بررسی تطبیقی مبانی فلسفی «حقوق» از منظر مکاتب حقوق بینالملل و جامعهشناسی
الموضوعات :
حسن موثقی
1
(گروه حقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز- ایران.)
الکلمات المفتاحية: عدالت, جامعهشناسی, حقوق بینالملل, حقوق, مکاتب فلسفی, نظم عمومی,
ملخص المقالة :
یکی از بزرگترین دستاوردهای بشری درحوزه تمدن، فرهنگ و مدنیت، ابداع، تدوین حقوق و تصویب قانون است که ضرورت وجود و رعایت آن درطول تاریخ به طرق مختلف توجیه شده و مردم نیز با پذیرش آمریت آن که ناشی از جلب منفعت و دفع ضرر است خود را به رعایت و اجرای آن ملتزم نموده اند. علمای حقوق بین الملل و جامعه هر یک خاستگاه ویژه ای را برای تبیین مبانی فلسفی حقوق معرفی کرده و با پی ریزی مکاتب گوناگون فلسفی به تثبیت و دفاع ازاندیشه های خود برخاسته اند. درحقوق بین الملل عدالت منشاء پدیداری حقوق تلقی می شود و قانون گذار است که قانون را وضع یا لغو می کند در حالی که در جامعه شناسی عواملی چون ضرورت های اجتماعی، نظم عمومی، حکمرانی مطلوب و همبستگی جمعی هستند که به حقوق موجودیت و حیات می بخشند و آن را در افراد جامعه حکمفرما می سازند و انسان در این علم موجودی تاثیرگذار و نقش آفرین است که می تواند شرایط موجود را به سوی بهبود وضعیت بشریت سوق دهد به عبارت دیگر انسان، ماشین نیست.
آرون، ریمون. (1364). مراحل اساسی اندیشه در جامعهشناسی. ترجمه: باقر، پرهام. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی. چاپ اول.
بیانچی، آندریا. (1389). نگاهی به آینده و چالشهای اساسی حقوق بینالملل. ترجمه: محمد، شمسایی. ویژهنامه مجله حقوقی بینالمللی (ویژه مقالات ترجمه شده). مرکز امور حقوقی بینالمللی ریاست جمهوری. زمستان.
پولانزاس، ن. آر. (1390). فلسفه حقوق. ترجمه: نجاد علی، الماسی. تهران: نشر میزان، چاپ سوم.
تبیت، مارک. (1384). فلسفۀ حقوق. ترجمه: حسن، رضایی خاوری. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی. چاپ اول.
تروپه، میشل. (1386). فلسفه حقوق. ترجمه: مرتضی، کلانتریان. تهران: نشر آگه. چاپ یکم.
تسون. فرناندو. (1388). فلسفه حقوق بینالملل. ترجمه: محسن، محبی. تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش. چاپ اول.
چینهنگو، آستین. (1394). مبانی فلسفه حقوق. ترجمه: هیبتالله، نژندی منش. تهران: انتشارات خرسندی. چاپ اول.
خسروشاهی، قدرتالله. (1391). نظریهها و نظامهای حقوقی. تهران: انتشارات جنگل و قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. چاپ اول.
دل. وکیو، جورجو. (1380) . فلسفۀ حقوق. ترجمه: جواد، واحدی. تهران: نشر میزان. چاپ اول.
دورکیم، امیل. (1381). درباره تقسیم کار اجتماعی. ترجمه: باقر، پرهام. تهران: نشر مرکز. چاپ اول. ویرایش دوم.
ذوالعین، پرویز. (1377). مبانی حقوق بینالملل عمومی. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. چاپ اول.
راسخ، محمد. (1393). حق و مصلحت مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفۀ حق و فلسفۀ ارزش. تهران: نشر نی. چاپ دوم.
شاو، ملکم. (1374). حقوق بینالملل. ترجمه: محمدحسین، وقار. تهران: موسسه اطلاعات. چاپ دوم.
ضیائی بیگدلی، محمدرضا. (1393). حقوق بینالملل عمومی. تهران: انتشارات گنج دانش. چاپ چهل و نهم.
ضیائی بیگدلی، محمدرضا. (1384). حقوق معاهدات بینالمللی. تهران: کتابخانه گنج دانش. چاپ دوم.
فلسفی، هدایتالله. (1386). رویارویی عقل و واقعیت: مسألۀ منابع. سالنامه ایرانی حقوق بینالملل و تطبیقی. روزنامه رسمی کشور. شماره سوم.
کاتوزیان، ناصر، (1391). مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران. تهران: شرکت سهامی انتشار چاپ هشتاد و دو.
کاسسه، آنتونیو. (1370). حقوق بینالملل در جهانی نامتحد. ترجمه: مرتضی، کلانتری. تهران: دفتر خدمات حقوقی بینالمللی جمهوری اسلامی ایران. چاپ اول.
کرسی حقوق بشر، صلح و دمکراسی یونسکو با همکاری سازمان اصلاحات جزایی بینالمللی. (1381). مجموعۀ اسناد بینالمللی حقوق بشر. تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. (جلد اول). قسمت اول. اسناد جهانی.
کوزر، لیوئیس. (1369). زندگی و اندیشۀ بزرگان جامعهشناسی. ترجمه: محمد، ثلاثی. تهران: انتشارات علمی. چاپ دوم.
گروه تاریخ؛ دفتر تحقیقات و برنامهریزی درسی و تالیف. (1367). تاریخ عمومی جهان در قرن بیستم. تهران: شرکت چاپ و نشر ایران. سال چهارم آموزش متوسطۀ عمومی اقتصاد اجتماعی– فرهنگ و ادب.
لوی برول، هانری. (1388). جامعهشناسی حقوق. ترجمه: سید ابوالفضل، قاضی «شریعت پناهی». تهران: نشر میزان. چاپ یازدهم.
ماریا دیز پیکازو، لوییز. (1386). سیر دگرگونی مفهوم قانون در حقوق غرب، ترجمه: محمدرضا، ویژه، مجله تخصصی الهیات و حقوق. دانشگاه علوم اسلامی رضوی. سال هفتم، شماره 23. بهار. ویژه حقوق.
موثق، هومن. (1385). شناخت مکتب ییل و نقد آن. سالنامه ایرانی حقوق بینالملل و تطبیقی. روزنامه رسمی کشور. شماره دوم.
موسیزاده، رضا. (1378). حقوق بینالملل عمومی 2-1. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. چاپ دوم.
نیاورانی، صابر. (1387). تحلیل سیستمیک حقوق: سهم نظریۀ هارت در شناخت حقوق بینالملل. سالنامه ایرانی حقوق بینالملل و تطبیقی. روزنامه رسمی کشور. شماره چهارم.
کمیسیون حقوق بین الملل. (1389). معضلات ناشی از تنوع و گسترش حقوق بینالملل یافتههای کمیسیون حقوق بینالملل در خصوص تکّثر در حقوق بینالملل (2006) در کتاب فرجام حقوق بینالملل نوسان میان تکنیک و تدبیر. ترجمه: سیدقاسم، زمانی؛ و آرامش، شهبازی. تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش. چاپ اول.
Browne, K. (2011). An Introduction to sociology. Fourth edition. Polity press.
Farganis, J. (2011). Readings in social theory the classic tradition to post-modernism. Sixth edition. Mc Graw Hill connect learn succeed.
Frowein, J., A. (1984). Jus cognes. Vol. 7, Encyclopedia of public international law. Elsevier Science publishers B. V.
Steiner, H., J. (1984). International law, doctrine and schools of thought in the twentieth century. Vol. 7, Encyclopedia of public international law. Elsevier Science publishers B. V.
_||_