نگاهی به اشعار کار کشاورزی و دامداری در لرستان

الموضوعات :

آرش امرایی ¹ (استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر)
علی بازوند ² (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس بحر العلوم شهرکرد)

تاريخ الإرسال : 12 الثلاثاء , شعبان, 1443 تاريخ التأكيد : 22 الثلاثاء , ربيع الأول, 1444 تاريخ الإصدار : 22 الثلاثاء , ربيع الأول, 1444

الکلمات المفتاحية: شعر, لرستان, کشاورزی و دامداری, کارآوا,

ملخص المقالة :

اساس زندگی در جوامع روستایی و عشایری، کار است. هر فرد روستایی یا عشایری از صبح زود کارش را آغاز می‌کند و تا غروب آن را ادامه می‌دهد؛ از این رو اغلب در چنین جوامعی استراحت و تعطیلات چندان وجهی ندارد. عجین‌بودن کار و تلاش با زندگی این مردم، دلیلی روشن و قانع‌کننده است که این مردم در هنگام کار طولانی و طاقت‌فرسای خود، اشعار و ابیاتی را زمزمه کنند تا ضمن لذّت بردن از کار، دیگران را به انجام کار تحریض کنند. هرچند این اشعار و سرودها در همۀ جنبه‌های زندگی این مردم حضوری فعّال دارند اما اشعار و سروده‌های مرتبط با امور کشاورزی و دامداری رنگ دیگری دارند. از آنجا که از گذشته‌ها شغل غالب مردم لرستان کشاورزی و دامداری بوده‌است، برای هر بخش از کارهای مرتبط، اشعاری را زمزمه می‌کرده‌اند. مضمون اغلب این اشعار طلب فزونی محصول از خداوند، شکرگزاری به خاطر محصول و افزودن روحیه در انجام کار است. در این مقاله، پس از بیان مطالبی در مورد لر و لرستان و چیستی و چرایی کارآواها، به تبیین مضامین و موضوعات و معرفی بخش‌های مختلف این کارآواها و ذکر نمونه‌هایی از آن‌ها پرداخته شده است.

المصادر:

• اسماعیلی، حبیب‌الله. (1391). «حافظۀ تاریخی ایرانیان»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، 15(175)، 5-2 .


• امان‌اللهی بهاروند، سکندر. (1370). قوم لر، تهران: انتشارات آگاه .


• امرایی، آرش و بازوند، علی. (1399). «نگاهی به بومی سروده‌های لرستان»، ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین، 10(3)، 71-51.


• بهرامی، تکتم و شفیعیون، سعید و جعفری، محمد. (1400). «وزن اشعار کار (مطالعه موردی وزن شعر کار در دو حوزۀ قالی‌بافی و مشک‌زنی)»، فرهنگ و ادبیات عامه، 9(38)، 387- 347.


• پشت‌دار، علی محمد. (1376). «لرها و لرستان از دیدگاه مینورسکی»، ایران‌شناخت، 3(4)، 183-160 .


• فرهادی‌، مرتضی. (1379). «ترانه‌های کار‌، کارآواهای ازیادرفته کارورزان و استادکاران»‌، علوم اجتماعی‌،  7(11)، 144-111‌.


• کمال الدینی‌، سیدمحمدباقر‌ و جاویدان خرد‌، محمد. (1394). «اشعار کار در کهگیلویه و بویراحمد»‌، فرهنگ و ادبیات عامه‌، 3‌(5‌)، 49-29‌.


• نظری مقدم، جواد. (1400). «ویژگی‌های آواها و ترانه‌های کار کاسبان محلی در بازارهای سنتی رشت»، فرهنگ و ادبیات عامه، 9(7) ، 297-32 .


• وحیدیان کامیار، تقی. (1357). بررسی وزن شعر عامیانه فارسی، تهران : آگاه.