استخراج و ارزیابی مولفه های آموزش طراحی نور در فضاهای مسکونی با تکیه بر آرای نشانه شناسی

الموضوعات : دو فصل‌نامه فضای زیست

پریسا بهارلو ¹ , شروین میرشاهزاده ² , بهروز منصوری ³

1 - گروه معماری و شهرسازی/واحد تهران مرکزی/دانشگاه آزاد اسلامی/تهران/ایران
2 - گروه معماری،واحد تهران مرکز،دانشکاه آزاد اسلامی،تهران،ایران
3 - گروه معماری،واحد تهران مرکز،دانشکاه آزاد اسلامی،تهران،ایران

تاريخ الإرسال : 01 الأربعاء , ربيع الثاني, 1444 تاريخ التأكيد : 13 الإثنين , محرم, 1445 تاريخ الإصدار : 23 الخميس , شوال, 1445

الکلمات المفتاحية: نشانه شناسی, فضاهای مسکونی, مولفه های آموزش طراحی, طراحی نور,

ملخص المقالة :

فرایند طراحی درواقع مجموعه مراحلی است که یک طراح به‌صورت خودآگاه و ناخودآگاه برای دست یافتن به راه‌حل مسئله طراحی طی می‌کند. در حقیقت آنچه مهم‌تر از خود طراحی است فرآیند انجام طراحی است. طراحی نور در ساختمان‌های مسکونی یکی از اموری است که همیشه با چالش مواجه بوده و برای بهره‌بردار نیز نحوه ورود و کاربست آن در فضاهای مسکونی بسیار باارزش بوده است. نور از نظر نشانه‌شناسی با جریان‌های مختلف حسی، ادراکی، عاطفی زیبایی‌شناختی، رخدادی جسمانه‌ای و تنشی پیوند دارد. در آفرینش‌های ادبی، نشانه- معناها درنتیجه ارتباط حسی- ادراکی انسان شکل می‌گیرند. برای آموزش کاربست نور در طراحی فضاهای مسکونی نیاز به بهره‌گیری از مولفه‌هایی است که به‌خودی‌خود توجه به آن می‌تواند باعث تمرکز به طراحی نور گردد. این پژوهش در پی آن است که با توجه به آرای نشانه‌شناسی و اجماع نظریات آنان به استخراج و راستی آزمایی مولفه‌های طراحی نور در مسکن بپردازد. روش تحقیق ترکیبی از نوع تودرتو با مقدم بودن حوزه کیفی نسبت به کمی است که در مرحله اول و کیفی برای شناخت متغیرها پس از استخراج مفاهیم به انجام مصاحبه برای تدقیق‌سازی مولفه‌های حوزه نظری با نمونه‌های منتخب مسکن امروزی است که با 28 نفر از متخصصان این حوزه مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته صورت می‌گیرد و نتایج برای سهولت انجام کار وارد نرم‌افزار ATLASTI نسخه 9.1 می‌شوند. سپس مولفه‌ها استخراج و بر اساس آن‌ها پرسشنامه با طیف لیکرت تدوین و بین 384 نفر از دانشجویان معماری توزیع شد. سپس نتایج در نرم‌افزار ORIGINPRO نسخه 9.9.0.225 مورد تحلیل قرار می‌گیرند. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین سهم عاملی مربوط به مولفه‌های سایه و گوناگونی اجزا، رعایت انسجام و پیوستگی، آموزش ایجاد سلسله‌مراتب در نور با مقدار(000/1) و کمترین مربوط به مولفه اصل سادگی با مقدار(213/0) است. ازنظر نشانه‌شناسی، نور موجب هویت‌بخشی، شاخص شدن، ایجاد تمرکز، آشکار کردن نظم، وحدت فضا، نمایش تعادل، تکامل، شفافیت و تداوم فضایی می‌شود.