گیاهان داروئی محلی دارای کاربرد دامپزشکی حوضه آبخیز زیلبرچای در آذربایجان شرقی (ایران)

Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)

اردوان قربانی ¹ , فرزاد میرزایی ² , رقیه ولی زاده یونجالی ³

1 - هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

Received: 2014-03-20 Accepted : 2014-05-15 Published : 2014-07-01

Keywords: آذربایجان شرقی, دام‌های اهلی, گیاهان داروئی دامپزشکی, اتنووتریناری, زیلبرچای,

Abstract :

مقدمه و هدف: گیاهان داروئی دامپزشکی ایران بخوبی شناخته نشده‌اند، اما از دیرباز بطور سنتی در مناطق روستایی ایران کاربرد داشته-اند. این مطالعه به منظور شناخت گیاهان داروئی در درمان بیماری‌های دام در حوضه آبخیز زیلبرچای در استان آذربایجان شرقی در شمال غرب ایران انجام گرفت. روش تحقیق:پس از جمع‌آوری گونه‌های گیاهی منطقه مورد مطالعه، این گونه‌ها با نتایج مطالعات قبلی برای شناسایی گونه‌های دارای ازرش داروئی مقایسه شدند. بطورکلی، 493 گونه گیاهی متعلق به 243 جنس و 59 خانواده جمع‌آوری و از بین این گیاهان 42 گونه‌ی متعلق به 37 جنس و 23 خانواده به عنوان گیاهان داروئی دامپزشکی معرفی شدند. نتایج و بحث: گیاهان شناسایی شده در درمان بیماری و سندروم‌های مختلفی در دام‌های اهلی مانند انگل‌های داخلی، ورم پستان، سوختگی‌ها، بیماری‌های پوستی، مشکلات دستگاه گوارش، اسهال و غیره قابلیت استفاده دارند. نتایج این مطالعه نشان داد که بیشتر گیاهان داروئی دامپزشکی به خانواده‌‌های Fabaceace ( 29/14%)، Asteraceae (29/14%)، Apiaceae (14/7%)،Poaceae (14/7%)، Rosaceae (14/7%)،Cupressaceae (76/4%) ،Lamiaceae (76/4%)  و Moraceae (76/4%) تعلق دارند. علاوه‌براین، نتایج نشان دادند که کروتیپ‌های تعیین شده گیاهان داروئی دامپزشکی زیلبرچای به‌ترتیب متعلق به مناطق) IT ایران توران)1/49%، Plur (چند کروتیپی) 27/27%، ES  (اروپایی سیبریایی) 18/18%، و ) M (مدیترانه‌ای) 45/5% بودند. علاوه‌براین، گونه‌های دامپزشکی شناسایی شده به-ترتیب متعلق به اشکال زیستیHe  (همی کریپتوفیت)55%،  ) Phفانروفیت) 26/19%، ) Th تروفیت) 28/14% و) Chکامافیت) 76/4% بودند. توصیه کاربردی/ صنعتی: شناسائی گیاهان داروئی دامپزشکی حوضه آبخیز زیلبرچای و کابرد آنها در درمان دام‌ها اهلی می‌تواند فرصت افزایش دانش در ارتباط با گیاهان داروئی دامپزشکی و تلاش برای حفظ منطقه زیلبرچای و گونه‌های گیاهی آن را برای ما فراهم می‌کند.

References:

Adnan, M., Ullah, I., Tariq, A., Murad, V., Azizullah, A., Khan, A.L. and Ali, N. 2014. Ethnomedicine use in the war affected region of North West Pakistan. Journal of Ethnobiology & Ethnomedical, 10: 1-16.

Assadi, M. (Ed.) 1988-2013. Flora of Iran. Vols. 1-70. Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran.

Bahmani, M., Avijgan, M., Hosseini, S.R., Najaf zadeh Varzi, H. and Mehrzadi, S. 2010. Application of Medical plants of Southern areas of Ilam province in treating disease and syndromes of small ruminants. Journal of Herbal Drugs, 2: 51-60.

Bahmani, M., Rafieian-Kopaei, M., Avijgan, M., Golshahi, H., Eftekhari, Z. and Haji Gholizadeh, Gh. 2012. Ethnobotanical Studies of Medicinal Plants Used by Kurdish Owner’s in South Range of Ilam Province, West of Iran. American-Eurasian Journal of Agriculture & Environment Science, 12: 1527-1532.

Boissier, P.E. 1867-1888. Flora Orientalis. vols. 1-5. Genevaeet Basileae. H. Georg, Geneva.

Chakraborty, S. and Kanti Pal, S. 2012. Plants for Cattle Health: A Review of Ethno-Veterinary Herbs in Veterinary Health Care. Annals Ayurvedic Medicine, 1: 44-152.

Chalechale, A., Karimi, I., Zavareh, S. and Karimi, A. 2013.Brief Anthropology and Antiparasitic remedies in Kurdish ethno (Veterinary) Medicine: A neglected treasure trove. World's Veterinary Journal,3: 29-32.

Davidović, V., Joksimović-Todorović, M., Maksimović, Z., Hristov, S., Stanković, B. and Relić, R. 2009. A Review of Plants used in Ethnoveterinary Medicine. Macedonian Journal of Animal Science, 1: 377–382.

Davis, P.H. 1965-1988. Flora of Turkey and the East Aegean. vols. 1- 8. Edinburgh University Press, Scotland.

Ghahreman, A. 1996. General code of the families and genera of the flora of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran.

Ghahreman, A. 1979-1992. Colorful flora of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran

Ghorbani, A., Ahmad Abadi, S. and ElyasiBrojeni, H. 2013a. Ecological characteristics of medicinal plants in rangeland ecosystems of ZilbarChay watershed of East Azerbaijan, Journal of Plant Ecosystem & Conservation, 1: 65-86.

Hossaini, (Reza) S.A., Abarsaji, Gh. and Hossaini, (Habib) S.A. 2009. Medicinal plants of Golestan province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 24: 498-472.

IPNI, 2012. The International Plant Names Index. Available on internet at: http://www.ipni.org.

Ishtiaq, M., Khan, Ch.M.A. and Hanif, V. 2006. Ethnoveterinary medical uses of plants from Samahni valley dist. Bhimber, (Azad Kashmir) Pakistan. Asian Journal of Plant Science, 59:390-396.

Khan, M. F. 2009.  Ethno-Veterinary Medicinal Usage of Flora of Greater Cholistan Desert (Pakistan).Pakistan Veterinary Journal, 29: 75-80.

Komarov, V.L. (Ed.) 1934-1954. Flora of USSR. vols. 1-30. Izdatel’stvoAkademiNauk SSSR Leningrad (English translation from Russian, Jerusalem, 1968-1977).

Kouhpayeh, A., Ghasemipibaloti, A., Yazdanpanahravi, M.M., PourMohseninasab, E. and Arjmand, D. 2011. Ethnoveterinary study of medical plants of Kerman province. Journal of Herbal Drugs, 2: 211-216.

Lans, Ch., Turner, N., Brauer, G., Lourenco, G. and Georges, K. 2006. Ethnoveterinary medicines used for horses in Trinidad and in British Columbia, Canada. Journal of Ethnobiology & Ethnomedical, 2: 31-51.

Lans, C., Turner, N., Khan, T., Brauer, G. and Boepple, B. 2007. Ethnoveterinary medicines used for ruminants in British Columbia, Canada. Journal of Ethnobiology & Ethnomedical, 3: 1-22.

Laudato, M. and Capasso, R. 2013. Useful plants for animal therapy. OA Alternative Medicine, 1: 1-6.

Lulekal, E., Kelbessa, E., Bekele, T. and Yineger, H. 2007. An ethnobotanical study of medicinal plants in Mana Angetu District, southeastern Ethiopia. Journal of Ethnobiology & Ethnomedical. 4: 1-10.

Malek Mohammadi, L. and Mirzavash Azar, S. 2012. Gathering, identification, medicinal utilization and domestication of some wild edible plants in Ghasemloo valley, West Azerbaijan, Iran. Journal of Rangeland Science, 2:521-539.

Manjo, Y., Anupama, Y. and Ekta, G. 2012. Ethnoveterinary practices in Rajistan, India (A review). International Researcch Journal of Biology Science, 1:80-82.

Martínez, G. J. and Luján, M. C. 2011. Medicinal plants used for traditional veterinary in the Sierras de Córdoba (Argentina): An ethnobotanical comparison with human medicinal uses. Journal of Ethnobiology & Ethnomedical, 7: 1-18

Masika, P. J., Van Averbeke, W. and Sonandi, A. 2000. Use of herbal remedies by small-scale farmers to treat livestock diseases in central Eastern Cape Province, South Africa. Journal of South African Veterinary Association, 71: 87–91.

Maassoumi, A. A. 1986-2005. The genus Astragalus in Iran.  vols. 1-4. Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran.

McCorkle, C. and Martin, M. 1998. Parallels an d potentials in animal and human ethnomedical technique. Agricalture and Human Values, 15:139-144.

Mobayen, S. 1975-1996. Flora of Iran: vascular plants. Vols. 1-4. Tehran University Press, Tehran, Iran.

Moradi, A., Asri, Y. and Sobh-Zahedi, Sh. 2013. An introduction of flora, life form, chorotype and habitat of plants around Sepidroud dam, Iran. Taxonomy & Biosystem, 15: 95-112.

Moreki, J. C. 2012.  Use of Ethnoveterinary Medicine in Family Poultry Health Management in Botswana-a Review. Journal of Veterinary Advance, 2: 254-260.

Nyamanga, P.A., Suda, C. and Aagaard-Hansen, J. 2008. The socio-cultural context and practical implications of ethnoveterinary medical pluralism in western Kenya. Agriculture &. Human Values, 25: 513-527.

Omid Beigi, R. 1993. Production of medicinal plants. 1^th ed. Tehran University. Iran. P.139.

Omid Beigi, R. 1997. Approach the Production And Processing Plants. Tarahan Publisher, Tehran, Iran.

Panda, S.S. and Dhal, N.K. 2014. Plants used in Ethno-Veterinary Medicine by native people of Nawarangpur District, Odisha, India. World Journal of Pharmacy & Pharmaceutical Science, 3: 787-798.

Pande, P.C., Tiwari, L. and Pande, H.C. 2007. Ethnoveterinary plants of Uttaranchal- a review. Indian Journal of Traditional Knowledge, 6: 444-458.

Parsa, A. 1943-1950. Flora of Iran. vols. 1-5, Tehran University Press, Tehran, Iran.

Pieroni, A., Howard, P., Volpato, G. and Santoro, R.F. 2004. Natural remedies and nutraceuticalused in ethnoveterinary practices in Inland Southern Italy. Veterinary Research Community, 28: 55-80.

Rajkumari, R., Nirmala, R.K., Singh, P.K., Kumar, A.D., Dutta, B.k. and Pinokiyo, A. 2014. Ethnoveeterinary plants used by the Chiru tribes of Manipur, northeast India. Indian Journal of Traditional Knowledge, 13: 368-376.

Raunkiaer, C. 1934. The life form of plant and statistical plant geography. Clarendon Press, Oxford.

Rechinger, K. H. (Ed) 1963–1998. Flora Iranica, vols. 1-180. Akademische Druck-u. Verlagsanstalt, Graz, Austria.

Selvaraju, A., Ayyanar, M., Rathinakumar, S.S. and Sekar, T. 2011. Plants used in ethno-veterinary medicine by Malayalitribals in Salem district of Tamil Nadu, India. Medicinal Plants. 3: 1-7.

Sokhanvar, F., Ejtehadi, H., Vaezi, J., Memariani, F., Joharchi, M.R. and Ranjbar, Z. 2013. Flora, life form and chorology of plants of the Helali protected area in Khorasan-e Razavi province. Taxonomy & Biosystem, 16: 85-100.

Tabuti, J.R.S. 2003. Ethnoveterinary medicines for cattle (Bosindicus) in Bulamogi County, Uganda: plant species and mode of use. Journal of Ethnopharmacology, 88:279-286.

Takhar, H.K. 2004. Folk herbal Veterinary medicines of southern Rajasthan. Indian Journal of Traditional Knowledge, 3: 407-411.

Takhtajan, A. 1986. Floristic regions of the world. University of California Press, Berkley.

Toupchi, Zh. 2011. Identification of medicinal plants in Arshadchamani rangelands of East Azerbaijan. Journal of Rangeland Science, 1: 103-110.

Townsend, C.C. and Guest, E. 1966-1985. Flora of Iraq. vols. 1-9. Ministry of Agriculture and Agrarian Reform, Baghdad.

Ul Islam, M., Anwar, Z., Tabassum, S., Ahmed Khan, S., Chand Zeb, A., Abrar, M., Khattak, Kh.U. and Khattak,  J.Z.Kh. 2012. Plants of ethno-veterinary uses of Tunglai Mountain Baffa Mansehra, Pakistan. International Journal of Animal Veterinary Advance, 4: 221-224.

Verma, R.K. 2014. An ethnobotanical study of plants used for the treatment of livestock diseases in Tikamgarh District of Bundelkhand, Central India. Asian Pacific Journal Tropical Biomedicine, 4: 460-467.

Zohary, M. 1966-1972. Flora Palaestina. Jerusalem Academic Press, Israel.