پایبندی به اخلاقیات و رسالت اجتماعی در میان مترجمان حرفه ای ایرانی
Subject Areas : All areas of language and translation
Mohammad Saleh Sanatifar
1
,
زهره ضمیری
2
1 - Independent researcher, Mashhad, Iran
2 - گروه زبان انگلیسی، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)
Keywords: ایران, هنجارها, پایبندی, اخلاقیات در ترجمه, مترجمان حرفه ای,
Abstract :
در گذشته، اخلاقیات در ترجمه بیشتر با پایبندی و وفاداری مترجم به متن اصلی شناخته می شد. اما، امروزه دیگر چنین نیست و اخلاقیات عمدتا با پایبندی به هنجارهای فرهنگی؛ اجتماعی و مکانی و زمانی در یک جامعه تعریف می شود. پایبند نبودن مترجمان به چنین هنجارهائی و نپذیرفتن مسئولیت اجتماعی و شغلی خود می تواند مشکلات جدی برای این حرفه بوجود آورد، برای مثال، از دست رفتن تدریجی اعتماد مراجعان به این حرفه و ورود مترجمان غیرحرفه ای به این عرصه. مقاله حاضر سعی دارد تا از طریق طراحی و بکارگیری یک پرسشنامه بر اساس مدلهای اخلاقیات در ترجمه چسترمن، میزان پایبندی مترجمان حرفه ای ایرانی را به اخلاقیات و رعایت هنجارها مورد بررسی کیفی و کمی قرار دهد. پرسشنامه طراحی شده، پس از اعتبارسنجی محتوائی، به 45 مترجم حرفه ای که در حوزه های مختلف مشغول به ترجمه بودند داده شد. نتایج پژوهش و مصاحبه نشان داد که این مترجمان، علیرغم برخوردان نبودن از یک منشور اخلاقی جامع، مطابق با استانداردهای جهانی، تا حد زیادی به اخلاقیات در حرفه شان پایبند بودند و آن هائی که میزان پایبندی بالاتری داشتند، مسئولیت اجتماعی بیشتری را احساس و ابراز می نمودند. یافته های این پژوهش می تواند به اطمینان بیشتر مرجعان از پایبندی مترجمان حرفه ای به رسالت اجتماعی و در نتیجه کیفیت و وفاداری ترجمه آن ها کمک کند.
Baker, M. (2008). Ethics of renarration: Mona Baker is interviewed by Andrew Chesterman. Cultus 1(1): 10-33.
Baker, M. (2011). In other words: A coursebook on translation (2nd ed.). London: Routledge.
Bermann, S. & Wood, M. (2005). Nation, Language and the Ethics of Translation, Princeton, NJ: Princeton University Press.
Chesterman, A. (2001). Proposal for a Hieronymic Oath. The Translator, 7(2), 139-154.
Chesterman, A. (1997). Memes of translation, Amsterdam and Philadelphia, PA: John Benjamins.
Chesterman, A. (2009). Ethics of translation. In M. Baker (Ed.), Translation Studies (pp. 34-43). Abingdon: Routledge.
Davis, M. (2003). What can we learn by looking for the first code of professional ethics? Theoretical Medicine and Bioethics, 24(5), 433-454.
Drugan, J. (2011). Translation ethics wikified: How far do professional codes of ethics and practice apply to non-professionally produced translation? Linguistica Antverpiensia, New Series – Themes in Translation Studies 10, 111-127.
Drugan, J. & Tipton, R. (2017). Translation, ethics and social responsibility. The translator 23 (2) 119-125. doi: 10.1080/13556509.2017.1327008
Fiola, M. A. (2004). Translation, Ethics and Society, Special Issue of TTR 17(2).
Inghilleri, M. & Maier, C. (2009). ‘Ethics’, in Mona Baker and Gabriela Saldanha (eds) Routledge Encyclopedia of Translation Studies, second edition, London & New York: Routledge, 100-104.
Kafi, M., Khoshsaligheh, M. & Hashemi, M. R. (2018). Translation profession in Iran: current challenges and future prospects. The Translator 24(1), 89-103.DOI:10.1080/13556509.2017.1297693
Lambert, J. (2018). How ethical are codes of ethics? Using illusions of neutrality to sell translations. The Journal of Specialised Translation Issue 30, 269-290.
Lotfollahi, B., Tavakoli, M. & Vahid Dastjerdi, H. (2020). A Critical Analysis of the Iranian Charter of Professional Ethics for Translators: A Case for Revision. Journal of Language Horizon 4(2).
McDonough Dolmaya, J. (2011). Moral ambiguity: Some shortcomings of professional codes of ethics for translators. The Journal of Specialised Translation, 15, 28-49.
Munday, J. (2016). Introducing translation studies: Theories and applications (3rd ed.). London: Routledge.
Naderi, S., & Farahzad, F. (2016). Ethics in Translation: Code of Ethics in an Iranian Context. Translation Studies Quarterly, 14(53).
Pym, A. (2001). The return to ethics.Special issue of The Translator, 7(2), 129-138.
Pym, A. (2012). On translator ethics. The Netherlands & Philadelphia, John Benjamins Publishing.
Resnik, D. B. (2011). What is ethics in research & why is it important. National Institute of Environmental Health Sciences, 1(10).
Toury, G. (2012). Descriptive translation studies and beyond: Revised edition. John Benjamins Publishing.
Tymoczko, M. (2000). Translation and political engagement. Activism, social change and the role of translation in geopolitical shifts. The Translator 6 (1): 23–47. doi:10.1080/ 13556509.2000.10799054.
