تاثیر تغییرات تنوع گونه‌ای بر مواد آلی ذره‌ای خاک مراتع کوهستانی آذربایجان غربی
الموضوعات :بهنام بهرامی 1 , رضا عرفانزاده 2 , جواد معتمدی 3
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس، ایران
2 - - استادیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس، ایران
3 - - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی ارومیه، دانشگاه ارومیه، ایران
الکلمات المفتاحية: : اجزای ناپایدار خاک, خاکدانه, اکوسیستم مرتعی, Prangos uloptera,
ملخص المقالة :
به منظور ارزیابی تاثیر گونه جاشیر (Prangos uloptera) و گونه های همراه بر اجزاء ماده آلی خاک و توزیع خاکدانه ها، مراتع کوهستانی خانقاه سرخ ارومیه انتخاب گردید. نمونه گیری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. ابتدا دو منطقه مرتعی در کنار هم، با گونه غالب جاشیر انتخاب و سپس چهار عرصه معرف در سطح هر یک از مناطق، جهت نمونه برداری انتخاب شد. نمونه های خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتیمتری و در مجموع 32 نمونه خاک از هر منطقه و دو عمق جمع آوری شد. کربن آلی ذره ای (POM-C) و نیتروژن آلی ذره ای (POM-N)، درصد خاکدانه های درشت و ریز و کربن موجود در آنها، آزمایش و آنالیز شد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که به جز درصد خاکدانه های درشت، تمامی فاکتور های مورد بررسی، در اثر افزایش تنوع گونه ای همراه با پایه جاشیردر منطقه مرتعی دوم افزایش یافتند. کربن و نیتروژن آلی ذره ای، کربن همراه با خاکدانه های درشت و درصد خاکدانه های ریز به طور معنی داری تحت تاثیر تنوع گونه ای بالای گیاهان همراه با جاشیر در منطقه مرتعی دوم قرار گرفتند. نتایج این تحقیق، تاثیر سریع تغییرات مدیریتی بر مواد آلی ذره ای را نشان داد و همچنین تغییر پذیری مواد آلی ذره ای خاک در واکنش به تغییرات مدیریتی پوشش گیاهی را ثابت نمود. افزایش مواد آلی ذره ای می تواند ناپایدار باشد، بنابراین تنوع گونه ای اکوسیستمهای مرتعی باید از طریق مدیریت بهینه پوشش گیاهی برای مدت زمان طولانی، حفظ گردد تا افزایش مثبت کربن آلی در خاک حاصل گردد.
1-Barrios, E., R.J. Buresh, J.I. Sprent, 1996. Nitrogen Mineralization in Density Fractions of Soil Organic Matter from Maize and Legume Cropping Systems. Soil Biology and Biochemistry 28:1459-1465.
2-Bowman, R.A., MF. Vigil, D.C. Nielsen, R.L. Anderson, 1999. Soil organic matter changes in intensively cropped dryland systems. Soil Science Society of American Journal 63: 186-191.
3-Cambardella, C.A., & E.T. Elliott, 1992. Particulate soil organic matter changes across a grassland cultivation sequence. American Journal of Soil Science 56:777-783.
4-Campbell, C.A., G.P. Lalond, O. Biederbeck, G. Wen, J. Schoenau, & D. Hahn, 1999. Seasonal trends in soil biochemical attributes: Effects of crop management on a Blak Chernozm. Canadian Journal of Soil Science 79:85-97.
5-Carter, M.R., D.A. Angers, E.G. Gregorich, & M.A. Bolinder, 2003. Characterizing Organic Matter Retention for Surface Soils in Eastern Canada Using Density and Particle Size Fraction. Canadian Journal of Soil Science 83:11-23.
6-Elliot, E.T., & C.A. Cambardella, 1991. Physical separation of organic matter. Agricultural. Ecosystem. Environment 34:407-419.
7-Feller, C., A. Albrecht, & D. Tessier, 1996. Aggregation and organic matter storage in kaolinitic and smetitic tropical soils. In: Structure and organic matter storage in agricultural soils (eds9M.R. Carter & B.A. Stewart), Advances in Soil Science, CRC Lewish Publ., Boca Raton 309-359 pp.
8-Franzluebbers, A.J., R.L. Haney, & F.M. Hones, 1999. Relationship of Chloroform Fumigation-Incubation to Soil Organic Matter Pools. Soil Biology and Biochemistry 31:395-405.
9-Franzluebbers, A.J., & G.A. Sttuedemann, 2002. Particulate and non-particulate farticulate of Soil Organic Carbon under Patures in the Sounthern Piedmont USA.Environment. Pollut 116:53-62.
10-Gahani, A., M. Dexter, & K.W. Perrot, 2003. Hot-Water Extractable Carbon in Soils: A Sensitive Seasurement of Determining Impacts of Fertilization Grazing and Cultivation. Soil Biology Biochemistry 35: 1231-1243.
11-Ghahreman, A, A. Massoumi, & F. Ghahremani nejad, 2002. Astragalus tuyehensis (Fabaceae), a new species from Iran. Novon 12: 47-49.
12-Gregorich, E.G., M.R. Carter, D.A. Angers, C.M. Moneral, & B.H. Ellert, 1994. Towards a minimum data set to assess soil organic matter quality in agricultural soils. Canadian Journal of Soil Science 74: 367-385.
13-Gregorich, E.G., M.R. Carter, J.W. Doran, C.E. Pankhurst, & L.M. Dwyer, 1997. Biological attributes of soil quality. In: Gregorich, E. G and M. R. Carter (Eds), Soil Quality for Crop Production and Ecosystem Health. Elsevier Science, Amesterdam, The Netherlands 81-114 PP.
14-Haj Abassi, M.A., 1999. Sustainable use of water resources and soil in tropical regions, Jehad daneshgahi.
15-Handayani, I.P., 2004. Soil Quality Changes Following Forest Clearance in Bengkulu, Sumatra, Indonesia. Biotropia 22: 1-15.
16-Handayani, I.P., P. Prawito, & Z. Muktamur, 2002. The role of natural-bush fallow in abandoned land during shifting cultivation in Bengkulu II. The role of follow vegetation. Journal of Agricultural Science, Indonesia 4:10-17.
17-Handayani, I.P., M.S., Coyne, C. Barton, & S. Workman, 2008. Soil carbon pools and aggregation follwing land restoration: Bernheim Forest, Kentucky. Journal of Enveron Monitor Restoration 4: 11-28.
18-Handayani, I.P., M.S. Coyne, & R.S. Tokosh, 2010. Soil organic matter fractions and aggregate distribution in response to tall fescue stands. Journal of Soil Science 5: 1-10.
19-Haynes, R.J., 2005. Labile organic matter fraction as central components of the quality of agricultural soils: An overview. Advances in Agronomy 85: 221-268.
20-Hu, S., D.C. Coleman, C.R. Carroll, PF. Hendrix, & M.H. Beare, 1997. Labile Soil Carbon Pools in Subtropical Forest and Agricultural Ecosystem as Influenced by Management Practices and Vegetation Typs. Agriculture Ecosystem Environmental 65:69-78.
21-Jafari M., M.A. Zare Chahouki, H. Azarnivand, N. Baghestani Meibodi, & H. Zahedi Amiri, 2002. Relationships between Poshtkouh Rangeland Vegetative of Yazd Province and Soil Physical and Chemical Characteristics using Multivariate Analysis Methods. Journal of Natural Resources 55(3): 419-434.
22-Koutika, L.S., S. Hauser, & J. Henrot, 2001. Soil Organic Matter Assessment in Natural Regroeth Pueraria Phaseoloides and Mucuna Pruriens Fallow. Soil Bioglogy and Biochemistry 33:1095-1101.
23-Liang, B.C., B.G. McKonkey, J. Schoenau, D. Curtin, & C.A. Campell, 2003. Effects of tillage and crop rotation on the light fraction of organic carbon and carbon mineralization in chermozemic soilsd of Saskatchewan, Canadian. Journal of Soil Science 83:65-72.
24-Mehmood, T. & Z. Iqbal, 2005. Vegetation and soil characteristics of the wasteland of valika chemical industries near Manghopir, Karachi. Journal of Arid Environments 30: 453-462.
25-Mesdaghi, M., 2003. Range management in Iran. Astan Ghods Razavi prss, Mashhad, 187 pp.
26-Motamedi, J., 2006. The report on rangeland and vegetation cover feasibility studies in the Khanghah-e-Sorkh basin. Faculty of Natural Resources, Iran. Urmia University.
27-Motamedi, J., B. Bahrami, & R. Erfanzadeh, 2013. Assessing the Impact of Pteropyrum Aucheri Species on Particulate Organic Matter. Applied Soil Research 1(1): 128-141.
28-Oedraogo, E., A. Mando, & L. Stroosnijder, 2006. Effect of tillage, organic resources and nitrogen fertilizer on soil carbon dynamics and crop nitrogen uptake in semi-arid West Africa. Soil Tillage Research 91: 57-67.
29-Sparling, G., M. Vojvodic-Vukovic, & L.A. Schipper, 1998. Hot-water-soluble C as a simple measure of labile soil organic matter: the relationship with microbial biomass C. Soil Biology and Biochemistry 30(10-11):1469-1472.
30-Tisdall, J.M., & J.M. Oades, 1980. The Management of Ryegrass to Stabilize Aggregates of a Red-brown Earth. Australian Journal of Soil Research 18:415-422.
31-Tisdall, J.M., & J.M. Oades, 1982. Organic matter and water-stable aggregates in soils. Journal of Soil Science 33: 141-163.
32-ZarinKafsh, M., 1997. Soil sciences in connection with the plant and environment. Islamic Azad University, 342p.
