شناسایی ترکیبات اسانس برگ گونه بومادران زیرگونه البرزی Achillea millefolium subsp. elbursensis
Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)
منصوره قوام
1
(دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران)
Keywords: اسانس, کامازولن, برگ, بومادران البرزی,
Abstract :
مقدمه و هدف: بومادران (Achillea millefolium) یکی از گونه های با ارزش دارویی و صنعتی موجود در مراتع ایران و متعلق به خانواده کاسنی Asteraceae است. این گیاه به طور خودرو در دشتها، کنار جاده ها و نواحی کوهستانی می روید. از نظر درمانی التیام دهنده جراحات بوده و به علت دارا بودن تانن و مواد تلخ و عطری بر روی سلسله اعصاب و قلب اثر می نماید. این گیاه در ایران دارای دو زیر گونه شامل elbursensisAchillea millefolium subsp. (بومادران البرزی) وA. millefolium subsp. millefolium (بومادران هزاربرگ) می باشد که از نظر اختصاصات ظاهری بسیار شبیه به هم بوده و تنها از نظر ارتفاع، اندازه و رنگ گل آذین از هم متفاوت هستند. هدف ازاینتحقیق،استخراجوشناسائیترکیبهایتشکیلدهندهاسانسبرگ گونه بومادران زیر گونه البرزی A. millefolium subsp. elbursensis است. روش تحقیق:به منظور نمونه برداری از زیر گونه البرزی در هنگام گلدهی در اوایل تیرماه در رویشگاه دیزین (3350 متر) برگهای گیاه مورد نظر در طول یک ترانسکت 100 متری از سه نقطه به طور تصادفی جمع آوری گردید. سپس از هر نمونه گیاهی خشک شده به مدت 2 ساعت اسانس گیری و جهت شناسایی ترکیبهای اسانس از دستگاه کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. نتایج و بحث: بازدهیاسانسبرگهای گیاه 82/0% (حجمی/وزنی) به دست آمد. تعداد 20 ترکیب اسانس شناسایی شد که دو ترکیب کامازولن 2/69٪، ای-کاریوفیلن4/4٪ و 1و8 سینئول 9/4٪، ترکیبات اصلی و مهم در زیرگونه البرزی بودند. توصیه کاربردی/ صنعتی: با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق زیر گونه البرزی منبع غنی و منحصر به فرد کامازولن است که به عنوان یک ذخیره ژنتیکی بومی باید در محیط طبیعی حفظ شود و تدابیری جهت کشت و انبوه سازی آن فراهم گردد.
Candan, F., Unlu, M., Tepe B. and Daferera, D. 2003. Antioxidant and antimicrobial activity of the essential oil and methanol extracts of Achillea millefolium ssp. millefolium (asteraceae). Journal of Ethnopharmacology., 87: 215-220
Figueiredo, A.C., Barrso, J.C., Pais, M.S.S. and Scheffer, J.J.C. 1992. Composition of the essential oil from leaves and flowers of Achillea millefolium ssp. millefolium. Flavour and Fragrance Journa., 7: 219-222.
Haidara, k., Zamir, L., Shi, Q.W. and Batist, G. 2006. The flavonoid Casticin has multiple mechanisms of tumor cytotoxicity action. Cencer Letters., 242: 180-190.
Jaimand, K., Rezaee, M.B. and Mozaffarian, V. 2006. Chemical constituents of the leaf and flower oils from Achillea millefolium subsp. elbursensis. Journal of Essential Oil Research., 18: 293-295
Lorenco, P.M.L., Figueiredo, A.C., Barroso, J.G., Pedro, L.G. and. Oliveira, M.M. 1999. Essential oils from hairy root cultures and from plant roots of Achillea millefolium. Phytochemistry., 51: 637-642.
Pino, J.A., Rosado, A. and Fuents, V. 1998. Chemical composition of the leaf oil of Achillea millefolium grow in Cuba. Journal of Essential Oil., 10: 427-428.
