عوامل موثر بر تصمیم به کشت و توسعه کشت زعفران در شهرستان مرند
Subject Areas : Farm Managementکلثوم عزیزی میزاب 1 , Azadeh Falsafian 2
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت کشاورزی، واحد تبریز، دانشکاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت، ترویج و آموزش کشاورزی، واحد تبریز، دانشکاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
Keywords: زعفران, شهرستان مرند, توسعه سطح زیر کشت, روش دو مرحله ای هکمن,
Abstract :
در حال حاضر در بیشتر نقاط کشور، آب به عنوان محدود کنندهترین عامل تولید اولویت کشت را در مناطق مختلف تعیین میکند. یکی از محصولاتی که در شرایط کم آبی جزء گزینه های مطلوب کشت به شمار میآید، زعفران میباشد که دارای نیاز آبی کم و در عین حال بازده اقتصادی بالا میباشد. با شناسایی عوامل موثر بر تصمیم به کشت و توسعه کشت زعفران، میتوان سیاستهای مناسب جهت افزایش کشت محصول را اعمال نمود. شهرستان مرند در استان آذربایجان شرقی یکی از مناطقی است که در آن کشاورزان در سالهای اخیر شروع به کشت زعفران نمودهاند، بطوریکه در حال حاضر با اختصاص 68 هکتار از اراضی زراعی، این شهرستان تبدیل به قطب تولید زعفران در شمال غرب کشور شده است. در این تحقیق عوامل اقتصادی، فردی- اجتماعی و زراعی موثر بر پذیرش کشت زعفران و توسعه آن در شهرستان مرند بررسی شده است. برای این منظور تعداد 140 بهرهبردار از دو گروه کشاورزان زعفرانکار و غیرزعفرانکار به عنوان نمونه انتخاب و از روش دو مرحله ای هکمن جهت شناسایی و تفکیک عوامل موثر بر تصمیم به کشت و توسعه کشت محصول زعفران در منطقه مورد نظر استفاده شده است. نتایج برآورد مرحله اول هکمن نشان داد که متغیرهای سن، آشنایی با کشت زعفران، گذراندن دوره آموزشی کشت زعفران، تعداد دوره های ترویجی، وضعیت بازاریابی و سود آوری زعفران همگی اثر مثبت بر روی احتمال تصمیم به کشت زعفران دارند. در بین این متغیرها، متغیر وضعیت بازاریابی با کشش محاسبه شده معادل 06/4 و متغیر تعداد دورههای ترویجی با کشش 739/0 به ترتیب بیشترین و کمترین کشش را دارا بودند. همچنین نتایج تخمین الگوی خطی مرحله دوم موید آن است که سطح تحصیلات کشاورز، کل سطح زیر کشت زراعی و باغی کشاورز و ویژگیهای زمین زراعی اثر مثبت و متغیر دسترسی به منابع آبی اثر منفی بر سطح زیرکشت زعفران دارند.
