افعال کم کاربرد در گویش لایزنگانی

الموضوعات :

حسن رنجبر ¹ , اکبر صیادکوه ²

1 - دانشجوی کارشناسی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز
2 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

تاريخ الإرسال : 21 الثلاثاء , ذو القعدة, 1435 تاريخ التأكيد : 02 الثلاثاء , رجب, 1436 تاريخ الإصدار : 08 الأحد , ذو القعدة, 1436

الکلمات المفتاحية: لایزنگان, کهنگی زبان, افعال کم کاربرد, افعال ساده, افعال پیشوندی,

ملخص المقالة :

لای زنگان یکی از روستاهای استان فارس است که در 54 کیلومتری شرق داراب قراردارد. زبان مردم این روستا را گویش لری می دانند. به علل مختلف از جمله دوری از مرکز و قرار نگرفتن درمسیر راه های پررفت و آمد بزرگ، زبان مردم این منطقه کمتر در معرض تحول قرار گرفته است. تحقیق دربارۀ چند و چون زبان مردمان این منطقه از حوصلۀ یک مقاله بلکه از یک کتاب نیزفراتر است؛ به همین سبب این مقاله تنها به فعل های ساده وپیشوندی کم کاربرد این روستا اختصاص یافته است. فعل هایی که بیشتر آن ها برای نسل جدید این روستا کم کم ناآشنا شده و پای درآستانۀ فراموشی نهاده است و همچون سایرگونه های این زبان درآیندۀ نزدیک از آن ها کمتر نشانی خواهیم یافت. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بسامد فعل های پیشوندی کم کاربرد در این روستا بسیار گسترده است و این خود پیوند استوارتر گویش لای زنگانی را با زبان پهلوی و زبان فارسی باستان ثابت می کند. از دیگر نشانه های پیوند و کهنگی این گویش، کاربرد صامت "ذال" به جای "دال" است.

المصادر:

1  . ابومنصور علی ابن احمد اسدی طوسی، (1319)، لغت فرس، به­تصحیح و اهتمام عباس اقبال، تهران، چاپخانه­ی مجلس.                                                                                   

2  . انوری،حسن و حسن احمدی گیوی، (1387)، دستور زبان فارسی 2، تهران، انتشارات فاطمی، چاپ چهارم.

3  . خانلری،پرویز ناتل، (1369)، تاریخ زبان فارسی، جلد اول، تهران، نشر نو، چاپ چهارم.                                                                                                      

4  . سعدی شیرازی،(1384)، کلیات سعدی، محمد علی فروغی، تهران،شقایق.

5  . سلامی، عبدالنبی،(1381)، فرهنگ گویش دوانی، تهران ، نشر آثار.

6 . سلامی، عبدالنبی،(1390)، گنجینۀ گویش­شناسی فارس، دفتر ششم. تهران، نشر ناشر.

7 . شجاعی، سید محمود (1380 ) "پژوهشی در گویش دشستان "، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز .    

8 . فره وشی، بهرام، (1346)، فرهنگ پهلوی، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.

9 . مصاحب، غلام­حسین، (1387)، دایرة المعارف فارسی، جلد دوم، تهران، انتشارات کتاب­های جیبی.

10  . معین،محمد، (1383)، فرهنگ معین، تهران ،مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر، چاپ بیست و یکم.

11 . ملک­زاده، محمدجعفر، (1380)، فرهنگ زرقان: واژه­نامۀ لهجۀ فارسی مردم زرقان فارس، تهران، نشر آثار، چاپ دوم.

12  . نفیسی، علی اکبر، (1343) ، فرهنگ نفیسی، کتاب­فروشی خیام.