ارزیابی پتانسیل محلات شهری جهت توسعه درونی با استفاده ازمدل فازی (نمونه موردی: شهر بناب)

الموضوعات :

منیژه لاله پور ¹ , مرضیه اسمعیل پور ² , هوشنگ سرور ³

1 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه مراغه
2 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه مراغه
3 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه مراغه

تاريخ الإرسال : 02 الخميس , رجب, 1443 تاريخ التأكيد : 07 الجمعة , رمضان, 1443 تاريخ الإصدار : 07 الثلاثاء , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: توسعه فیزیکی, پراکنده رویی, توسعه درونی, مدل منطق فازی, بناب,

ملخص المقالة :

در پی رشد سریع جمعیّت و ظهور تحولات جدید شهرنشینی در جهان، شاهد گسترش الگوهای توسعهی شهری همانند گسترش افقی و پراکنده‌رویی هستیم که باعث شکل‌گیری حومه‌ها، تخریب اراضی کشاورزی و باغی و به فراموشی سپرده شدن بافتهای میانی و تهی‌شدن آن‌ها از درون شده است. این امر لزوم به کارگیری ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های درونی و میانی شهر را ضروری مینماید. از این رو هدف این پژوهش، شناسایی و بررسی ظرفیت‌ها و پتانسیلهای توسعه درونی در شهر بناب می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی - تحلیلی است و شیوه جمع‌آوری اطلاعات مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای (اسنادی) و میدانی می‌باشد. در این پژوهش، با 11 معیار تأثیرگذار شامل اراضی بایر، تراکم خالص جمعیّت، تراکم ناخالص جمعیّت، تراکم ساختمانی، سطح اشغال کاربری‌ها، مصالح ساختمانی، کیفیت بنا، بافت فرسوده، اندازه قطعات و دانه‌بندی، تعداد طبقات و شیب جهت توسعه درونزای محلات شهر بناب مورد بررسی قرار گرفت. پس از تولید لایه‌های GIS مرتبط با شاخص‌ها و معیارها و فازی سازی آن‌ها، با هم‌پوشانی لایه‌ها بهترین محله‌ها از شهر جهت توسعه درونی انتخاب شدند. سپس با بهره‌گیری از نظرات کارشناسان و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) این معیارها وزن‌دهی شدند و در مرحله بعد با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS نقشه توسعه درونی منطقه مورد مطالعه تولید و میزان قابلیت محلات جهت توسعه مشخص گردید. در پایان دو نقشه نهایی برای پتانسیل توسعه درونی به دست آمد و مقایسه شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که محلات 11 و 13 در اولویت اول توسعه و محلات 4،5،6 در اولویت دوم توسعه قرار دارند. محلات 7،8،10 کمترین ظرفیت توسعه را دارند.