سنجش آسایش روشنایی شبانه و آلودگی نوری در محیط‌های رفاهی مجتمع‌های تجاری

الموضوعات : دو فصل‌نامه فضای زیست

پریسا مردی ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.)
علی عسگری ² (گروه معماری، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)

تاريخ الإرسال : 01 الجمعة , شوال, 1444 تاريخ التأكيد : 25 السبت , محرم, 1445 تاريخ الإصدار : 07 الأربعاء , صفر, 1445

الکلمات المفتاحية: معماری داخلی, نورپردازی, آلودگی نوری, فضاهای تجاری, نور مصنوعی,

ملخص المقالة :

آلودگی بصری در محیط‌های اجتماع‌پذیر غیررسمی اماکن تجاری معاصر، ضمن کاهش کیفیت کالبدی فضاها و تعاملات اجتماعی، می‌تواند به‌مرور منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیری به دلیل عدم اطلاع کاربران از حضور در فضای آلوده و غیرقابل‌اندازه‌گیری بودن خیرگی، کنتراست نامناسب و یا وجود نور مستقیم گردد. که این موضوع در محوطه کافه‌-رستوران‌های تجاری که در دهه‌ اخیر سهم بالایی از جذب مخاطب و ایجاد پیوندهای انسانی به‌واسطه ماهیت مکث و توقف مشابه با فضاهای رفاهی دارند، حائز اهمیت بالاتر می‌باشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقاط و شرایط تشدیدکننده‌ حداکثری خیرگی و آشفتگی نوری در محیط‌های اجتماع‌پذیر کافه‌-‌رستوران‌‌های مجتمع‌های تجاری‌-‌اداری شمیران سنتر، سون سنتر و سام سنتر به عنوان سه مجموعه شهری معاصر و جدید تهران است. پژوهش حاضر دارای هدف کاربردی علمی و ماهیت علّی - تجربی است که بر پایه مدل‌های ریاضی و ارزیابی فتومتریک فضا به سنجش فضای موجود در محدوده‌ مطالعه با نمونه‌گیری غیر‌تصادفی و وابسته به استقبال مخاطبین می‌پردازد. برای این منظور تحلیل شدت روشنایی به کمک طیف لومیننس ناشی از تصویربرداری دینامیک نرم‌افزار لوپین متر، نسخه 1.1.8 سال 2017 م. حین عکاسی صورت می‌پذیرد. از بین عوامل ایجادکننده‌ خیرگی در فضاهای داخلی، نورپردازی‌های نقطه‌ای (به‌ویژه بر روی بستر روشن یا صیقلی سطوح) و سطوح شفاف و جداره‌های دارای ضریب انعکاس بالاتر در محوطه کافه‌-‌رستوران‌‌های انتخابی حداکثر خیرگی را سبب شده‌اند. خیرگی‌ها و آلودگی‌های روشنایی در بخش‌های مرتبط با قسمت‌های مرکزی بیشتر و در مقابل در قسمت‌های کنج کمتر است. همچنین تحقیق میدانی پژوهش نشان داد که با وجود رعایت زاویه‌ استقرار و میزان روشنایی لامپ‌های انتخابی در محیط‌های مورد نظر پژوهش، تاثیر هم‌زمان درخشندگی مصالح صیقلی، رنگ پس‌زمینه و تجمع نورپردازی در محیط‌های مرکزی و فضاهای اتصال در هر سه مجموعه، باعث بوجود آمدن خیرگی ناشی از میزان درخشندگی خطوط و سطوح مقابل رویت کاربران در این حوزه‌ها گردیده است.