سرمایه اجتماعی و تبیین رابطۀ آن با احساس امنیت اجتماعی (مطالعه موردی: شهرستان کاشان)
الموضوعات :عباس بحری‌پور 1 , ابوالفضل ذوالفقاری 2
1 - کارشناس ارشد رشته جامعهشناسی.
2 - استادیار گروه جامعهشناسی دانشگاه شاهد.
الکلمات المفتاحية: اعتماد اجتماعی, آگاهی اجتماعی, احساس امنیت اجتماعی1, سرمایه اجتماعی2,
ملخص المقالة :
احساس امنیت اجتماعی در مقالۀ حاضر به چهار بعد امنیت فردی، امنیت اقتصادی، امنیت سیاسی و امنیت جامعه ای تقسیم شده و تأثیر سرمایه اجتماعی افراد با مؤلفه های شبکۀ مشارکت اجتماعی، هنجار اعتماد، هنجار عمل متقابل و آگاهی اجتماعی بر آن، مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه در بین ساکنین 18 سال و بالاتر شهرستان کاشان که به تعداد 236750 نفر بود، در سال 1391 به انجام رسیده است. در این تحقیق از شیوۀ نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 362 محاسبه گردید که با وجود توزیع 400 نمونه ای پرسشنامه فقط 359 نفر حاضر به پاسخگویی شدند که اطلاعات مورد نیاز از آن ها استخراج گردید. مهم ترین نتایج حاصل از آزمون رابطۀ بین متغیرهای تحقیق نشان داد که؛ سرمایه اجتماعی شهروندان بر احساس امنیت اجتماعی آن ها تأثیر گذار است. هم چنین بین سه بعد از چهار بعد اندازه گیری شده از سرمایه اجتماعی در این تحقیق یعنی اعتماد اجتماعی، شبکۀ مشارکت اجتماعی و آگاهی اجتماعی با احساس امنیت اجتماعی تفاوت معنی داری مشاهده گردیده است و این تفاوت در بعد هنجار عمل متقابل مشاهده نشد. ضمن این که بین متغیرهای زمینه ای جنس، سن، وضعیت تأهل، شغل، مقطع تحصیلی ومیزان هزینۀ خانواده با احساس امنیت اجتماعی دراین تحقیق هیچ گونه رابطۀ معنی داری ملاحظه نگردید. در انجام تحلیل رگرسیون چند متغیره در این تحقیق در مجموع پنج متغیر سن، مشارکت اجتماعی، هنجار عمل متقابل، هنجار اعتماد و آگاهی وارد معادله گردیدندکه از میان آن ها دو متغیر آگاهی و اعتماد درمعادله باقی ماندند، بطوری که ضریب تبیین آن ها برابر 36 درصد و درمجموع با توجه به بتای استاندارد شده، میزان اثر آگاهی 48/0 درصد و میزان اثر اعتماد 25/0 درصد می باشد.
بوردیو، پ. (1384). شکلهای سرمایه در: سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه. به کوشش کیان تاجبخش، ترجمه: ا، خاکباز و دیگری.تهران: نشر شیرازه.
بوزان، ب. (1378). مردم، دولتها و هراس. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
پاتنام، ر. (1380). دموکراسی و سنتهای مدنی (تجربه ایتالیا و درسهایی برای کشورهای در حال گذار). ترجمه: م، تقیدلفروز. تهران: نشر روزنامه سلام.
چلبی، م. ( 1372). وفاق اجتماعی. نامه علوم اجتماعی. جلد دوم، شماره سوم، صص 27-15.
دواس، د. ( 1383 ). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمه: ه، نایبی. چاپ پنجم، تهران: نشر نی.
رجبیپور، م. (1384). درآمدی بر عوامل موثر بر احساس امنیت، کنکاشی بر جنبههای مختلف امنیت عمومی و پلیس. مجموعه مقالات 2. معاونت پژوهش دانشگاه علوم انتظامی.
کلاهچیان، م. (1384). راهکارهای تحقق امنیت اجتماعی. مجموعه مقالات همایش امنیت اجتماعی. معاونت اجتماعی ناجا، تهران: انتشارات گلپویه.
کلمن، ج. (1377). بنیادهای نظریه اجتماعی. ترجمه: م، صبوری. تهران: نشر نی.
ناجا. (1383). گزارش نظرسنجی بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی در بین حاشیهنشینان تهران بزرگ به تفکیک مناطق. تهران: معاونت اجتماعی ارشاد فاتب.
نبوی، ت و دیگری. (1389). بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی. فصلنامۀ جامعهشناسی کاربردی. سال بیست و یکم، شمارۀ دوم.
Gouldner, W. (1960). The Norm of Reciprocity: a preliminary Statement. American Sociological Review, 25.
Granovetter, M. (1985). Economic Action and social structure: the problem of embeddedness. American Journal of Sociology, 91: 485.
Lin, Nan. (2001). Social Capital: A Theory of social structure and action. Cambridge University Press.
Putnam. R. (2000). Bowling Alone: The collapse and Revival of American Community. New York; Simon & Schuster.
Putnam, Robert, d. and Goss, Kristin A. (2002). "Introduction" In Putnam (ed), Democracies in Flux, the Evolution of Social Capital in Contemporary Society. Oxford University Press.
