حوزه نجف و تحولات سیاسی - حزبی عراق در فاصله دو کودتا (۱۴ ژوئیه ۱۹۵۸ - ۸ فوریه ۱۹۶۳)
الموضوعات : فصلنامه تاریخعلی اکبر زاور 1 , علی بیگدلی 2 , نعمت احمدی نسب 3
1 - دانشجوی دکترای ،گروه تاریخ، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد، گروه تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 - استادیار،گروه تاریخ، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: عراق, احزاب, عبدالکریم قاسم, آیت‌الله حکیم. کودتا,
ملخص المقالة :
چکیده:در پی کودتای ۱۹۵۲ افسران جوان در مصر دنیای اعراب درگیر یکسری بحران‌های متعدد شد که عراق نیز از این فضا متأثر گردید و درنهایت منجر به کودتای ۱۴ ژوئیه ۱۹۵۸ و اعلام جمهوری شد. باز شدن فضای سیاسی عراق موجب گردید که طیفی از احزاب و گروه‌های سیاسی اعم از کمونیست، ناسیونالیست، ناصریست و بعثی‌ها شروع به فعالیت و رقابت نمایند. پرسش اساسی این پژوهش عبارت است از اینکه؛ تغییر و تحولات ناشی از کنش‌ها و فعالیت‌های حکومت کودتا و همچنین احزاب و گروه‌های سیاسی چه تأثیری در فرازهای اصلی و رویکردهای راهبردی حوزه‌های علمیه و نهاد مرجعیت شیعه در فضای سیاسی عراق در فاصله دو کودتا (۱۹۶۳ - ۱۹۵۸) داشته است؟ بنا بر فرضیه این مقاله، رویکرد حوزه به رهبری آیت‌الله حکیم در این سال‌ها برمبنای عدم ورود به درگیری‌ها، جناح‌بندی‌ها و بازی‌های سیاسی بوده است ولی درعین‌حال در دفاع از حریم شریعت نیز حدومرزی نمی‌شناخته و از درگیر شدن با حاکمیت و احزابی که به دنبال اصلاحات غیردینی در جامعه عراق بودند ابایی نداشته است. تکفیر حزب کمونیست عراق و تقابل با دولت به خاطر تصویب قوانینی مخالف شریعت از آن جمله است این پژوهش با اتکای به اطلاعات موجود در منابع تاریخی و با رویکردی توصیفی – تحلیلی تلاش دارد به بررسی این موضوع بپردازد.
_||_
