اثربخشی درمان هیجان مدار بر دلزدگی زناشویی، صمیمیت و عملکرد جنسی زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی
الموضوعات :احد آهنگر 1 , رباب فرج زاده 2 , مرضیه علیوندی وفا 3
1 - استادیار، گروه روانشناسی ، واحدشبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران ( نویسنده مسئول ) ahangar.iaushab.ac.ir
2 - دانشجوی دکتری مشاوره، دانشکده علوم انسانی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران
3 - استادیار ، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
الکلمات المفتاحية: درمان هیجان مدار, دلزدگی زناشویی, صمیمیت جنسی, عملکرد جنسی و خیانت زناشویی,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان هیجان مدار بر دلزدگی زناشویی، صمیمیت جنسی و عملکرد جنسی زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی شهر تبریز بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه آزمایش و گروه کنترل بود؛ جامعه آماری پژوهش را شامل زنانی تشکیل می دادند که به دلیل خیانت زناشویی همسر خود به مرکز مشاوره فراشناخت شهر تبریز در محدودة زمانی 1400 تا شهریور 1402 مراجعه کرده بودند؛ از میان آنها به صورت نمونه گیری در دسترس زنانی که نمرات بالاتری را در پرسشنامه دلزدگی زناشویی و نمرات پایین تری در پرسشنامه های صمیمیت جنسی و عملکرد جنسی کسب کرده بودند و شرایط ورود به پژوهش را داشتند،30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی، 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت درمان هیجان مدار قرار گرفتند. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه پرسشنامه دلزدگی زناشویی (CBM)، پرسشنامه استاندارد صمیمیت جنسی (بطلانی، احمدی، بهرامی و شاه سیاه، 1389) و پرسشنامه عملکرد جنسی زنان(FSFI) بود. داد ه های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل کوواریانس تک متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج پژوهش نشان داد که درمان هیجان مدار بر افزایش صمیمیت و عملکرد جنسی و کاهش دلزدگی زناشویی زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی مؤثر بود.(a<0/05). نتیجه اینکه درمان گروهی درمان هیجان مدار می تواند در افزایش صمیمیت و عملکرد جنسی و کاهش دلزدگی زناشویی زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی اثرگذار باشد.
باقری، سمیه، خواجه وند خوشلی، افسانه و اسدی، جوانشیر. (1399). اثربخشی رویکرد زوج درمانی هیجان¬مدار را به منظور بهبود دلزدگی زناشویی و خودافشایی هیجانی زوجین متقاضی طلاق. مجله مطالعات ناتوانی، 11(44):47-56.
باقری، فریبرز و کیامنش، علیرضا. (1397). مقایسه اثربخشی دو روش درمان گروهی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بخشش، تنظیم هیجان و صمیمیت زناشویی. مجله اخلاق زیستی، 8(29):87-98.
بطلاني، سعیده، احمدي، سیداحمد، شاه سیاه، مرضیه و بهرامي، فاطمه. (1389). تاثیر زوج درماني مبتني بر دلبستگي بر رضایت و صمیمیت جنسي. اصول بهداشت روان، 12 (2): 496-505.
پاینز،آیاالماالچ. (1996). چه کنیم تا عشق رویایی به دلزدگی نینجامد. ترجمه فاطمه شاداب، (1381). تهران: انتشارات ققنوس.
ﺟﺎﻧﺴﻮن،ﺳﻮزان. (2004). ﺗﻤﺮﯾﻦ زوج درﻣﺎﻧی ﻫﯿﺠﺎن ﻣﺪار. ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺑﻬﺮاﻣی، زﻫﺮا آذرﯾﺎن، ﻋﺬرا اﻋﺘﻤﺎدي و ﺷﻬﯿﻦ ﺻﻤﺪي (1396). ﻧﺸﺮ داﻧژه.
حسین زاده، زهرا، قربان شیرودی، شهره، خلعتبری، جواد و رحمانی، محمدعلی. (1400). مقایسه اثربخشی زوج
درمانی هیجان مدار و زوج درمانی با رویکرد واقعیت درمانی بر باورهای ارتباطی و انتظارات زناشویی زوجین.
سنجش و پژوهش در مشاوره و روانشناسی، 3(2): 13-1.
خدادادی سنگده، جواد و رضایی، محسن. (1395)، پیش بینی دلزدگی زناشویی بر اساس سلامت عمومی و صمیمیت زناشویی در پرستاران . مراقبت های پیشگیرانه در پرستاری و مامایی، 6(2):45-52
رستمی ، مهدی، سعادتی، نادره و یوسفی، زهرا. (1397). بررسی و مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی هیجان مدار و راه‌حل مدار بر کاهش ترس از صمیمیت و افزایش رضایت جنسی زوجین. پژوهشهای روانشناسی بالینی و مشاوره،1(2): 25-38.
زنگنه مطلق، فيروز، بني جمالي، شكوه السادات، احدي، حسن و حاتمي، حميد رضا. (1396). اثربخشي زوج درماني مبتني بر پذيرش و تعهد و زوج درماني هيجان مدار بر بهبود صميميت و كاهش نارسايي هيجاني زوجين. اندیشه و رفتار، 11(44):47-56.
سیاه کمری، راهله، مومنی، خدامراد و کرمی، جهانگیر. (1397). نقش میانجی گری خودکارآمد پنداری جنسی در رابطه بین سبک های دلبستگی و رضایت جنسی در مردان معتاد شهر کرمانشاه. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روانشناختی، 17(68): 437-442.
صیادی، معصومه، سعید، شاه حسینی و مسعود غلامعلی لواسانی. (1396). اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار بر تعهد زناشویی و دل زدگی زناشویی در زوجین نابارور. آموزش و سلامت جامعه، 4(3): 26-37.
علوی، سیده زهرا و امان الهی، عباس. (1397). اثربخشی زوج درمانی متمرکز بر هیجان بر صمیمیت هیجانی و جنسی زوج های ناسازگار. فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده، 8(2): 24-46.
علوی زاده، فرانک و شاکریان، عطا. (1395). درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش علائم استرس، اضطراب و افسردگی زنان دارای تجربه روابط فرازناشویی )عاطفی، جنسی(.نشریه روان پرستاری،4 (6) :8-14.
غفرالهي، الهام، اعتمادي، عذرا، يوسفي، زهرا، عابدي، محمدرضا و تركان، هاجر. (1399). اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار بر دلزدگی زناشویی و بخشودگی زنان متأهل عهدشکن مجازی. مجله مطالعات ناتواني، 10(189): 1-10.
فیروزی، آرمین. (1392). تدوین بسته¬ی درمانی چندبعدی غیرداروئی و مقایسه¬ اثربخشی آن با درمان دارویی در درمان بیماران مبتلا به انزال زودرس. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه خوارزمی. دانشکده روان¬شناسی و علوم تربیتی.
کریمی، بهزاد و خلعتبری، جواد. (1396). اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر دلزدگی زناشویی، رضایت زناشویی و صمیمیت زوجین. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 8(1):65-74.
گودرزی، امیرحسین، کیخسروانی، مولود، دیره، عزت و گنجی، کامران. (1400). اثربخشی درمان هیجان مدار
بر دلزدگی زناشویی و تعهد اخلاقی در زوجین متقاضی طلاق. مجله علوم پزشکی رازی، 29(5): 126-117.
میرلوحیان، میترا، علیزاده، زهرا، زارع، حسین و زادگان، زهره. (1400). مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و واقعیت درمانی در کاهش نشانه های افسردگی و انعطاف پذیری کنشی زوجین با مشکلات زناشویی. نشریه علمی و پژوهشی خانواده درمانی کاربردی،2(2): 269-250.
محمدلو، صفر ملازاده، علیرضا و مسچی، فرحناز. (1400). مقایسه اثربخشی درمان هیجان مدار و درمان شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی جنسی و عملکرد جنسی زنان مبتلا به سرطان سینه. نشریه مطالعات ناتوانی، 11(71): 1-12.
مدرسی، فریبا، زاهدیان، سید حسین و هاشمی محمدآباد، سید نذیر. (1393). میزان سازگاری زناشویی و کیفیت عشق در متقاضیان طلاق دارای سابقه خیانت زناشویی و فاقد سابقه خیانت زناشویی. ارمغان دانش،19(1):78-88.
محمدی، خدیجه، حیدری، معصومه و فقیه زاده، سقراط. (1387). شاخص عملکرد جنسی زنان (FSFI): اعتبار سنجی نسخه ایرانی مجله پایش، 7(2)، 269-278.
ﻧﻮﯾﺪي، ﻓﺎﻃﻤﻪ. (1384). ﺑﺮرﺳی و ﻣﻘﺎﯾﺴۀ دﻟﺰدگی زﻧﺎﺷﻮﯾی ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮ ﺳﺎزﻣﺎﻧی در کﺎرکﻨﺎن ادارات آﻣﻮزش و پﺮورش و پﺮﺳﺘﺎران ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان. پﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣۀکﺎرﺷﻨﺎﺳی ارﺷﺪ ﻣﺸﺎوره ﺧﺎﻧﻮاده، داﻧﺸگﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﺑﻬﺸﺘی.
Allison R. T. (2017). Communication and parental infidelity: A qualitative analysis of how adult children cope in a topic-avoidant environment. Journal of Divorce & Remarriage, 58(3): 175-193.
Atkins DC. Infidelity and marital therapy: Initial findings from a randomized clinical trial. [PhD Thesis]. Washington, DC: University of Washington. 2003.
Bagarozzi, D.A. (2013). Enhancing Intimacy in Marriage: A clinician Guide. New York: Routledge.
Beasley CC, Ager R. (2019). emotionally focused couples therapy: A systematic review of its effectiveness over the past 19 years. J Evid Inf Soc Work. 16(2):1-9
Bradley C; Renay P; Daniel J; John M. (2011).Supporting Healthy Relationships in Low-Income, Violent Couples: Reducing conflict and strengthening relationship skills and satisfaction. Journal of couple & relationship therapy: Innovations in Clinical and Educational Interventions . 10( 2): 97-116.
Beasley, C.C., Ager, R. (2019). Emotionally Focused Couples Therapy: A
Systematic Review of Its Effectiveness over the past 19 Years. Journal Evid Based
Soc Work, 16(2): 144 -59.
Bossio, J. A. Higano, C. S. & Brotto, L. A. (2021). Preliminary development of a mindfulness-based group therapy to expand couples’ sexual intimacy after prostate cancer: a mixed methods approach. Sexual Medicine, 9(2): 100310.
Cyranowski JM, Aarestad SL, Andersen BL. The role of sexual self-schema in a diathesis-stress model of sexual dysfunction. Appl Prev Psychol. 1999; 8(3): 217-228. [DOI:10.1016/S0962-1849(05)80078-2]
Charny IW, Parnass S. (2007). The impact of extramarital relationships on the continuation of marriages. J Sex Marital Ther; 21(2): 100-15.
Dyrbye, L. N., Shanafelt, T. D., Balch, C. M., Satele, D., Sloan, J., & Freischlag, J. (2011). Relationship between work home conflicts and burnout among American surgeons: a comparison by sex. Archives of surgery, 146(2): 211-217.
Glass SP, Wright TL. Reconstructing marriages after the trauma of infidelity. In: Halford WK, Markman HJ, editors. Clinical handbook of marriage and couples inte rventions. New York, NY: John Wiley & Sons; 2007:471-507.
Greenman, P. S., & Johnson, S. M. (2022). Emotionally focused therapy:
Attachment, connection, and health. Current Opinion in Psychology, 43: 146-150.
Guitar, A. E., Geher, G., Kruger, D. J., Garcia, J. R., Fisher, M. L., & Fitzgerald, C. J. (2017).
Defining and distinguishing sexual and emotional infidelity. Current Psychology, 36(3):434-446.
Gaeta, T., Dam, A., Perera, T., Jones, M., & Dulani, T. (2017). 3 A Multicenter Study of Grit and its Relationship to Burnout. Western Journal of Emergency Medicine: Integrating Emergency Care with Population Health, 18(5): 78-89.
Gordon KC, Baucom DH, Snyder DK. (2005). Treating couples recovering from infidelity: an integrative approach. J Clin Psychol , 61(11): 1393-405.
Greenman, P. S., & Johnson, S. M. (2022). Emotionally focused therapy:
Attachment, connection, and health. Current Opinion in Psychology, 43:
146-150.
Greenberg, L., Warwar, S., & Malcolm, W. (2010), Emotion-Focused Couples Therapy and the Facilitation of Forgiveness. Journal of Marital and Family Therapy, 36: 28–42.
Kroger, Ch. Reiner, T. Vaster ling, I. Schultz, K. Kliem, S. (2012). Therapy for couples after an affair: A randomized – controlled trial. Behavior research and therapy.50: 786-796.
Greenberg, L., Warwar, S., & Malcolm, W. (2010), Emotion-Focused Couples Therapy and the Facilitation of Forgiveness. Journal of Marital and Family Therapy: 36, 28–42.
Kally, E. (2010). Work Stress. Personal life and burnout. Cognitive Brain Behavior, 14 (3): 261-280.
Kianipour, F., & Aminiha, A. (2020). The effectiveness of emotion-focused couple therapy on emotional divorce and the quality of the relationship with the spouse's family. Family Counseling and Psychotherapy, 9(2): 195-212
Marita P, Denisa L Goldhammer . (2012). Demographic and Psychological Factors Related to Sexual Desire among Heterosexual Women in a Relationship. Journal of Sex Research ,9(1):78-87.
Mitchell, E. A., Wittenborn, A. K., Timm, T. M., & Blow, A. J. (2020). Examining the Role of the Attachment Bond in the Process of Recovering from an Affair. American Journal of Family Therapy, 48(5): 603-624.
Marren, C., Mikoška, P., O'Brien, S., & Timulak, L. (2022). A qualitative
meta‐analysis of the clients' experiences of emotion‐focused therapy. Clinical Psychology & Psychotherapy, 29(5): 1611-1625.
Marren, C., Mikoška, P., O'Brien, S., & Timulak, L. (2022). A qualitative
meta‐analysis of the clients' experiences of emotion‐focused
therapy. Clinical Psychology & Psychotherapy, 29(5): 1611-1625.
Parker, M. L., & Campbell, K. (2017). Infidelity and attachment: the Moderating Role of Race/Ethnicity. Contemporary Family Therapy, 39(3): 172-183.
Pines, A. M. (2002). Teacher Burnout: A Psychodynamic Existential Perspective. Teachers And Teaching: Theory And Practice, 8: 121- 40.
Pines, A. M., Neal, M. B., Hammer, L. B., & Icekson, T. (2011). Job burnout and couple burnout in dual-earner couples in the sandwiched generation. Social Psychology Quarterly. 74(4):.386-361
Peng Y. The use of recursive frame analysis on an emotionally focused couples therapy session. Qual Rep. 2014; 19(32):1-25.
Palmer‐Olsen, L., Gold, L. L., & Woolley, S. R. (2011). Supervising emotionally focused therapists: A systematic research‐based model. Journal of marital and family therapy37(4),: 411-426.
Peluso, P. R. (Ed.). (2007). Infidelity: A practitioner's guide to working with couples in crisis. Routledge/Taylor & Francis Group.
Peluso PR. Infidelity: A practitioner's guide to working with couples in crisis. New York, NY: Routledge; 2007.
Rosen, R.C., Riley, A., Wagner, G., Osterloh, I.H., Kirkpatrick, J., & et al. (2000). The international index of erectile function (IIEF): a multidimensional scale for assessment of erectile dysfunction. Urology, 49(6): 822‐830.
Snyder DK, Baucom DH, Gordon KC. Treating infidelity: An integrative approach to resolving trauma and promoting forgiveness. In: Peluso PR, editor. Infidelity: A practitioner's guide to working with couples in crisis. New York, NY: Routledge; 2007.
Sowden, Sophie., Brewer, Rebecca. R., Catmur, Caroline., & Bird, Geoffrey. (2016). The Specificity of the Link Between Alexithymia,Interoception, and Imitation. Journal of Experimental Psychology:Human Perception and Performance© 2016 The Author(s), 42(11): 1687–1692 .
Starratt, Michele N. Alesia. Sexual Adaptations in Women. Front Matter ... Weekes-Shackelford, Todd K. Shackelford. Back to top. About the editors. Pages 197-205.
Sowden, S., Brewer, R. R., Catmur, C., Bird, G. (2016). The Specificity of
the Link Between Alexithymia,Interoception, and Imitation. Journal of
Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 42(11):
1687–1692.
Timulak, L., McElvaney, J., Keogh, D., Martin, E., Clare, P., Chepukova, E., & Greenberg, L. S. (2017). Emotion-focused therapy for generalized anxiety disorder: An exploratory study. Psychotherapy, 54(4): 361.
Wiebe, S. A., Johnson, S. M., Burgess Moser, M,. Dalgleish, T. L., & Tasca, G. A. (2017). Predicting follow up outcomes in emotionally focused couple therapy: The role of change in trust, relationship specific attachment, and emotional engagement. Journal of Marital and Family Therapy, 43(2):213-226.
Wiebe SA, Elliott C, Johnson SM, Moser MB, Dalgleish TL, Lafontaine MF, Tasca GA. Attachment change in emotionally focused couple therapy and sexualsatisfaction outcomes in a two-year follow-up study. J Couple Relatsh Ther. 2019; 18(1):1-21
