گسترش گفتمان انتقادی در عصر ناصری و پیامد های حاصل از آن
الموضوعات :
زهرا علیزاده بیرجندی
1
(دانشجوی دکتری تاریخ ایران - دانشگاه الزهرا (س))
محمد امیر شیخ نوری
2
(دانشیار گروه تاریخ دانشگاه الزهرا (س))
الکلمات المفتاحية: قاجار, دوره ناصری, اصلاحات, تجدد, گفتمان انتقادی,
ملخص المقالة :
فرآیند مدرن سازی و اصلاحات تجددگرایانه در دوره‌ی ناصری، جنبه‌های گوناگون حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی جامعه‌ی آن روز را در بر گرفت. اساسی ترین عنصری که در فرآیند مدرن سازی در این دوران مؤثر واقع شد، عنصر نقد و اندیشه‌ی انتقادی است. در مقاله حاضر، ضمن بررسی جایگاه‌های ظهور گفتمان انتقادی، ویژگی‌های این گفتمان و نتایج حاصل از رواج آن ارزیابی و نشان داده شده است. که علی‌رغم تنوع کانون های ظهور این گفتمان، وجوه اشتراکی چون نگرش نقادانه، آگاهی بخشی، ناخرسندی از وضع موجود و تأکید بر ضرورت اصلاحات را می‌توان در همۀ آنها مشاهده کرد. ضرورتی که هیأت حاکمۀ آن عصر را به انجام اصلاحات تجددگرایانه وادار ساخت.
