بررسی کالوس‌زایی و اندام‌زایی گیاه اسطوخودوس ((Lavandula vera DC.

الموضوعات :

مریم پیوندی ¹ , لیلا کاظمی ² , احمد مجد ³

1 - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران- شمال
2 - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران- شمال
3 - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران- شمال

تاريخ الإرسال : 26 السبت , صفر, 1430 تاريخ التأكيد : 21 الأحد , جمادى الثانية, 1430 تاريخ الإصدار : 29 الأربعاء , ذو الحجة, 1430

الکلمات المفتاحية: اسطوخودوس, کالوس, Lavandula vera, اندام زائی, ریشه‌زائی,

ملخص المقالة :

اسطوخودوس گیاهی زینتی و داروئی است. یکی از روش‌های کارامد در ریز ازدیادی آن اندام‌زائی از کالوس می‌باشد. در این پژوهش تاثیر سیتوکینین‌های مختلف بر کالوس‌زائی و اندامزائی گیاه اسطوخودوس مطالعه شد. جداکشت‌های گره، در محیط کشت MS دارای غلظتهای مختلف هورمونهای BAP (بنزیل آمینو پورین)، Kin (کینتین) و 2iP (2- ایزوپنتیل آدنین) با غلظت‌های 1 تا 2 میلی‌گرم بر لیتر، به تنهائی و یا در ترکیب با یکدیگر کشت شدند. نتایج نشان داد ده روز پس از کشت نمونه ها،کالوس زائی آغاز می‌شود. در هفته سوم روی برخی از کالوس‌های سبز رنگ گرانول‌هائی ایجاد شده که با گذشت زمان به جوانه و برگ یا ریشه تبدیل شدند. جوانه‌زنی از کالوس‌ها در محیط‌های کشت دارای BAP یا 2ip مشاهده شد. بیشترین جوانه‌زنی در محیط دارای BAP (2 میلی‌گرم بر لیتر) به دست آمد. در تیمارهای BAP (1 تا 2 میلی‌گرم بر لیتر) و 2ip (1 میلی گرم بر لیتر) همزمان با جوانه‌زنی، ریشه زایی نیز صورت پذیرفت، به طوریکه حداکثر تعداد ریشه در محیط کشت دارای BAP (1 میلی‌گرم بر لیتر) مشاهده شد. در مرحله بعد، کالوس‌های 45 روزه در همان محیط کشت اولیه واکشت شدند. نتایج این مرحله نشان داد نمونه‌ها علاوه بر محیط‌های واکشت دارای BAP یا 2iP، در محیط کشت دارای دو هورمون Kin و BAP(1 میلی‌گرم بر لیتر) نیز ساقه و برگ تولید می‌نمایند. اما در هیچکدام از محیط‌های واکشت ریشه زائی دیده نشد.

المصادر:

دیبا، ه‍، مجد، ا. (1385). اثر عوامل اقلیمی، اکولوژی و شرایط محیط کشت آزمایشگاه (کشت در شیشه) در ساختار تشریحی و برخی متابولیتهای ثانویه در گیاه گزنه دو پایه Urtica diodica L. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات

زرگری، ع. (1369). گیاهان دارویی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.

Andrade, L.B., Echeverrigaray, S., Fracaro, F., Pauletti, G.F., Rota, L. (1999). The effect of growth regulators on shoot propagation and rooting of common lavender (Lavandula vera DC). Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 56: 79-83.

Banthorpe, D. V., Branch, S. A., Njar, V. C.O., Osborne, M. G., Watson, D. G. (1986). Ability of plant callus cultures to synthesize and accumulate lower terpenoids. Phytochemistry, 25: 629-636.

Benkova, E., Witters, E., Van Dongen, W., Kola, J., Motyka, V., Brzobohaty, B., Van Onckelen, H. A., Machakova, I. (1999). Cytokinins in Tobacco and Wheat chloroplasts. Occurrence and Changes Due to Light/Dark Treatment. Plant Physiology, 121(1): 245-252.

Bias, L.A., Falco M.C., Rodriguez, A. P. M., Mendes, M.J. (2000). Organogenesis from internodal segments of yellow Passion fruit. Scientia Agricola., 57(4): 661-665.

Bjowani, S.S., Razdan, M.K. (1996). Plant tissue culture: theory and practice. Developments in crop Science, 25-32.

Bjowani, S.S., Razdan, M.K, (1990). Plant tissue culture theory and practice. Developments in crop Science, 25-32/

Blinstrubiene, A., Sliesaravicius, A., Burbulis, N. (2004). Factors affecting morphogenesis in tissue culture of linseedflax (Linum usitatissimum L.), Acta Universities Latviensis, Biology, 676: 149-152.

Calvo, M. C., Segura, J. (1989). In vitro propagation of Lavender, HortScience 24(2): 375-376

Canas, LA, Bendabis, A. (1988). Plant regeneration from cotyledon fragments of olive tree (Olea europaea L.). Plant Science, 54: 65-74.

Dias, M. C., Almeida, R. and Romano, A. (2002). Rapid clonal multiplication of Lavandula viridis L'Hér through in vitro axillary shoot proliferation, Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 68(1): 99-102

Dronne, S., Jullien, F., Caissard G.C. and Faure, O. (1999). A simple and efficient method for in vitro shoot regeneration from leaves of lavandin (Lavandula××intermedia Emeric ex Loiseleur), Plant Cell Reports, 18(5): 429-433.

Echeverrigaray, S., Basso, R., and Andrade L.B. (2005). Micropropagation of Lavandula dentata from axillary buds of field-grown adult plants, Biologia Plantarum, 49(3): 439-442.

Jame, A., Teixeira da Silva. (2003). Chrysanthemum: advances in tissue culture, cryopreservation, postharvest technology, genetics and transgenic biotechnology, Biotechnology Advances; 21(8): 715-766.

Leva, A. (2009). Morphological evaluation of olive plants propagated in vitro culture through axillary buds and somatic embryogenesis methods, African Journal of Plant Science Vol. 3 (3): 037-043

Murashige, T., Skoog, A. (1962). Revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue cultures. Plant Physiology, 15: 473-97.

Nobre, J. (1996). In vitro cloning ad micropropagation of Lavandula stoechas from field – grown plants. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 46:151- 155.

Panizza, M., Tognoni, F. (1988). Clonal propagation, callus Formation and plant Regeneration of Lavandin. Scientia Horticulturae, 37: 157 – 163.

Panizza, M., Tognoni, F. (1991). Micropropagation of lavandian (lavandula officinalis chaix × lavandula latifolia villas cv.grosso). In: Yps Bajaj (ed) Biotechnology in Agriculture & foresty, vol.19.

Quazi, M.H. (1980). In vitro multiplication of Lavandula spp. Ann. Botany, 45:361-362.

Suro, M., Koda, M., and Inoue, M. (2000). Efficient plant regeneration from multiple shoots formed in the leaf-derived callus of Lavandula vera, using the “open culture system, Scientia Horticulturae, 86(1): 81-88

Sanchez-Gras, M.C., Del Carmen Calvo, M. (1996). Micropropagation of Lavandula latifolia through nodal bud culture of mature plants. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 45: 259- 261.