ارزیابی ترجیحات شهروندان نسبت به الگوهای ساخت فضاهای خرید شهری (نمونه موردی: 15 فضای خرید منتخب شهر تبریز)

الموضوعات :

نازنین فرهودیان ¹ , اکبر عبداله‌زاده طرف ² , آرش ثقفی اصل ³ , مرتضی میرغلامی ⁴

1 - دانشجوی دکتری طراحی شهری، گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
2 - استادیار گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.(نویسنده مسئول)[e-mail]
3 - استادیار گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
4 - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی، تبریز، ایران.

تاريخ الإرسال : 27 الجمعة , جمادى الثانية, 1444 تاريخ التأكيد : 12 السبت , شعبان, 1444 تاريخ الإصدار : 29 الإثنين , رجب, 1444

الکلمات المفتاحية: تبریز, مال, الگوی ساخت, فضای خرید, ترجیحات,

ملخص المقالة :

فضاهای خرید در شهر تبریز، در طی زمان الگوهای ساخت متنوعی را از بازار تا خیابان تجاری و در دو دهه اخیر مال‌ها تجربه کرده‌اند. با توجه به اهمیت جایگاه شهروندان به‌عنوان مصرف‌کنندگان فضاهای تجاری در تعیین مسیر استراتژی‌های توسعه فضاهای خرید، هدف از انجام این پژوهش ارزیابی ترجیحات شهروندان نسبت به الگوهای ساخت فضاهای خرید شهری تعیین گردید. پژوهش حاضر با روش میدانی و از نوع مورد‌پژوهی در سال 1401 در جامعه آماری شهروندان تبریز انجام گردید. ابتدا با انجام مطالعات میدانی الگوهای ساخت فضاهای خرید تبریز مورد شناسایی قرار گرفت. سپس برای تعیین نمونه موردی مطالعه، 15 فضای خرید از میان 8 الگوی ساخت شناسایی شده انتخاب گردید. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق ابزار پرسشنامه، با نرم‌افزار SPSS و آزمون فریدمن مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های حاصل از پژوهش بیانگر این است که پنج فضای خرید ولیعصر، لاله‌پارک، اطلس، تربیت و شریعتی (شهناز) از نظر پاسخگویان به ترتیب از اولویت بیشتری برخوردار هستند. علاقه‌مندی و ترجیح مردم بیشتر به‌سمت فضاهای خرید با الگوی ساخت پیاده‌راه، مال و خیابان تجاری است. الگوهای ساخت میدان‌بازار، بازار زیرزمینی، پل‌بازار در این میان نتوانسته‌اند رتبه مناسبی را کسب کنند. با استناد به نتایج حاصل از پژوهش می‌توان گفت به‌کارگیری الگوی ساخت مال به‌صورت مستقل و ایزوله از بافت شهری؛ کپی‌برداری از مصادیق بین‌المللی بدون هیچ گونه پیوند با زمینه و بستر موجود محسوب می‌شود. برای اینکه فضاهای خرید امروزی بتوانند از پس وظیفه‌اشان در قبال ایفای نقش به‌عنوان فضای شهری به درستی برآیند لازم است که اتصالات و ارتباطات خود را با فضاهای خرید اصیل حفظ نمایند. بنابراین مکلف کردن بخش خصوصی از جانب مدیریت شهری در ساخت فضاهای خرید در اتصال با بافت شهری پیرامون از طریق الگوهای ساخت پیاده‌راه و خیابان تجاری، می‌تواند گسست ایجاده شده در تجربه خرید از شهر را ترمیم نماید.