بررسی فیتوشیمیایی عصاره اندام های مختلف گیاه دارویی سیلن هرز (Silene conoidea. L) با استفاده از کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی در منطقه سبزوار

سمیرا اقبالی ¹ (گروه فارماکوگنوزی و داروسازی سنتی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، ایران) مینو قالیچی ² (1- گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران) اکرم طالقانی ³ (عضو هیات علمی دانشکده علوم پایه و فنی مهندسی دانشگاه گنبد کاووس،گنبد، ایران.)

تاريخ الإرسال : 06 السبت , ذو الحجة, 1444 تاريخ التأكيد : 25 الأربعاء , شعبان, 1445

الکلمات المفتاحية: ترکیبات فعال بیولوژیکی, سلین هرز, فرکشن دی کلرومتانی , فرکشن کلروفرمی,

ملخص المقالة :

گیاه سیلن هرز (Silene conoidea. L) از خانواده میخکیان (Caryophyllacea) یک گیاه دارویی و خوراکی می‌باشد. این گیاه در طب سنتی و مدرن در ، درمان عفونت‌های پوستی، انعقاد خونریزی استفاده می گردد که خواص دارویی آن به ترکیبات فنولی نسبت داده می شود. در این پژوهش اندام‌های گل، ساقه، برگ و ریشه گیاه سیلن هرز از منطقه سبزوار در بهار 1401 جمع آوری گردید و برای اولین بار ترکیبات شیمیایی فرکشن‌های کلروفرمی و دی کلرومتان توسط GC-MS گزارش شد. به منظور تهیه فرکشن‌های مورد نظر در شرایط یکسان برای تمامی اندام‌ها به ترتیب از حلال‌های آلی اتردوپترولیوم جهت چربی زدایی و کلروفرم و دی کلرو‌متان جهت استخراج مواد موثره به روش خیساندن ( ماسراسیون) استفاده شد. آنالیز GC-MS فرکشن‌های کلروفرمی نشان داد که مشتقات ترپنی، مشتقات فنولی، هیدرو کربن‌ها، اسیدهای چرب، مشتقات هتروسیکل، فنیل پروپان‌ها، مشتقات سیلان و استروئیدها ترکیبات اصلی تشکیل دهنده در تمام اندام‌ها هستند. مشتقات هیدروکربنی (16/69 درصد) در اندام گل، مشتقات ترپنی (46/40 درصد) در اندام ساقه و مشتقات اسید چرب به ترتیب (46/40 درصد و 98/63 درصد) در اندام برگ و ریشه بیشترین درصد ترکیبات را تشکیل می دهند . همچنین آنالیز GC-MS فرکشن‌های دی کلرومتانی نشان داد مشتقات ترپنی به ترتیب (62/47 درصد و 53/40 درصد) در اندام برگ و ساقه و مشتقات سیلانی (70/52 درصد) در اندام ریشه به عنوان بیشترین ترکیبات تشکیل دهنده می‌باشند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد عصاره غیر قطبی کلروفرم و ساقه گیاه دارای مواد موثره با ارزش به خصوص ترکیبات ترپنی به منظور اهداف دارویی می‌باشد.این نتایج نشان می دهد که سایر منابع ژنتیکی S. conoidea را می توان برای غربال کردن ترکیبات بیولوژیک و خالص سازی ترکیبات فیتوشیمیایی که برای تولید، گسترش و توسعه آنتی اکسیدان های طبیعی در تولید دارو و مواد غذایی ارزشمند هستند، کاوش کرد.