اثر ریزنمونه ها و هورمون های رشد در باززائی مستقیم زرین گیاه (.Boiss Dracocephalum kotschy ) با استفاده از تکنیک کشت بافت

Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)

محمود اطرشی ¹ , کوثر مرادی ²

1 - پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه مرکزی کشور (ABRII)، جاده فلاورجان (بلوار پژوهش)، اصـفهان، ایران؛
2 - پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه مرکزی کشور (ABRII)، جاده فلاورجان (بلوار پژوهش)، اصـفهان، ایران؛

Received: 2012-08-31 Accepted : 2012-11-10 Published : 2012-11-01

Keywords: تنظیم کننده های رشد, ریزنمونه, Dracocephalum kotschyi, باززائی,

Abstract :

مقدمه و هدف: در ایران 8 گونه از جنس Dracocephalum متعلق به تیره نعناعیان وجود دارد که اهمیت زیادی از نظر کاربرد در صنایع آرایشی، غذایی و به ویژه در صنایع دارویی دارند.  Dracocephalum kotschy  یکی از گونه های مهم انحصاری در ایران می باشد که با نام زرین گیاه مشخص می شود، در طب سنتی کاربرد فراوانی دارد. به منظور بررسی اثر هورمون های مختلف رشد و ریزنمونه بر روی باززائی مستقیم زرین گیاه D. kotschy  با استفاده از تکنیک کشت بافت، این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق: در مطالعه حاضر تنظیم کننده رشد سیتوکینین BAP و اکسین هایIBA  و NAA با غلظت های متفاوت و هم­چنین ریزنمونه های نوک ساقه، هیپوکوتیل و برگ­های کوتیلدونی در تکثیر زرین گیاه و ریزازدیادی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج و بحث: نتایج نشان داد بهترین تیمار و ریزنمونه بر باززائی مستقیم زرین گیاه محیط کشت پایه MS حاوی 5 میلی گرم در لیتر BAP و 2/0 میلی گرم در لیتر NAA بر ریزنمونه نوک ساقه می باشد. ریزنمونه های باززائی شده در محیط کشت MS حاوی 1 میلی گرم در لیتر BAP و 5/0 میلی گرم در لیتر IBA رشد طولی داشتند و هم­چنین در همان محیط رشد طولی، ریزنمونه ها ریشه دار شدند. گیاهچه های ریشه دار شده سپس به مرحله مقاوم سازی منتقل شدند. پس از سازگاری گیاهچه های زرین گیاه حاصل از باززائی، 95 درصد از گیاهچه­های منتقل شده به گل­خانه دارای رشد مناسب بودند. توصیه کاربردی/صنعتی: با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می توان اقدام به تکثیر و تولید ماده موثره گیاه دارویی و بسیار ارزشمند زرین گیاه نمود البته یکی از مهمترین محاسن این روش جلوگیری از انقراض و حفاظت گونه در خارج از زیستگاه خواهد بود.

References:

اطرشی، م.، توکلی دینانی، ا.، درزی، م.ت.، هاشمی، ج.، روزبه، ش. و معصومی، ا. 1390. تاثیر امواج فراصوت بر کارون در کالوس حاصل از کشت بافت زیره سیاه (Bunium persicum Boiss.). فصل­نامه داروهای گیاهی، 2: 136-129.

نجف پورنوائی، م. و میرزا، م. 1386. بررسی مقایسه ای ترکیب­های شیمیائی اسانس نمونه زراعی و رویشگاهی گیاه Dracocephalum kotschy .  فصل­نامه علمی- پژوهشی تحقیقات گیاهان داروئی و معطر ایران، 23: 133-128.

 

Agostini, G. and Echeverrigaray, S. 2006. Micropropagation of Cunila incisa Benth., a potential source of 1,8-cineole. Instituto de Biotecnologia, Universidade de Caxias do Sul, CP 1352, CEP 95001-970, Caxias do Sul,RS, Brasil Rev. Bras. Pl. Med., Botucatu 8:186-189.

Ewa, S. and Halina, W. 2004. In vitro regeneration of Salvia nemorosa L. from shoot tips and leaf explants. In Vitro Cellular & Developmental Biology Plant., 40: 596-602.

Gohari, A., Saeidnia, S., Matsuo, K., Uchiyama, N., Yagura, T. and Michiho, K. 2003. Flavonoid constituents of Dracocephalum kotschy growing in Iran and their trypanocidal activity. Natural Medicines., 57(6):250-252.

Golshani, S., Karamkhani, F., Monsef Esfehani, H.R. and Abdollahi, M. 2004. Antinociceptive effects of the essential oil of Dracocephalum kotschy in the mouse writhing test. Journal of Pharmaceutical Sciences., 7(1):76-9.

Irina, T., and Constantin, T. G. 2004. Histo-anatomy and in vitro morphogenesis in Hyssopus officinalis L. (Lamiaceae). Acta Botany Croat., 63:59–68.

Jahanian, F., Ebrahimi, S.A., Rahbar-Roshandel N. and Mahmoudian, M. 2005. Xanthomicrol is the main cytotoxic component of Dracocephalum kotschy and a potential anti-cancer agent. Phytochemistry., 66 (13):1581-92.

 Luciana, B. and Dode. 2003. In vitro propagation of Ocimum basilicum L. (Lamiaceae). Acta Scientiarum Biological Sciences., 2: 435-437.

Murashige, T. and Skoog, F. 1962. Revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue cultures. Plant physiology., 15: 473–497.

Naima, B., and Taoufik, K. 2007. An efficient in vitro plant regeneration system for the medicinal plant Teucrium stocksianum Boiss Plant Biotechnology Reports., 1: 179-184.

Sebastiana, M. 2004. In vitro Callus Induction and Plants from Stem and Petiole Explants of Salvia canariensis L. Plant Tissue Culture., 14:167-172.

Saeidnia, S., Gohari, A., Ito, M. and Kiuchi, F. 2005. Bioactive constituents from Dracocephalum kotschy. Zeitschrift fur Naturforschung, C-Journal of Biosciences 60(1-2): 22-24.