بررسی و تحلیل مؤلفه های شکل دهنده سرزندگی شهری (مورد مطالعه: پیاده راه بوعلی شهر همدان)

الموضوعات : آمایش محیط

محمود امیری ¹ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران)
مجید شمس ² (استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران)

تاريخ الإرسال : 19 الإثنين , جمادى الثانية, 1445 تاريخ التأكيد : 18 الأربعاء , شعبان, 1445 تاريخ الإصدار : 08 الأربعاء , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: پياده¬راه, خيابان بوعلي, سرزندگي شهري, شهر همدان,

ملخص المقالة :

 

در دهه‌هاي اخير به دنبال گسترش بي­رويه شهر‌ها و اهميت روز افزون اتومبيل، نقش عابر پياده در فضا‌هاي شهري کمتر شده که اين امر سبب ايجاد محيط­هاي کسل‌کننده در شهر‌ها و کاهش سرزندگي فضا‌هاي شهري شده است. هدف از اين پژوهش تحليلي بر نقش پياده­راه بوعلي در سرزندگي شهري در شهر همدان مي‌باشد. روش پژوهش توصيفي- تحليلي است. جامعه آماري، شهروندان 10 سال به بالا در شهر همدان که بر اساس سرشماري نفوس و مسکن 1395تعداد 653 هزار نفر است و با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب گرديد. متغير‌هاي سرزندگي شهري شامل چهار مؤلفه اجتماعي-فرهنگي، کالبدي– عملکردي، زيست محيطي و زيبايي‌شناختي است. تجزيه و تحليل داده‌ها با نرم‌افزار spss انجام گرفت و از آزمون فريدمن و براي بررسي روابط از مدل‌يابي معادلات ساختاري با نرم‌افزار ليزرل استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان داد وضعيت شاخص‌هاي سرزندگي شهري در پياده­راه مورد مطالعه مطلوب است. همچنين نتايج آزمون فريدمن و اولويت‌بندي شاخص‌ها مشخص نمود که آسايش اقليمي بيشترين اولويت را در بررسي سرزندگي فضايي شهري در پياده­رو بوعلي شهر همدان داشته است.

 

المصادر:


1. پاکزاد، ج،(1398)، جستاري پيرامون مفهوم و جايگاه سرزندگي. گفتمان طراحي شهري. 1(1). 46-53.
2. پوراحمد، ا، زنگنه شهرکي، س، صفايي رينه، م، (1395)، تحليل نقش پياده راههاي شهري در ارتقاي سرزندگي فضاي شهري (مطالعۀ موردي: پياده راه 17 شهريور، تهران). پژوهش‌هاي جغرافياي برنامهريزي شهري. 4(2). 175-195.
3. حبیبی، د، (1392)، بررسی عوامل مؤثر بر افول حس سرزندگی و زیست¬پذیری در بافت‌های تاریخی و فرسوده، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 14: 75-80.
4. حسینی غیاثوند،ا، بهزادپور،م، (1398)، ارائه مدل ساختاری به منظور بررسی روابط بین مؤلفه‌های مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در خیابان‌های پیاده مدار (مطالعه موردی, خیابان خیام و خیابان سپه قزوین)،مجله علمی پژوهشی آمایش محیط، 12(44)، 105-126.
5. خستو، م، (1402)، تأثیر مؤلفه‌های فرهنگی بر سرزندگی فضاهای شهری، فصل نامه آمایش محیط، 16(60)،73-92.
6. ذکاوت، س، رضایی،م.ر،پیام،ح،(1399)، ارتقاء سرزندگی در فضاهای شهری با تأکید بر رویکرد، ساماندهی منظر شهری (مطالعه موردی: شهر یاسوج)، آمایش محیط، 13(50)، 197-215.
7. فارسی،ط،ناسخیان،ش،شاهیوندی،ا، (1398)، ارزیابی پس از بهره¬برداری یک پاتوق شهری جهت بررسی اثرات آن بر ارتقاء سرزندگی (نمونه موردی: پاتوق شهری در معبر تاریخی- طبیعی شهر اصفهان)، فصل نامه آمایش محیط، 12(47)، 145-162.
8. مولوي، م، حميدي، آ، فريدي فشتمي، ع، آرياپسند، ز، (1400)، بررسي نقش پياده راههاي شهري در ارتقاي شاخصهاي سرزندگي شهري و تعاملات اجتماعي (مطالعه موردي: پياده‌راه مرکز رشت)، پژوهشهاي جغرافياي برنامهريزي شهري. دورۀ9، شماره3، صص908-881.
9. ميکائيلي ‌هاچه سو، گ، آذر، ع. (1396). بررسي و ارزيابي تطبيقي سرزندگي شهري در محلههاي اختصاصي و محلات سنتي با رويکرد توسعه پايدار در جغرافيا: مطالعه موردي کلان شهر تبريز، دوره7، شماره28، صص269-284.
10. نیک پور، ع، یاراحمدی، م،(1399)، شناسایی عوامل مؤثر بر زیست پذیری در شهر نورآباد ممسنی، مطالعات ساختار و کارکرد شهری 7(23)، 7-27، 1760-16085.
11. Cowan. R. (2010). The Dictionary of Urbanism, Translated by Yalda Belarak (1st Ed). Tehran: Parham Naghsh Publication. (In Persian)
12. Guo, X. , Chen, H. , & Yang, X. (2021). An Evaluation of Street Dynamic Vitality and Its Influential Factors Based on Multi-Source Big Data. ISPRS International Journal of Geo- Information, 10(3), 143.
13. Hedayat, S. M., Hadyani, Z., hajinezhad, A., & Asgari, A.(2019).Interdisciplinary Conceptual Urban Vitality (Examining Principles, Dimensions and Indicators). Urban Structure and Function Studies, 6(20), 75- 15754.1723.
14. He, Q. , He, W. , Song, Y. , Wu, J. , Yin, C. , & Mou, Y. (2018). The Impact of Urban Growth Patterns on Urban Vitality in Newly Built-Up Areas Based on an Association Rules Analysis Using Geographical ‘Big Data’. Land Use Policy, 78, 726-738.
15. Liu, M. , Jiang, Y. , & He, J.(2021). Quantitative Evaluation on Street Vitality: A Case Study of Zhoujiadu Community in Shanghai. Sustainability, 13(6), 3027.
16. Sulis, P. , Manley, E. , Zhong, C. , & Batty, M. (2018). Using Mobility Data as Proxy for Measuring Urban Vitality. Journal of Spatial Information Science, 16(16), 137-162.
17. Xia, C. , Yeh, A. G. O. , & Zhang, A. (2020). Analyzing Spatial Relationships between Urban Land Use Intensity and Urban Vitality at Street Block Level: A Case Study of Five Chinese Megacities. Landscape and Urban Planning, 193, 103669.
18. Yue, W. , Chen, Y. , Thy, P. T. M. , Fan, P. , Liu, Y. , & Zhang, W. (2021). Identifying Urban Vitality in Metropolitan Areas of Developing Countries from a Comparative Perspective: Ho Chi Minh City versus Shanghai. Sustainable Cities and Society, 65, 102609.