تنوع خصوصیات فیتوشیمیایی جمعیت های مختلف بابونه گاوی (مخلصه) با نام علمی Tanacetum parthenium کشت شده در شرایط آب و هوایی شهرکرد

Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)

راضیه عبدالهی ارجنکی ¹

1 - کارشناس ارشد گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، ایران؛

Received: 2015-07-01 Accepted : 2015-12-31 Published : 2016-10-01

Keywords: اسانس, GC/MS, کامفور, مخلصه, بورنیل استات,

Abstract :

مقدمه و هدف: بابونه گاوی یا مخلصه (Tanacetum parthenium L.) گیاهی دارویی، علفی، چند‎ساله متعلق به خانواده  Asteraceae است که به طور خودرو در برخی از مناطق کشور می‎روید. بابونه گاوی در طب سنتی به عنوان ضد درد، مسکن، پایین آورنده تب، ضد روماتیسم و درمان میگرن کاربرد دارد. مهم ترین ماده موثره این گیاه اسانس آن است. شرایط آب و هوایی نقش عمده‎ای در رشد، نمو، کیفیت و کمیت ماده مؤثره گیاهان دارویی دارند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر شرایط آب و هوایی منطقه کشت بر خصوصیات فیتوشیمیایی هشت جمعیت مختلف مخلصه کشت شده در سال 1393در شرایط آب و هوایی شهرکرد بود. روش تحقیق: در این تحقیق بذر گیاه مخلصه از هشت منطقه تهیه گردید. پس از تهیه نشا در گلخانه مرکز پژوهش‎های گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد واحد شهرکرد نشاها در اوایل اردیبهشت سال 1393 به زمین اصلی واقع در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد شهرکرد انتقال  داده شدند. قسمت هوایی گیاه در دو زمان پنجاه و صددرصد گلدهی برداشت شد. اسانس‎گیری نمونه‎ها در سه تکرار بوسیله کلونجر با روش تقطیر با آب انجام شد. آنالیز ترکیبات اسانس بوسیله دستگاه GC/MS انجام شد. نتایج و بحث: بیش‎ترین عملکرد اسانس مربوط به جمعیت گیلان‎تالش در مرحله صددرصد گلدهی و کم‎ترین عملکرد اسانس مربوط به جمعیت زیارت در مرحله پنجاه درصد گلدهی بود. نتایج به دست آمده نشان داد مهم‎ترین ترکیبات اسانس در گیاه مخلصه کامفور و بورنیل استات می‎باشد که بیشترین میزان کامفور مربوط به جمعیت شاهرود با 05/49 درصد در مرحله پنجاه درصد گلدهی و بیشترین میزان بورنیل استات مربوط به جمعیت گیلان تالش با 56/13 درصد در مرحله صد درصد گلدهی بود. توصیهکاربردی/صنعتی:با توجه به راندمان اسانس و ترکیبات آن(خصوصا ترکیب کامفور و بورنیل استات) در گونه مخلصه و با توجه به اینکه تولید بیشتر ترکیبات مذکور مربوط به جمعیت شاهرود و گیلان تالش می‎باشد، بنابراین استفاده از جمعیت این دو منطقه جهت کشت و کار در شرایط آب و هوایی شهرکرد توصیه می‎شود.

References:

Adams, RP. 2007. Identification of essential oil components by Gas chromatography/mass spectrometry. Allured publishing Corporation, Carol Stream USA. Pp 456.                                                                                                                                                                                            

Akpulat, H., Tepe, B., Sokmen, A., Deferera, D. and Polission, M. 2005. Composition of the essential oils of Tanacetum argyrophyllum (C.koch) TVzel.Var Aragyrophyllum and Tanacetum parthenium (L.) Schultz Bip. (Asteraceae) from Turkey. Journal BiochemistrySystematic Ecology. 33:511-516.

Habibi, Z., Yousefi, M., Shahriari, F., Khalafi, J. and Ashabibi, MA. 2009. Chemical composition of the essential oil of Tanacetum turcomanicum and Tanacetum canrscens. Annals of Biological Research.43:93-95.

Hmysy, M., Sefidkon, F., Nasri, M. and Lbaschy, M. 2012. Effects of nitrogen, phosphorus and manure on herb yield, oil yield and quality performance Tanacetum parthenium. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research. 28: 390-410.

Mozaffarian, V. 2012. Recognition of medicinal and aromatic plants of Iran, vol. 2. Contemporary Culture Press, Tehran. pp 1350.

Mirjalili, M., salehi, P., sonboli, A. and Mohammadi, M. 2007. Essential oil composition of feverfew (Tanacetum parthenium) in wild and cultivated populations from Iran. Iranian Journal of Chemistry. 43:218-220.

Mohsenzadeh, F. avd Amiri, H. 2011. Chemical composition, antibacterial activity and cytotoxicity of essential oil of Tanacetum parthenium in different developmental stages. Journal essential oil Research. 15:380-385.                              

Nasiry, M. 2010. The effect of Tanacetum parthenium extract on Trichomonas vaginalis in vitro. Medical journal of Isfahan University. 31:230-236.                  

Omidbeigi, R. 2005.  Production of medicinal herbs, vol. 3. Astan Quds Razavi Press, Mashhad. pp 397.

Polatoglu, K., Demirci, F. and Demirci, B.  2010. Antibacterial activity and the Variation of Tanacetum Parthenium (L) Schultz Bip. Joleosci. 59:177- 184.                                

Polatoglu, K., Demirici, B., Goren, N. and Baser, K. 2011. Biological activity and essential oil Composition of two new Tanacetum chiliophyllum. Chiliophyllum chemo types from Turkey. Indian Journal of Plant Science. 39:97-105.

Rezai, T. 2013. Variation on phytochemical and ecological in two species Tanacetum kotschy and Tanacetum chiliophyllum (Fisch & Mey). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research. 291:569-573.

Saharkhiz, d. 2006. The influence of some morphological characteristics and factors Aqylmy and ploidy level Fruit medicinal herb feverfew. Thesis research of Horticulture, College of Agriculture, Tarbiat Modarres University.

Zora, P., Mihailo, S. and Tatjana, L. (2009). Variability of essential oil composition of cultivated feverfew (Tanacetum parthenium (L.) schult2 Bip.) populations. Journal BiochemistrySystematic Ecology. 24:162-176.