جایگاه تقیّه درفضای مجازی

الموضوعات :

علیرضا مرادی ¹ (دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.)
علی اکبر ایزدی فرد ² ( استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.)
مهدی محمدیان امیری ³ (استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.)

تاريخ الإرسال : 02 الإثنين , ذو الحجة, 1442 تاريخ التأكيد : 07 الإثنين , ذو القعدة, 1443 تاريخ الإصدار : 18 الخميس , صفر, 1446

الکلمات المفتاحية: فضای مجازی, تقیه, تبلیغ دین, عوامل مؤثر,

ملخص المقالة :

در عصر حاضر فضای مجازی یکی از مهم­ترین راه­های کسب آگاهی و اطلاعات انسان به شمار می­رود. دنیای مجازی به نوعی دنیای موازی با جهان واقعی است و هر آنچه در دنیای واقعی هست به خوبی در جهان مجازی نیز قابل انعکاس است. همان­طوری که در فضای واقعی، انسان دچار مشکلات معرفتی-دینی می­شود، در دنیای مجازی نیز همین آسیب حکمفرماست. از آن­جایی که عمده ظرفیت های موجود در فضای مجازی- مستقیم یا غیر مستقیم- در اختیار جبهه استکبار است و به عنوان مبدع این فضا، به گونه­ای عمل نموده­اند که اولا خودشان حداکثر استفاده از این فضا را بنمایند و ثانیاً به نحو چشمگیری بر فعالیت دیگران در این فضا نظارت نمایند تا جایی که هر گروه و دسته­ای که خارج از این جبهه باشد، هم برای فعالیت خود، نیاز و وابستگی فناورانه­ای به آن­ها داشته باشد و هم این که اگر در معدود مواردی بتواند با تکیه بر دانش خود از زیر سلطه آنها بیرون بیاید، فعالیتشان در معرض خطر قرار گیرد، لذا باید به گونه­ای رفتار نمود که تبلیغ در این فضا، اولاً بتواند از دید دشمن مخفی مانده (به عبارتی بصورت تقیه باشد) که حساسیت او را برانگیخته ننماید و ثانیاً بتواند علی­رغم برتری سخت افزاری دشمن، جریان­های مختلف فکری که با الهام از فرهنگ اصیل اسلامی و فقه جواهری است، بر این فضا غلبه و گفتمان جدیدی به وجود آورد که به لایه های هویت ملی ما به بهترین وجه ممکن پایداری ببخشد. دراین مقاله با روش تحلیلی- توصیفی به این مبحث پرداخته شده­است.

المصادر:

1- قرآن کریم. مترجم: ناصر مکارم شیرازی.
2- آخوند خراسانی، محمدکاظم(1367).کفایه الاصول. قم: موسسه آل البیت(ع).
3- انصاری،مرتضی(1362).مطارح الانظار. قم:موسسه آل البیت(ع).
4- انصاری، شیخ مرتضی(1214ق).کتاب المكاسب.الطبعه الاولي.قم: موسسه الباقری.
5- انصاری، شیخ مرتضی(1281ق). کتاب الصلاة. قم: سلسله مجلدات کنگره شیخ اعظم.
6- انصاری، شیخ مرتضی(بی¬تا). فرائد الاصول. ترجمه: عبدالله نورانی (1394). قم: مطبوعات دینی.
7- انصارى، شیخ مرتضی (1214ق). التقية. فارس الحسون(1384). قم: مؤسسة قائم آل محمد (عج).
8- اصفهانی،محمدحسین(1363). الفصول الغرویه فی الاصول الفقهیه. قم:داراحیاء العلوم الاسلامی.
9- ایروانی،علی(1370). نهایه النهایه فی شرح الکفایه.قم:دفترتبلیغات اسلامی.
10- باستانی،برومند(1386). جرایم کامپیوتری و اینترنتی و جلوه¬ای نوین از بزهکاری.تهران: انتشارات بهنامی.
11- بروجردی، محمدتقی(1363). نهایة الافکار. (تقریرات درس محقق عراقی) قم: دفتر انتشارات اسلامی.
12- بریگز، ایسا، برک، پیتر(2005). تاریخ اجتماعی رسانه ها ازگوتنبرگ تا اینترنت. ترجمه :حسن نمک دوست تهرانی (1391). ظرفیت¬های فرآورده¬های جهان اسلام در فضای مجازی، تهران: همشهری.
13- بشرویی خراسانی فاضل تونی، ملاعبداللّه( بی¬تا). الوافیه فی الاصول. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
14- جعفری هرندی، محمد ( 1393). ملاك و چگونگی به کارگیري تقیه در دوره حضور معصومان علیهم السلام، فصلنامه پژوهش های فقه و حقوق اسلامی. 10، 35، ص11-44.
15- حجت كوه‌كمرى، سيد محمد بن على (1409ق)، كتاب البيع، تقریر کننده ابوطالب تجلیل تبریزی، ناشر دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه، قم، چاپ دوم.
16- حائری یزدی، شیخ عبدالکریم(بی تا). کتاب الصلاة. قم: مؤسسه جماعة المدرسین.
17- حائری یزدی، شیخ عبدالکریم (1408ق)، درر الفوائد. قم: مؤسسه جماعة المدرسین.
18- حسینی، صفا،غیاثوند، سیدمحسن (1396).ظرافت¬ها وعوامل تأثیرگذارتبلیغ دین در بستر فضای مجازی،پژوهشگاه علوم انسانی مطالعات فرهنگی
19- طباطبائی، محمدتقی (بی تا). الاصول العامه الفقه المقارن.قم:آل البیت(ع).
20- رشیدپور،ابوالقاسم(1389).قاعده لاضررازدیدگاه امام خمینی(ره). قم:چاپ و نشرعروج.
21- سبحانی،جعفر(1382). تهذیب الاصول (تقریرات درس امام خمینی). تهران:مؤسسه نشر آثار امام خمینی.
22- سیوری حلّى، مقداد بن عبد اللّه (1425 ق). كنز العرفان في فقه القرآن. قم:انتشارات مرتضوی.
23- شقیر،محمد(1385). پژوهشی درباره توقیع شریف امام زمان(عج)، فقه اهل بیت(ع)، 46.
24- صدر،سیدمحمدباقر(1417). بحوث فی علم الاصول.قم:مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی.
25- صدر، سید محمد باقر(1391). بحوث فی شرح عروه الوثقی. نجف:انتشارات الآداب.
26- صدوق،ابوجعفرمحمدبن علی(بی تا). التوحید. ترجمه: سید هاشم حسینی تهرانی. قم:مؤسسه جامعة المدرسین.
27- صدوق،ابوجعفرمحمدبن علی (1385ق). علل الشرائع. نجف: المکتبة الحیدریه.
28- طبرسی،فضل بن حسن(1415ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن.بیروت: مؤسسه الاعلمیه.
29- طوسی، محمد بن حسن(1409ق). التبیان. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
30- فراهیدی،خلیل(بی تا). کتاب العین. قم:چاپ دارالهجره.
31- قرشی،سیدعلی اکبر(1380). قاموس قرآن. قم:چاپ دارالکتب الاسلامیه.
32- کلینی،ابوجعفرمحمد(1407ق). الکافی. بی جا،دارالکتب الاسلامیه.
33- مجلسي،محمدتقي(1410ق). روضة المتقين في شرح من لايحضره الفقيه.قم: العلميه.
34- مجلسي،محمدتقي(1376). لوامع صاحب قراني المشتهر بشرح الفقيه. قم: مؤسسة دارالتفسير.
35- مراغی،سیدمیرزا عبدالفتاح(1417ق). العناوین الفقهیه.قم:مؤسسه النشر الاسلامی.
36- مکارم شیرازی، ناصر(1428ق). انوارالاصول.قم:مدرسه الامام علی بن ابیطالب(ع).
37- مکی العاملی،محمد(شهیداول)(1360ق). القوائدوالفوائد. ترجمه: عبدالهادی حکیم. نجف: مطبعه الآداب.
38- موسوی بجنوردی،سیدحسن(1419ق). القواعدالفقهیه. قم:نشر الهادی.
39- موسوی خميني،روح الله،1414ق،تحرير الوسيله،قم،دار الكتاب العلميه
40- موسوی خميني، سید روح الله(1381). صحيفه نور.تهران:سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي ايران.
41- موسوی خميني، سید روح الله(بی تا). تحريرالوسيله. قم: دارالعلم.
42- موسوی خوئى، سیدابوالقاسم(1371). البیان فى تفسیر القرآن. قم: مؤسسة احیاء آثار الامام‏الخوئى.
43- میرزای قمی،ابوالقاسم(1430ق). قوانین الاصول. قم:احیاءالکتب الاسلامیه.
44- نراقی،ملا احمد(1417ق). مستند الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت(ع).