تبیین وتحلیل اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایالات شرقی شاهنشاهی ساسانی و ارتباط آن با فتح اعراب(651-590م.)
الموضوعات : فصلنامه تاریخ
کیخسرو خسروی نژاد
1
,
سهیلا ترابی فارسانی
2
,
اسماعیل سنگاری
3
1 - دانشجوی دکتری تاریخ ایران قبل از اسلام، گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
2 - دانشیارگروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
3 - دانشیار گروه تاریخ، دکتری تاریخ، زبان‌ها و تمدن‌های دنیای باستان، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
الکلمات المفتاحية: ساسانیان, سیستان, خراسان, اعراب,
ملخص المقالة :
سیستان و خراسان در ماورای کویرهای مرکزی ایران، ایالات شرقی قلمرو ساسانیان را تشکیل می‌دادند که در آن زمان ایالاتی ثروتمند، با اقتصادی پر رونق محسوب می‌شدند. از سوی دیگر همسایگی با اقوام صحراگرد شرقی، علاوه بر مخاطراتی که برای ساکنان آنها ایجاد کرده بود، به آنها وجهی سوق‌الجیشی بخشیده بود و این مجاورت در رویدادهای این ایالات تأثیر بسزایی داشت. بدین ترتیب بررسی وضعیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این منطقه بویژه در نیم قرن پایانی سلطنت ساسانیان، که سرانجام به سقوط سلسله انجامید، مورد اهمّیت قرار می‌گیرد. این پژوهش با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و روش توصیفی تحلیلی، به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش است که وضعیت سیاسی اقتصادی و اجتماعی ایالات شرقی ساسانی بر سقوط و فتح آنجا بدست اعراب مسلمان چه تأثیری داشته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که هجوم صحراگردان و کوچ های اجباری به ایالات شرقی ساسانی موجب تنوع در ترکیب جمعیتی آنجا شد و این عامل به همراه عدم وابستگی سیاسی و اقتصادی آنها به دولت مرکزی، انگیزۀ دستیابی به قدرت در میان فرمانروایان محلی را دو چندان کرد و سرانجام باعث سقوط سلسلۀ ساسانی گردید.
_||_
