تأثیر شکنندگی دولت بر صادرات ایران به کشورهای جنوب شرق آسیا با رویکرد اقتصادسنجی فضایی

الموضوعات :

شکوفه ناقلی ¹ (دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه سمنان)
مجید مداح ² (دانشگاه سمنان)
اسمعیل ابونوری ³ (مدیر گروه اقتصاد/دانشگاه سمنان)

تاريخ الإرسال : 27 الخميس , ربيع الثاني, 1440 تاريخ التأكيد : 27 الخميس , ربيع الثاني, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ربيع الأول, 1440

الکلمات المفتاحية: طبقه‌بندی JEL: E02, C21. واژگان کلیدی: نهادها, صادرات, اقتصادسنجی فضایی, اقتصاد ایران,

ملخص المقالة :

چکیده هدف این مقاله برآورد تأثیر شاخص شکنندگی دولت به عنوان معیار نشان دهنده نهادها بر صادرات ایران به کشورهای جنوب شرق آسیاست. بدین منظور از رویکرد اقتصادسنجی فضایی و مدل مختلط رگرسیون- خود رگرسیونی فضایی استفاده شد. الگوی تحقیق مدل رگرسیونی با داده های پانل طی دوره زمانی 2000- 2015 از تجارت ایران با کشورهای جنوب شرق آسیاست. نتایج نشان داد اثر متغیر شاخص شکنندگی دولت بر صادرات ایران به کشورهای جنوب شرق آسیا منفی و معنادار است؛ بدین معنا، ارتقای قانونمندی و کارایی در حوزه های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی اثر مثبتی بر افزایش ظرفیت های صادراتی کشور دارد. بنابراین، فرضیه وجود وابستگی فضایی در مدل تأیید می شود.

المصادر:

منابع

-         اکبری، نعمت­اله، معلمی، مژگان (1384). یکپارچگی اقتصادی در کشورهای حوزه­ خلیج فارس (استفاده از یک روش اقتصادسنجی فضایی). فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 7(25): 109-126.

-         پیرایی، خسرو، تاسان، مونا، دانش‌نیا، محمد (1394). تأثیر سرمایه­گذاری مستقیم خارجی، نرخ ارز حقیقی و آزادسازی اقتصادی بر صادرات غیرنفتی ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 50(1): 75-98.

-         رضازاده کارسالاری، عباس، رحیمیان بوگر، سجاد (1394). بررسی رابطه کیفیت محیط نهادی، رانت منابع طبیعی و رشد صادرات در منتخبی از کشورهای در حال توسعه با استفاده از رویکرد پانل دیتا. فصلنامهپژوهش­هاوسیاست­هایاقتصادی، 23(75): 187-210.

-         سوری، امیر رضا، تشکینی، احمد (1388). عوامل مؤثر بر تجارت متقابل ایران با بلوک­های منطقه­ای. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 3(3): 135-158.

-         کولائی، الهه، اکبری، زیبا (1396). دولت شکننده در عراق و امنیت زنان. فصلنامهسیاست،مجلهدانشکدهحقوقوعلومسیاسی، 47(1): 159-177.

-         کیمیایی، فاطمه، ارباب افضلی، محمد (1395). تأثیر حکمرانی و عوامل اقتصاد دانش­بنیان بر صادرات اقتصادهای نوظهور. فصلنامه سیاست­های مالی و اقتصادی، 4(13): 95-114.

-         معمارنژاد، عباس، عجایبی، سمانه سادات (1389). بررسی اثر آزادسازی تجاری بر خالص صادرات کالاها و خدمات در کشورهای در حال توسعه منتخب. فصلنامه اقتصاد کاربردی، 1(2): 135-159.

-         ناظمی، فرزاد (1388). بررسی اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر صادرات غیرنفتی. فصلنامه مدیریت صنعتی، 4(10): 105-117.

-         نجفی علمدارلو، حامد، مرتضوی، سید ابوالقاسم، شمشادی یزدی، کتایون (1392). کاربرد اقتصادسنجی فضایی در بررسی عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی در کشورهای عضو اکو: رهیافت داده­های تابلویی. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 13(3): 49-62.

-         ندیری، محمد، محمدی، تیمور (1390). بررسی تأثیر ساختارهای نهادی بر رشد اقتصادی با روش GMM داده­های تابلویی پویا. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 5(3): 1-24.

-         نورث، داگلاس (1385). نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی. مترجم محمد رضا معینی، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور، تهران، چاپ دوم.

-         هانتینگتون، ساموئل (1375). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی. مترجم محسن ثلاثی، نشر علم، تهران، چاپ دوم.

-          Acemoglu, D. (2005). Institutions as a fundamental cause of long-run growth. Handbook of Economic Growth, 1: 385-472.

-          Alvarez, I. C., Barbero, J., Rodriguez Pose, A., and Zofio, J. L. (2018). Does institutional quality matter for trade? Institutional conditions in a sectoral trade framework. World Development, 103(3): 72-87.

-          Anderson, J. E., and Young, L. (1999). Trade and contract enforcement. (Boston College, mimeo).

-          Anderson, J., and Marcouiller, D. (2002). Insecurity and the pattern of trade: An empirical investigation. The Review of Economics and Statistics, 84(2): 342-352.

-          Anselin, L. (1999). Spatial econometrics. Bruton Center School of Social Sciences, University of Texas at Dallas, www.csiss.org.

-          Araujo, L., Mion, G., and Ornelas, E. (2016). Institutions and export dynamics. Journal of International Economics, 98: 2-20.

-          Badinger, H., and Breuss, F. (2008). Trade and productivity: An industry perspective. Empirica, 35: 213-231.

-          Beverelli, C., Keck, A., Larch, M., and Yotov, Y. V. (2018). Institutions, trade and development: A quantitative analysis. CESifo Working Paper Series 6920, CESifo Group Munich.

-          Borooah, V. K., and Paldam, M. (2007). Why is the world short of democracy?: A cross-country analysis of barriers to representative government. European Journal of Political Economy, 23(3): 582–604.

-          Brunetti, A., and Weder, B. (1998). Investment and institutional uncertainty: A comparative study of different uncertainty measures. Weltwirtschaftliches Archiv, 134(3): 513–533.

-          Chacha, P. W., and Edwards, L. (2017). Exporting to fragile states in Africa: Firm level evidence. The AERC project in Africa.

-          Christiansen, K. (2005). Failed and fragile states: How can the MDGs be achieved in difficult environments?. https://www.odi.org.

-          De Groot, H. L. F., Linders, G. J., Rietveld, P., and Subramanian, U. (2003). The institutional determinants of bilateral trade patterns. World Bank, Washington, 57(1): 103-123.

-          De Mendonca, T. G., Lirio, V. S., Braga, M. J., and Da Silva, O. M. (2014). Institutions and bilateral agricultural trade. Procedia Economics and Finance, 14: 164-172.

-          Egger, P. (2002). An econometric view on the estimation of gravity models and the calculation of trade potentials. World Economy, 25(2): 297-312.

-          Elbadawi, I. (1998). Real exchange rate policy and non-traditional exports in developing countries. WIDER Discussion Paper, forth coming in G. Helleimer (ed.), Growth, external sector and the role of non-traditional exports in Sub-Saharan Africa.

-          Elhorst, J. P. (2003). Specification and estimation of spatial panel data models. International Regional Science Review, 26(3): 244-268.

-          Elhorst, J. P. (2011). Spatial panel models. University of Groningen, Department of Economics, Econometrics and Finance, 1-21.

-          Feeny, S., Posso, A., and Regan-Beasley, J. (2015). Handle with care: Fragile states and the determinants of fragility. Applied Economics, 47(11): 1073-1085.

-          Grimm, S. (2014). The European Union’s ambiguous concept of state fragility. Third World Quarterly, 35(2): 252-267.

-          Grossman, G., and Helpman, E. (2005). A protectionist bias in majoritarian politics. Quarterly Journal of Economics, 120(4): 1139-1282.

-          Hall, R., and Jones, C. I.  (1999). Why do some countries produce so much more output per worker than others?. Quarterly Journal of Economics, 114(1): 83–116.

-          Hoeffler, A. (2012). Exporting from fragile states: Challenges and opportunities. A thematic paper supporting the OECD DAC INCAF project ‘Global Factors Influencing the Risk of Conflict and Fragility’ www.oecd.org/dac/conflictandfragility/globalfactors.htm.

-          Hsu, R. (2003). Humanitarian intervention: A post cold war misnomer. The International Relations Journal, 5-16.

-          Kabir, M., and Salim, R. (2010). Can gravity model explain BIMSTEC’S trade?. Journal of Economic Integration, 25(1): 144-166.

-          Knack, S., and Keefer, P. (1995). Institutions and economic performance: Cross country tests using alternative institutional measures. Economics and Politics, 7(3): 207-227.

-          Leitao, N. C., and Faustino, H. (2010). Portuguese foreign direct investment inflows: An empirical investigation. International Research Journal of Finance and Economics, 38: 190-197.

-          LeSage, J. P. (1999). Spatial econometrics. Department of Economics, University of Toledo.

-          Marshall, M. G., and Cole, B. R. (2014). Global report 2014 conflict, governance, and state fragility, center for systemic peace.

-          http://www.systemicpeace.org/vlibrary/GlobalReport2014.

-          Marshall, M. G., and Elzinga-Marshall, G. C. (2017). Global report 2017 conflict, governance, and state fragility, center for systemic peace. http://www.systemicpeace.org/vlibrary/GlobalReport2017.

-          McAdam, J. (2008). Forced migration, human rights and security. US: Hart Publishing, Ch. 6.

-          Papazolou, C., Pentencost, J., and Marques, H. (2006). Model forecast of the potential trade effects of EU enlargement: Lessons from 2004 and path-dependency in integration. World Economy, 29: 1071-1089.

-          Robert, M. J., and Tybout, J. R. (1997). The decision to export in Colombia: An empirical model of entry with sunk costs. American Economic Review, 87(4): 545–564.

-          Rodrik, D. (1995). Getting interventions right: How South Korea and Taiwan grew rich. Economic Policy, 10(20): 53–97.

-          Siegle, J. (2011). Stabilising fragile states. Global Dialogue, 13(1): 19-34.

-          Skabic, I., and Orlic, E. (2007). Determinants of FDI in CEE and Western Balkman countries (Is accession to the EU important for attracting FDI?). Economic and Business Review, 9(4): 333-350.

-          Solarz S. J., and Ohanlon, M. E. (1997). Humanitarian intervention: When is force justified?. The Washington Quarterly, 20(4): 2-14.