تعیین و شناسائی ترکیبات اسانس روغنی اندامهای هوائی گیاه پورتار توسط تکنیک GC-MS

Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)

علیرضا سردشتی ¹ (گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران)
مسعود فاضلی رستم پور ² (گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران)

Received: 2019-11-01 Accepted : 2020-05-05 Published : 2019-07-01

Keywords: اسانس, گیاه پورتار, تکنیک GC-MS, پیپریتون- المول,

Abstract :

مقدمه و هدف: گیاه پورتار ((Cymbopogonolivieri گیاهی پایا است که به‌طو ر طبیعی در ایران رویش دارد. در این تحقیق گیاه پورتار از اطراف شهر خاش جمع آوری شده و ترکیبات اسانس اندام‌های هوایی آن موردبررسی قرار گرفت.  روش تحقیق: اسانس‌ به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر تهیه شد.تجزیه اسانس و شناسائی ترکیبات موجود درآن به وسیله تکنیک‌های کروماتوگرافی گازی وGC-MS  انجام شد. نتایج و بحث: اسانس اندام‌های هوایی گیاه پورتار جمع آوری شده در ادریبهشت ماه با راندمان 49/2 درصد وزنی/وزنی و اسانس اندام‌های هوایی جمع آوری شده در بهمن ماه با راندمان 21/1 درصد وزنی/وزنی استخراج شدند. در اسانس گیاه جمع‌آوری شده در اردیبهشت 19 ترکیب که 86/98 درصد از کل اسانس را در بر می‌گرفت،شناسائی شد. اجزای اصلی تشکیل دهنده این اسانس شامل پیپریتون (65/51%)، المول (37/12%)،الفا-ترپینولن (08/6%)، ژرماکرن (65/4%) بودند. در اسانس گیاه پورتار جمع‌آوری شده در بهمن ماه 20 ترکیب که 65/99 درصد از کل اسانس را در بر می‌گرفت، شناسائی شد. اجزای اصلی تشکیل دهنده شامل پیپریتون(06/43%)، المول (72/32%)، بتا-اودسمول(42/13%)،کاتکول دی استات (62/4%) بود. توصیه کاربردی/ صنعتی: بیشتر ترکیبات موجود در اسانس این گونه مورد بررسی به عنوان مواد موثر داروئی محسوب می‌شوند و بنابراین می‌توانند در صنعت داروسازی کاربرد داشته باشند.

References:

Adams, R.P. 1995. Identification of essential oil components by gas chromatography/mass spectroscopy. Allured Publ. Corp. Carol Stream, IL.

Asghari, G.R., Houshfer G.A., Mahmoudi, Z. 2001. Composition of the essential oil of Pycnocycla Spinosa. Daru Journal of Pharmaceutical Science, 9(3-4): 28.

 Barazandeh, M.M. 2000. Essential oil composition of Myrtus communis L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 6: 115-127.

 Hadjiakhoondi, A., Vatandoost, H., Jamshidi, A and Bagherj, A. 2003. Chemical constituents and efficacy of Cymbopo gon ovlivieri (Boiss.) Bar essential oil Againt malaria vector, Anopheles setepensi. Daru Journal of Pharmaceutical Science, 11(3): 125-128.

Ilçim, A., Alma, M.H. and Karaogul, E. 2014. Investigation of volatile constituents in Stachys amanica P.H. Davis and Stachys petrokosmos Rech. fil. collected in different regions of Turkey. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 17(1): 49-55.

Mirjalili, M.H., Sonboli, A., Salehi, P. and Sarkhosh, A.E. 2005. essential oil analysis wild and cultivated of Cymbopogon olivieri (Boiss.) Bor. in Iran. Journal of Medicinal Plants, 4(16): 22-28.

Norouzi-Arasi, H., Yaavari, I., Ghaffarzadeh, F., Sadigh, M. 2002. Volatile constituents of Cymbopogon olivieri (Boiss.) Bor from Iran. Flavour and Fragrance Journal, 17(4): 272-274.

Rezaee, M.B. and Jaimand, K. 2001. Chemical constituents of the essential oils of Cymbopogon olivieri (Boiss.) Bor. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 10(1): 75-83.

Sefidkon, F. and Rahimi-Bidgoly. 2003. Quantitative and qualitative variation of essential oil of Thymus kotschyanus by different methods of distillation and stage of plant growth. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 15(1): 1-22.

Van Den Dool, H. and Kratz, P.D. 1963. A generalization of the retention index system including linear temperature programmed gas-liquid partition chromatography. Journal of Chromatography, 11: 463-471.