بررسی عدم تقارن اثر درآمدهای نفتی بر سطح تولید و قیمت در ایران

Subject Areas : Journal of economic studies

حسین صمصامی ¹ , علیرضا هلالی ²

1 -
2 -

Received: 2012-10-11 Accepted : 2013-05-11 Published : 2011-08-23

Keywords: تورم, ایران, تولید ناخالص داخلی, واژه‌های کلیدی: تکانه‌های نفتی, عدم تقارن, خودرگرسیون‌برداری,

Abstract :

چکیده       نوسانات قیمت نفت از اصلی ترین منبع نوسانات اقتصادی کشورهای تولیدکننده نفت می­باشد. به دلیل اینکه نوسانات درآمدهای نفتی هم بخش تقاضای کل اقتصاد و هم بخش عرضه اقتصاد را تحت تاثیر قرار می­دهد، لذا بررسی اثرات آن بر متغیرهای کلان اقتصادی بسیار حائز اهمیت بوده و می­تواند توصیه­های سیاستی مناسبی برای مدیریت اقتصاد کشور ارائه نماید. از طرف دیگر مباحث نظری جدید و به دنبال آن مطالعات انجام یافته برای کشورهای صنعتی و واردکننده نفت حاکی از آن است که نوسانات قیمت نفت اثرات نامتقارن از خود بر جای می­گذارد، بدین معنی که اثرات کاهش قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی از جمله تولید و قیمت، متفاوت از اثرات افزایش قیمت نفت بوده است.      در این مقاله، به بررسی عدم تقارن اثر درآمدهای نفتی بر سطح تولید و قیمت­ها در ایران با روش خودرگرسیون­برداری پرداخته و نتایج نشان می دهد که در طی سال­های 87-1338، تکانه­های مثبت و منفی درآمدهای نفتی، اثر نامتقارن بر سطح تولید و قیمت دارند، بدین صورت که اثر تکانه­های منفی نفتی، شدیدتر و بیشتر از اثر تکانه­های مثبت نفتی بر این دو متغیر است.  

References:

v    

منابع

1- ابریشمی، حمید،(1378)،" اثر نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی برخی کشورهای OECD" ، مجله دانش و توسعه، شماره .22

2- اقبالی، علیرضا ؛ حمیدرضا حلافی،(1384)، تحلیل اثر شوک نفتی بر اقتصاد ایران ، مجله اقتصاد سیاسی،  شماره 7.

3- اندرس، والتر، (1386)، اقتصادسنجی سری­های زمانی با رویکرد کاربردی، ترجمه مهدی صادقی، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، تهران.

4- پیکارجو، کامبیز،(1380)، مقدمه­ای بر مفاهیم اقتصاد نفت، انتشارات نگاه دانش، تهران.

5- حاجی میرزایی،سید محمد علی(1386)،آسیب شناسی برنامه های صرفه جوئی انرژی در ایران، مجله اقتصاد انرژی » فروردین و اردیبهشت 6 - شماره 90 و 91

6- خلعت بری، فیروزه(1373)، مبانی اقتصادی نفت، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران .

7- فاردار، احمد،(1382). بررسی اثر نامتقارن تکانه های پولی بر بخش واقعی اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، پایان نامه کارشناسی ارشد .

8- نجاری، زهره(1385)،بررسی تاثیر نوسانات قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبایی،  پایان نامه کارشناسی ارشد.

9- نوفرستی، محمد،(1378)، ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی، انتشارات رسا.

10-   Alotaibi,B, (2006) "Oil price fluctuations and the Gulf Cooperation Council ",department  of  economics in the graduate school, southern Illinois University

11-   Bernanke, Ben S; Gertler, M; Watson, M. (1997), “Systematic Monetary Policy and the Effects of Oil Price Shocks,” Brookings Papers on Economic Activity, 1-1997, pp.91-124.

12-   Bohi, Douglas R. (1991), “On the Macroeconomic Effects of Energy Price Shocks,” Resources and Energy, 13, pp. 145-162

13-   Burbidge, J; Harrison. A (1984), “Testing for the Effects of Oil-Price Rises Using Vector Autoregressions,” International Economic Review, 25, pp. 459-484.

14-   Cuñado, J., Garcia de, F.P, (2005), “Oil prices, economic activity and inflation: evidence for some Asian countries” The Quarterly Review of Economics and Finance 45, pp.65–83.

15-   Cuñado, J; Fernando Pérez de Gracia (2003), “Do Oil Price Shocks Matter? Evidence from Some European Countries,” Energy Economics, 25, pp. 137-154

16-   Darby, M.R. (1982) "The price of oil and world inflation and recession." American Economic Review,72, 738–751.

17-   Eltony N; Al-Awadi M (2001).” Oil Price Fluctuations and their Impact on the Macroeconomic Variables of Kuwait: a case study using a VAR model”, International Journal of Energy research, Vol. 25, pp. 939-959.

18-   Federer, J. Peter)1996(. “Oil Price Volatility and theMacro economy.” Journal of Macroeconomics,

19-   Winter, 18(1), pp. 1-26.

20-   Hamilton, James D. )1983( “Oil and the Macro economy  since World War II.” Journal of Political Economy,

21-   January, 91(2), pp. 228-48.

22-   Hamilton, James D.) 1988( “A Neoclassical Model of Unemployment and the Business Cycle.” Journal

23-   of Political Economy, , 96(3), pp. 593-617.

24-   Jimenez-Rodriguez, R; Sanchez. M. (2005), “Oil Price Shocks and Real GDP Growth: Empirical Evidence for Some OECD Countries”, Applied Economics, 37 (2), pp. 201-228.

25-   Lee, K., S. Ni; Ratti. R. A. (1995), “Oil Shocks and the Macroeconomy: The Role of Price Variability”, Energy Journal 16:pp. 39-56.

26-   Lee, Kiseok; Shawn .Ni (2002), “On the Dynamic Effects of Oil Price Shocks: A Study Using Industry Level Data,” Journal of Monetary Economics, 49, pp. 823-852.

27- Mork, Knut A. (1989), ”Oil and the Macroeconomy when Prices Go Up and Down: An Extension of Hamilton’s Results,” Journal of Political Economy, 97 (3), 740-744.

 

28-   Mory Javier F. (1993),” Oil Prices and Economic Activity: Is the Relationship Symmetric?”Energy Journal, Vol. 14(4), pp.151-161.