تاثیر متغیرهای بازار مالی و متغیرهای کلان اقتصادی بر بازده نرخ ارز ایران و شرکای عمده تجاری (2015-1990)

الموضوعات :

رضا نجارزاده ¹ (گروه علوم اقتصادی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
لطفعلی عاقلی ² (عضو هیات علمی پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس)
الهام خراسانی ³ (کارشناس ارشد اقتصاد/ دانشکده مدیریت و اقتصاد/ دانشگاه تربیت مدرس)

تاريخ الإرسال : 05 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1441 تاريخ التأكيد : 05 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1441 تاريخ الإصدار : 25 الجمعة , ربيع الأول, 1441

الکلمات المفتاحية: تورم, کسری بودجه, G15, طبقه‌بندی JEL: .E31, قیمت دارایی‌, گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM), F31 واژگان کلیدی: بازده نرخ ‌ارز,

ملخص المقالة :

هدف اصلی این مقاله بررسی تاثیر متغیرهای بازار مالی و متغیرهای کلان اقتصادی بر نوسانات نرخ ارز برای ایران و 11 کشور از شرکای عمده تجاری آن طی سال‌های 2015-1990 با روش گشتاورهای تعمیم‌یافته است. نتایج نشان داد متغیرهای تفاوت شاخص سهام، تفاوت نرخ بهره، جریان ورودی سرمایه، اوراق قرضه، کسری بودجه دولت و بهره‌وری نسبی بخش غیرقابل‌تجارت تاثیر منفی و معنادار بر نرخ ارز دارند؛ اما متغیرهای تفاوت نرخ تورم و بهره‌وری نسبی بخش قابل‌تجارت تاثیر مثبت بر این متغیر دارند. در بین آنها، متغیرهای نرخ تورم، کسری بودجه و بهره‌وری بیش‌ترین تاثیر را بر بازده نرخ ارز داشتند. براساس نتایج، پیشنهاد می‌شود نقش دولت در اقتصاد از طریق واگذاری فعالیت‌ها به بخش غیردولتی برای کاهش اثرات نامساعد کسری بودجه بر عملکرد اقتصاد کلان و نیز جلوگیری از افزایش شدید نقدینگی در جامعه و کاهش تبدیل درآمدهای نفتی به ریال، نسبت به کاهش نرخ تورم کاهش یابد و همچنین، با ارتقای بهره‌وری (به ویژه بهره‌وری بخش قابل تجارت) در حفظ ارزش پول ملی تلاش شود.

المصادر:

-   ابونوری، اسمعیل، طهرانچیان، امیرمنصور، حمزه، مصطفی (1391). رابطه بلندمدت بین بی‌ثباتی نرخ‌ موثر‌‌ واقعی ‌ارز و شاخص بازدهی صنعت در بازار سهام تهران (رهیافت گارچ چند متغیره)، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 6 (18): 1-19.

-   ترکی، لیلا، نوشادی، احسان (1395). بررسی تاثیر شاخص قیمت سهام بر نرخ ارز در بازارهای کشورهای منتخب گروه دی-8: رهیافت رگرسیون کوانتیل، فصلنامه اقتصاد مقداری، 13 (2): 1-19.

-   تقوی، مهدی، غروی نخجوانی، سید احمد (1376). بیرون راندن بخش خصوصی، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شمارگان (115 و 116): 193-184.

-   رحیمی بروجردی، علیرضا (1379). نظام ارزی مطلوب و رفتار نرخ واقعی ارز در مدل‌های مالیه بین‌الملل،  مؤسسه تحقیقات پولی و بانکی، تهران.

-   شیرین‌بخش، شمس‌الله، رجبی، مصطفی، امیری ماهانی، نازنین (1388). بررسی رابطه هم‌گرایی نامتقارن نرخ واقعی ارز و تراز تجاری در ایران، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 3 (8): 79-94.

-   طیبی، کمیل، اسماعیلی رزی، حسین (1391). تاثیر بهره‌وری بخشی بر نرخ واقعی موثر ارز در اقتصاد ایران (آزمون اثر بالاسا- ساموئلسون)، مجله تحقیقات اقتصادی، 47 (2): 60-41.

-   نجارزاده، رضا، آقایی خوندابی، مجید، رضایی‌پور، محمد (1388). بررسی تأثیر نوسانات شوک‌های ارزی و قیمتی بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهاردار تهران با استفاده از رهیافت خودرگرسیونی- برداری،  فصلنامهپژوهش‌هایاقتصادی، 9 (1): 175-148.

-      Arrelano, M., & Bond, S. (1991). Some tests of specification in panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. Review of Economics and Statistics, 58: 277-297.

-      Baltagi, B. H. (2008). Econometric Analysis of panel data, Chichester: John Wiely& Sons Ltd.

-      Branson, W. H, Halttunen, H., Masson, P. (1977). Exchange rate in the short run: the dollar Deutsche mark rate, European Economic Review, 10: 303–324.

-      Brooks, R., H. Edison, M. Kumar, and T. Slok (2001). Exchange rates and capital flows. IMF Working Paper. International Monetary Fund, Washington, D.C.

-      Camarero, M. & Tamarit, C. (2002). A panel cointegration approach to the estimation of the peseta real exchange rate. Macroeconomics, 24: 371–393.

-      Castren, olli (2009). Do financial variables show indicator properties relative to exchange rate returns? European Central Bank, Frankfurt.

-      Edwards, Sebastian (1988). Exchange rate misalignment in developing countries, Baltimore: Johns Hopkins University. Press.

-      Endres, W. & Siklos, P.L. (2001).Co-integration andthresholdadjustment. Journal of business and Economic Statistics, 19:166-176.

-      Evans, M., & R. Lyons (2002). Order flow and exchange rate dynamics. Journal of Political Economy, 110(1): 170–180.

-      Feldstein, Martin (1974). Perceived wealth in bonds and security: A comment. Journal of Political Economy, 84: 331-36.

-      Frankel, J. A. (1976). Monetary approach to the exchange rate: Doctrine aspects and empirical evidence, Scandinavian Journal of Economics, 78: 200-224.

-      Greene, W. H. (2012). Econometric analysis–7th edition. New Jersey, Upper Saddle River: Pearson International.

-      Guérin, J.-L. &Lahrèche-Révil, A. (2002) Exchange Rate Volatility and Growth, mimeo, Economie Internationale 88: 5-22.

-      International Monetary Fund (2015). International Financial Statistics, IMF, Washington: http://data.imf.org/

-      Lyons, R. (2001). The microstructure approach to exchange rates. Cambridge: MIT Press.

-      Ozmen, M. Utku, Erdal, Y. (2017). Co-movement of exchange rates with interest rate differential, risk premium and FED policy in fragile economies, Emerging Markets Review, Elsevier, 33: 173-188.

-      Worldbank, DataBank: https://data.worldbank.org/

-      Xiuying, M., Zhihua, Y. (2018). The impact of Chinese financial markets on commodity currency exchange rates, Global Finance Journal, 38: 186-198. 

-      Zhang, Z. (2001). Real exchange rate misalignment in China: an empirical investigation. Journal of Comparative Economics, 29: 80-94.