فراتحلیل مطالعات ابعاد و مولفه‌های گوناگون الگوهای معماری بومی

الموضوعات : دو فصل‌نامه فضای زیست

ساره اسمعیل بیگی کرمانی ¹ (گروه معماری ،دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی ، بیرجند،ایران)
رضا میرزائی ² (استادیار گروه هنر و معماری،واحد بیرجند،دانشگاه آزاد اسلامی،بیرجند،ایران(نویسنده مسئول))
احمد حیدری ³ (دانشکده معماری دانشگاه آزادبیرجند)

تاريخ الإرسال : 09 الإثنين , ذو القعدة, 1444 تاريخ التأكيد : 01 الإثنين , ربيع الثاني, 1445 تاريخ الإصدار : 16 الأحد , رجب, 1445

الکلمات المفتاحية: فراتحلیل, معماری بومی, الگوهای معماری, الگوهای معماری بومی,

ملخص المقالة :

معماری بومی ایران، سابقه‌ای کهن دارد. در هر گوشه از آن، بناهایی با معماری‌های متفاوت به چشم می‌خورد که درعین‌حال اشتراکاتی باهم دارند، این ویژگی، آن‌ها را نیازمند بررسی کرده است. معماری امروز حاصل غفلت ما از شرایط فیزیکی ساکنین و تجربیات گذشته و وارد کردن معماری غربی بدون بومی‌سازی است. استمرار این جریان اولویت زیبایی‌شناسی بر آسایش را تشدید کرده و به مرور استفاده از انرژی‌های فسیلی را افزایش و هویت ما را از بین خواهد برد. ازاین‌رو مقاله حاضر در نظر دارد تا با واکاوی حوزه‌ نظری پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه الگوهای معماری بومی، به فراتحلیل مطالعات انجام شده در این خصوص بپردازد. با توجه به اینکه معماری بومی در جوامع مختلف می‌تواند معانی و نوع عوامل و الگوهای متفاوتی داشته باشد، ازاین‌رو در این مقاله سعی شده که جمع‌بندی نظری در حوزه عوامل در تحلیل‌ها صورت گیرد. جامعه آماری 61 مقاله (31 مقاله داخلی و 30 مقاله خارجی) در بازه زمانی 1390 تا 1402 است. گردآوری داده‌ها از مقالات بر اساس پروتکل پریسما بوده که با نظر متخصصین مورد انطباق قرار گرفته است. پس از مرور نظام‌مند مقالات، جهت تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از روش فرا‌تحلیل و نرم‌افزار CMA2 استفاده شد. همچنین پس از تحلیل استنباطی داده‌ها از طریق نمودار قیفی، روش رگرسیون خطی اگر، خطای انتشار و آزمون Q ناهمگونی، با استفاده از روش رگرسیون خطی و رگرسیون چند متغیره، ابتدا میزان ارتباط بین یکایک متغیرهای مستقل و سپس کلیه متغیرهای مستقل در ابعاد مختلف با متغیر وابسته یعنی الگوهای معماری بومی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌های تحقیق نشان می دهد، در مطالعات صورت گرفته، از میان کل متغیرها، نخست متغیر وابستگی شکل ساختمان به اقلیم مؤثرترین متغیر بر الگوی معماری بومی است و سپس به ترتیب متغیرهای انعطاف‌پذیری فضا به‌منظور کارکرد چندگانه در تمامی فصول استفاده از مصالح بومی و میزان تابش و دما بیشترین تأثیر را بر الگوی معماری بومی دارد.