بررسی اثر شوک‌های موثر بر رشد اقتصادی ایران در فضای نهادی

الموضوعات :

ثمین صبحی ¹ (دانشجوی دکتری رشته علوم اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران)
مرتضی سامتی ² (استاد گروه اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران)
سارا قبادی ³ (استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران)
مجید صامتی ⁴ (دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران)

تاريخ الإرسال : 03 الأحد , صفر, 1442 تاريخ التأكيد : 23 الأحد , رجب, 1442 تاريخ الإصدار : 07 الجمعة , رجب, 1442

الکلمات المفتاحية: آزادی اقتصادی, E20, ساختار نهادی, شوک‌های اقتصادی, طبقه‌بندی JEL:.C15, O11 واژگان کلیدی: رشد اقتصادی,

ملخص المقالة :

هدف این مقاله بررسی اثر شوک‌های موثر بر رشد اقتصادی در فضای نهادی کشور است. بدین منظور، از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته و الگوی خودرگرسیون‌ برداری ساختاری برای دست‌یابی به برآوردگرهای مدل ساختاری ایران طی دوره زمانی 1396- 1349 استفاده شد و مدل ماندل - ‌فیلیمینگ (1963) برای لحاظ تابع نهادی تعدیل گردید. نتایج نشان ‌می‌دهد بهبود فضای نهادی بر اکثر متغیرهای مهم اقتصاد ایران اثرگذار بوده و بهبود کیفیت نهادها به افزایش تولید ملی و کاهش حجم‌ نقدینگی می‌انجامد. هم‌چنین، بیش‌ترین تخریب وضعیت نهادی مربوط به افزایش حجم‌ دولت و تورم بوده‌ است. اکثر تکانه‌های مورد پژوهش، اثر معناداری بر رشد اقتصادی و وضعیت نهادی کشور داشته‌اند. بر اساس نتایج، پیشنهاد می‌شود دولت گام‌های موثرتری در راستای کاهش حجم فعالیت‌های خود برداشته و به انضباط مالی به تبع آن انضباط پولی، پایبندی بیش‌تری نشان دهند.

المصادر:

منابع

-     توکلی قوچانی، سپیده، هوشمند، محمود، سلیمی‌فر، مصطفی و گرجی ابراهیم (1396). بررسی اثر سیاست مالی به عنوان مکانیسم انتشار شوک‌های نفتی در اقتصاد ایران با استفاده از یک مدل خودرگرسیون برداری ساختاری. مطالعات اقتصادی کاربردی، 6 (22): 98-77.

-         تمدن جهرمی، محمد حسین (1383). رویارویی مکاتب اقتصادی، تهران: جهاد دانشگاهی.

-         رمضانی باصری، عباس، میرفردی، اصغر (1393). تبیین نهادگرایی و گرایش آن به توسعه. مجله اقتصادی، (3 و 4): 121-138.

-     فرجی دیزجی، سجاد (1391). رشد اقتصادی، تورم، صادرات و شوک‌های نفتی در یک اقتصاد متکی به نفت (مورد مطالعه: ایران). رساله دکتری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.

-     شاکری، محبوبه، جعفری صمیمی، احمد، کریمی موغاری، زهرا (1394). ارتباط بین متغیرهای نهادی و رشد اقتصادی: معرفی شاخص نهادی جدید برای خاورمیانه و شمال آفریقا. فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی. 6 (21): 116-94.

-     صمدی، سعید، یحیی‌آبادی، ابوالفضل و معلمی، نوشین (1388). تحلیل تأثیر شوک‌های قیمتی نفت بر متغیرهای اقتصاد کلان در ایران. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی. 17 (52): 26-5.

-     محمدی‌پور، علی، فخرحسینی، سید فخرالدین، سلمانپور زنور (1399). بررسی تأثیر شوک‌های پایه پولی و درآمدهای نفتی دولت بر اقتصاد ایران با استفاده از تکنیک مدل‌سازی تعادل عمومی پویای تصادفی. فصلنامه علمی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی. 10 (39): 112-93

-         مکیان، سید نظام‌الدین، توکلیان، حسین و نجفی فراشاه، سید محمد صالح (1398). بررسی اثر شوک مالیات‌های مستقیم بر تولید ناخالص داخلی و تورم در ایران در چارچوب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی. فصلنامـه اقتصاد مالی. 13 (94):9- 11.

-         مصطفایی، هاجر، سامتی، مرتضی، رجبی، مصطفی (1398). تاثیرپذیری رشد ‌اقتصادی از ساختار نهادهای سیاسی و اقتصادی کشورهای نفتی باتوجه به تعیین حجم دولت (رهیافت نظریه بازی). پژوهش‌نامه اقتصاد کلان.14 (27): 71-39

-         مومنی، فرشاد و صمدیان، فرزانه (۱۳۹۲). تاثیر کیفیت نهادی بر سازوکارهای تبدیل موهبت و نفرین منابع نفتی (مطالعه موردی ایران). فصلنامه پژوهش های اقتصادی. 13 (50): ۱۷-۶۲.

- Acemoglu, D., & Robinson, J. A. (2012). Why nations fail: the origins of power, prosperity and poverty. New York: Crown Publishers.

-Acemoglu, D., & Robinson, J., (2010). The role of institution in growth and development, Review of Economics and Institution, 2: 1-33.

-Assali, M.(1996). A macroeconomic model for a developing country: Estimation and simulation of a macro econometric model for Iran (1959-1933). PhD theses. Durham University.

-Balke, N. S., P. A. Brown, & M. K. Yucel. (2002). Oil shock and the U.S economy where does the asymmetry originate? The Energy Journal, 23: 53-79.

- Cavalcanti, T. & Jalles, J. (2013). Macroeconomic effects of oil price shocks in Brazil and in the United States. Applied Energy, 104: 475-486.

Fleming, J. Marcus (1962). Domestic financial policies under fixed and floating exchange rates. IMF Staff Papers. 9: 369–379. doi:10.2307/3866091. Reprinted in Cooper, Richard N., ed. (1969). International Finance. New York: Penguin Books.

-Hague, N. Lahiri & Monteil. (1990). A Macroeconometric Model for Developing Countries. IMF Staff Papers. 37: 537-559.

-Hussain, M.E., Haque, M. (2016). Impact of economic freedom on the growth rate: A panel data analysis. Economies, 4: 2.

-Kraipornsak .P. (2018). Good governance and economic growth: An investigation of Thailand and selected Asian countries .Eurasian Journal of Economics and Finance, 6(1): 93-106.

-Kuper, G. H. (2002). Measuring oil price volatility. Working Paper University of Groningen, Department of Economics. June.

-Mehrara M. (2008). The asymmetric relationship between oil revenues and economic activities. Energy Policy, 36:1164-1168.

-Momeni, M & Samadian, F. (2013). The impact of institutional quality on the mechanisms of converting gifts to curse of oil resources (A Case Study of Iran). Quarterly Journal of Economic Research. 50: 17-62. [In Persian]

Mundell, Robert A. (1963). Capital mobility and stabilization policy under fixed and flexible exchange rates. Canadian Journal of Economics and Political Science. 29 (4): 475–485. doi:10.2307/139336. Reprinted in Mundell, Robert A. (1968). International Economics. New York: Macmillan

Ross, M. (2008). Does oil hinder democracy? World Politics 33(3): 325-361.

-Smets, F., & Wouters, R. (2003). An estimated dynamic stochastic general equilibrium model of the euro area. Journal of the European economic association. 5: 1123-1175.

-Türen, Y., G. & Ahmet, K. (2016). Economic freedom and human development: A cross country dynamic panel data analysis. The Journal of Researchers World, 7.2: 1-14.

-World Bank. (2017). World development indicators. Available at: http://data.worldbank.org/data-catalog/world-development-indicators.

- www.fraserinstitute.org

-Zhang D, Broadstock DC. (2014). Impact of international oil prices shock on consumption expenditure in ASEAN and East Asia. ERIA Discution Paper Series.