پیش بینی مهارت های حرفه ای معلمان مدارس ابتدایی قم براساس مسولیت پذیری اجتماعی وخلاقیت

Subject Areas : Instructional Excellence of management

Elahe Tayer ¹ (Deprtamah)

Received: 2023-05-29 Accepted : 2023-07-15 Published : 2023-03-21

Keywords: معلمان, خلاقیت, مسئولیت‌پذیری, اجتماعی, حرفه‌ای, مهارت‌های,

Abstract :

هدف پژوهش پیش‌بینی مهارت‌های حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی قم

Full-Text:



پیش‌بینی مهارت‌های‌حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی براساس مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت

چکیده

هدف پژوهش پیش‌بینی مهارت‌های حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی قم بر اساس مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت بود. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و جامعه‌آماری شامل 746 نفر ازمعلمان مدارس ابتدایی آموزش‌وپرورش استان قم بودند. نمونه‌آماری 254 نفر از اعضای جامعه بودند که براساس فرمول کوکران به شیوه تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از سه پرسشنامه‌"مهارت‌های‌حرفه‌ای" حاجی‌زاده (۱۳۹۰)، "مسئولیت‌پذیری اجتماعی" کارول (1991) و "خلاقیت" عابدی (1372) به ترتیب با پایایی 0.80، 0.84 و 0.90 مطابق آلفای کرانباخ استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها بر اساس آزمون‌های تحلیل رگرسیون و همبستگی پیرسون، در قالب نرم افزارSPSS نشان داد: بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت با مهارت‌حرفه‌ای رابطه معناداری وجود دارد. و مسئولیت‌پذیری اجتماعی 0.29 و خلاقیت 5.4 واریانس تغییرات مهارت‌های حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی را پیش‌بینی می‌کند. با توجه به یافته‌ها می‌توان نتیجه‌گیری کرد که برای توسعه‌مهارت‌های حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی باید روی ارتقائ مسئولیت‌پذیری اجتماعی آنان بیشتر از خلاقیت برنامه‌ریزی شود. 

کلیدواژه‌ها: مهارت‌های  حرفه‌ای معلمان، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، خلاقیت

مقدمه

معلم عامل اساسی تربیت و نوسازی اجتماعی است. با کاربرد شیوه‌های جدید ارتباطی و استفاده از فناوری مدرن، باز هم نقش اساسی در پیشبرد هدف‌های آموزشی، بر عهده معلم است. امروزه پیچیده شدن روزافزون سازمان‌ها و افزایش کارهای غیراخلاقی و غیرقانونی در محیط‌های کاری، توجه معلمان را به ایجاد و حفظ مهارت‌های حرفه‌ای¹، مسئولیت اجتماعی² در تمامی سازمان‌ها ضروری کرده است (قائم‌آبادی، 1400: 34).

 

مهارت‌های حرفه‌ای به مجموعه‌ای از قوانین گفته می‌شود که از ماهیت حرفه و شغل به‌دست‌آمده است. در نظر ژاپنی‌ها شايستگي هر نظام به‌اندازه شايستگي معلمـان آن اسـت، ازاین‌رو، می‌توان گفت معلم، مهم‌ترین عضو نظام آموزشي در فرايند ياددهي- يـادگيري، معمار اصلي نظام آموزشي است. لذا، جهان به‌سرعت دگرگون می‌شود و معلمان نيز بايد مانند ساير گروه‌های حرفه‌ای با اين واقعيت روبه‌رو شوند كه آموزش‌های اوليه آنـان در جهـان امـروز چندان مفيد نخواهد بود و آنان بايد در سراسر عمر دانش خود را روزآمد كننـد (نجفی، 1398: 36).

مهارت‌های حرفه‌ای معلمان شامل پیش‌نیازهای معلم، ویژگی‌های شخصی معلم، برنامه‌ریزی و آمادگی، مدیریت و سازمان‌دهی کلاس درس، آموزش یا تدریس، نظارت بر پیشرفت و توان دانش آموزان و مسئولیت‌های حرفه‌ای دسته‌بندی‌شده است (عبداللهی، دادجوی توکلی و یوسلیانی، 1398: 25).

مسئولیت‌پذیری به‌عنوان یک فرایند مهم اجتماعی شدن در هر جامعه‌ای سهم بسزایی در توسعه جامعه دارد (لی و کروس فرانسیس³، 2018: 2). مارکمن و تتلوک⁴ (2000) بیان کرده‌اند که مسئولیت‌پذیری فرایندی اجتماعی است که افراد از طریق آن خود را جزئی از سازمان و شغل خود می‌دانند و گرایش می‌یابند که همواره این سازمان را موفق بینند. درواقع مسئولیت‌پذیری اساسی‌ترین شیوه‌ی جهت‌دهی به فعالیت افراد در سازندگی است. چراکه از درون فرد سرچشمه می‌گیرد و یک تعهد درونی برای انجام کارها به نحو مطلوب و با حداکثر توانایی است (آمورلی و گارسیا سانچز⁵، 2021: 541). مسئولیت‌پذیری فرد را قانونمند می‌نماید و نتیجه قانونمند بودن فرد، این است که می‌توان رفتار وی را پیش‌بینی نمود. پیش‌بینی رفتار منجر به بهبود عملکردهای حرفه‌ای خواهد شد. ازاین‌رو هدف افزایش مسئولیت‌پذیری موجب تصحیح و تقویت انگیزش، مهارت افزایش توان و تحول نگرش در مهارت می‌گردد. تمرکز بر مسئولیت‌پذیری معلمان ممکن است نشان‌دهنده تلاش‌های آموزشی و درسی آنان به‌منظور افزایش کیفیت تدریس با توجه به احساس مسئولیت‌پذیری باشد (پور حسینی، 1399: 22).

از متغیرهای مهم دیگر که می‌تواند بر مهارت‌های حرفه‌ای معلمان نقش داشته باشد، خلاقیت⁶ است (ما⁷، 2022: 258). نوآوری و خلاقیت ازجمله شایستگی‌های بسیار مهم در یک جامعه مبتنی بر دانایی است. با این اوصاف، مسئله اصلی این است که آیا معلمان ما از شجاعت کافی برای نادیده گرفتن سیکل روتین آموزش برخوردارند و می‌توانند دانش آموزان را به تأمل و تفکر عمیق‌تر و خلاق نسبت به مسائل جهت دهند یا خیر؟ (نوروزی، 1399: 5). به‌هرحال خلاقیت پدیده‌ای اجتماعی است و عمده‌ترین ایده‌های خلاقه از طریق حلقه‌های خلاقه و مبتنی بر همکاری پدید می‌آید (زولبوبویویچ⁸ 56:2022). 

تدریس به عنوان یکی از حرفه های اثرگذار همواره بستر مهمی برای بروز و ظهور خلاقیت حرفه ای و فردی معلمان، دبیران و مدرسان علاقه مند و باانگیزه بوده و هست. بی تردید خلاقیت در تدریس بویژه در شرایط بسیار محدود کننده میتواند به منزله یک پیشران بسیار اثرگذار در نیل به اهداف آموزش و یادگیری عمل نماید. از این رو این قابلیت در کنار سایر صلاحیت ها و شایستگی های کلیدی، عامل مهمی در موفقیت حرفه ای تلقی می گردد(عزیزی و همکاران،1398).

احساس مسئولیت و تعهد معلم میتواند عملکرد شغلی و کیفیت آموزشی را تعیین کند و معلم متعهد به عنوان اساسی ترین مؤلفه موفقیت مدرسه شناخته میشود. در ضمن، معلمان برای داشتن انرژی و اشتیاق به کار، نیازمند حفظ  تعهد شخصی و مسئولیت نسبت به شغلشان هستند،از سوی دیگر، پرداختن به این متغیرها که با زندگی شغلی معلمان در ارتباط است ضروری به نظر میرسد. چرا که میتواند زمینه ای برای تلاش های اصلاحی در مدارس به وسیله مدیران سطوح عالی دستگاه آموزش و پرورش باشد. به علاوه، میتواند افزایش اثربخشی و کارآیی مطلوب معلمان را به همراه داشته باشد(باظهوری،2019).

مرادی (1400) پژوهشی با عنوان بررسی رابطه آموزش مهارت‌های زندگی و مهارت‌های حرفه‌ای معلمان با خلاقیت و شادکامی دانش‌آموزان مقطع ابتدائی انجام دادند و نشان دادند که مهارت‌های حرفه‌ای معلمان با خلاقیت دانش‌آموزان رابطه معناداری دارد. حسین ابراهیم‌آبادی (1400) در پژوهشی تحت عنوان بررسی رابطه اخلاق حرفه‌ای، هوش مالی و خلاقیت با بهره‌وری عملکرد شاغلین در حرفه حسابرسی نشان دادند بین خلاقیت و بهره‌وری عملکرد حسابداران رابطه معناداری وجود دارد.

هوانگ⁹ (2022) در پژوهشی تحت عنوان ایجاد ارتباط بین هویت نقش خلاق، خودکارآمدی خلاق و تدریس برای خلاقیت برای معلمان ابتدایی و متوسطه نشان داد که بین نقش خلاق و خود کارآمدی و خلاقیت معلمان ابتدایی و متوسطه رابطه وجود دارد. تانگ، وانگ، لی و چنگ¹⁰ (2020) در پژوهشی با عنوان انگیزه ذاتی معلمان برای انتخاب شغل معلمی، یادگیری حرفه‌ای و مهارت‌های حرفه‌ای نشان دادند علاقه به تدریس و تدریس دروس و خودسازی و سبک زندگی ایده ال به‌عنوان دو جنبه انگیزه ذاتی معلمان و تأثیر قابل‌توجه، مثبت و واسطه‌ای از انگیزه ذاتی معلمان را در صلاحیت حرفه‌ای درک شده آن‌ها تأیید می‌کند.

بدون تردید، معلم مهم‌ترین عنصر نظام آموزشی و معمار اصلی نظام تعلیم و تربیت است. با این توصیف معلمان باید مانند دیگر گروه‌های حرفه‌ای با این واقعیت روبرو شوند كه آموزش‌های اولیه آنان در جهان امروز چندان كافی، مفید و مؤثر نیست. لذا معلمان باید در سراسر عمر دانش خود را به‌روز كنند تا در حرفه‌ی معلمی موفق و ماندگار بمانند؛ بنابراین با نظر به آنچه گفته شد پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخ به این سؤال است که امکان پیش‌بینی مهارت‌های حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی قم براساس مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت چگونه است؟

روش تحقیق

روش تحقیق ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ شیوه گردآوری داده‌های توصیفی از نوع همبستگی است. بدین ترتیب که هیچ‌کدام از متغیرهای موردمطالعه دست‌کاری نمی‌شود و فقط به‌اندازه‌گیری و بررسی آن‌ها پرداخته می‌شود. جامعه‌آماری پژوهش حاضر شامل کلیه معلمان رسمی مدارس ابتدائی ناحیه 3 آموزش‌وپرورش شهر قم در سال تحصیلی 1401-1400 بود که با توجه به آمار منتشرشده از سازمان آموزش‌وپرورش استان قم در حدود 746 نفر برآورد شد که از این تعداد 518 نفر معلم زن و 228 نفر معلم مرد بودند. حجم نمونه شامل 254 معلم رسمی از اعضای جامعه‌آماری بود که بر اساس فرمول کوکران و به شیوه تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند؛ اما با توجه به‌احتمال ریزش نمونه تعداد نمونه 294 نفر در نظر گرفته شد.

 برای گردآوری داده‌ها از سه پرسش‌نامه زیر استفاده شد:

1.       برای سنجش مهارت‌های‌حرفه‌ای معلمان از پرسش‌نامه ساخته‌شده توسط حاجی‌زاده (۱۳۹۰) استفاده شد. این پرسش‌نامه دارای ۲۵ سؤال شامل طیف لیکرت ۵ گزینه‌ای از خیلی زیاد (۵) تا خیلی کم (۱) است که نمره بیشتر نشان‌دهنده مهارت‌های حرفه‌ای بالاتر و نمره کمتر نشان‌دهنده مهارت‌های حرفه‌ای پایین‌تر است. دارای ۴ بعد روش تدریس، فنّاوری آموزشی، طراحی آموزشی، ارزشیابی است. سؤالات ۱ تا ۷ مربوط به روش تدریس؛ سؤالات ۸ تا ۱۲ مربوط به فنّاوری آموزشی؛ سؤالات ۱۳ تا ۱۹ مربوط به طراحی آموزشی و سؤالات ۲۱ تا ۲۵ مربوط به ارزشیابی است. پایایی این پرسش‌نامه بر اساس یافته‌های تحقیق حاضر 0.80 بوده است.

2.       برای سنجش مسئولیت‌پذیری اجتماعی از پرسش‌نامه استاندارد مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمان که توسط کارول (1991) طراحی‌شده بود استفاده‌شد که دارای 20 گویه است. در آن از مقیاس 5 گزینه‌ای لیکرت استفاده‌شده است و مسئولیت‌پذیری اجتماعی را می‌سنجد. برای تعیین روایی، از روایی عاملی تأییدی استفاده شد که در پژوهش قاسم‌زاده و همکاران (1400: 60) مورد تائید قرار گرفت. پایایی این پرسش‌نامه بر اساس یافته‌های تحقیق حاضر 0.84 بوده است.

3.       برای سنجش خلاقیت معلمان از آزمون سنجش خلاقیت عابدی(1363) (CT)، که مبتنی بر نظریه تورنس درباره خلاقیت است استفاده شده است پایایی این پرسش‌نامه بر اساس یافته‌های تحقیق حاضر 0.90 بوده است.

تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در این مطالعه در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی صورت گرفت. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌های حاصل از پژوهش با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 26 از آمار توصیفی شامل فراوانی، میانگین و انحراف معیار، آزمون کالموگراف اسمیرنف برای سنجیدن بهنجار بودن داده‌ها و در آمار استنباطی برای تصمیم‌گیری در مورد فرضیه‌ها از تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون همبستگی پیرسون و آزمون t استفاده شد.

یافته‌ها:

در این بخش یافته‌ها برساس و به ترتیب فرضیه‌های تحقیق در قالب جداول ارائه شده است. فرضیه اصلی تحقیق عبارت بود از: بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت با مهارت‌های ‌حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی شهر قم رابطه وجود دارد. داده‌های جمع‌آوری شده در مورد این فرضیه در جدول شماره 1 ارائه شده است.

برای بررسی فرضیه‌های پژوهش با توجه به نرمال بودن متغیرهای تحقیق، در ابتدا با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون وجود همبستگی بین متغیرها بررسی می‌شود و در مرحله دوم در صورت وجود دارنده برای تعیین شدت تأثیرگذاری از آزمون رگرسیون چندگانه استفاده می‌شود:

جدول1- آزمون همبستگی رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و احساس مهارت‌های حرفه‌ای

	احساس مهارت‌های حرفه‌ای	تعداد نمونه	P-value
مسئولیت‌پذیری اجتماعی	0.538	294	0.001
خلاقیت	0.232	294	0.001

 

 با توجه به میزان P-value که پایین‌تر از 0.05 می‌باشد، می‌توان چنین بیان کرد که رابطه بین دو متغیر معنادار می‌باشد. بنابراین بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت بامهارت حرفه‌ای رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. پس چنین می‌توان نتیجه گرفت که با افزایش میزان مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت پس مقدار مهارت حرفه‌ای نیز افزایش می‌یابد. با توجه به وجود رابطه ، در مرحله دوم از آزمون رگرسیون چندگانه استفاده می‌شود:

با واردکردن دو متغیر مؤثر در مهارت حرفه‌ای در مدل رگرسیون چندگانه به ترتیب متغیرها با درجه اهمیت از کم به زیاد نسبت به مهارت حرفه‌ای به‌صورت زیر نمایش داده می‌شود:

جدول2-:مدل رگرسیون برای متغیرهای 

مدل	ضریب همبستگی	ضریب تعیین	ضریب تعیین تصحیح‌شده	انحراف معیار	دوربین واتسون
1	0.551	0.304	0.299	0.5	1.926

    با توجه به جدول فوق در ستون اول مقدار ضریب همبستگی متغیرهای مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت بااحساس مهارت‌های حرفه‌ای مشاهده می‌شود و در ستون دوم ضریب تعیین (R Square ) مدل رگرسیونی را برای این متغیرها در مدل نشان می‌دهد. بدین‌صورت که ضریب تعیین متغیرهای مستقل مدل رگرسیونی متغیر مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت 0.304 است یا به‌عبارت‌دیگر  30.4 درصد از تغییرات احساس مهارت‌های حرفه‌ای ناشی از تغییرات متغیرهای مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت است. جدول بعدی، جدول آنالیز واریانس است که با توجه به ورود هر متغیر به مدل، یک رگرسیون جدید انجام داده است.

جدول3-آنالیز واریانس برای کلیه متغیرها 

مدل	مجموع مجذورات	درجه آزادی	میانگین مجذورات	آماره آزمون(F)	p-value
1-رگرسیون 2-باقیمانده‌ها 3-مجموع	31.963 73.218 105.181	2 291 293	15.982 0.252	63.517	0.001

 

با توجه به میزان P-value که پایین‌تر از 05 / 0 است، بنابراین تمامی متغیرهای مذکور تأثیر معناداری بر احساس مهارت‌های حرفه‌ای دارند. پس فرض H0  که مبتنی بر وجود نداشتن رابطه خطی است، رد می‌شود. آخرین جدول شامل ضرایب رگرسیون با توجه به وارد شدن هر یک از متغیرها می‌باشد.

 

 

جدول4-ضرایب رگرسیون کلیه متغیرها

متغیرهای مستقل	ضرایب غیراستاندارد		ضرایب استاندارد	آماره آزمون (t)	p-value
	ضریبB	انحراف معیار	Beta
مقدار ثابت مسئولیت‌پذیری اجتماعی خلاقیت	1.007 0.845 -0.218	0.273 0.083 0.089	0.063 0.151	3.69 10.222 2.452	0.001 0.001 0.015

 

همان‌طور که در جدول فوق مشاهده می‌کنیم، برای متغیر«مسئولیت‌پذیری اجتماعی» در معادله رگرسیون مقدار B به‌دست‌آمده 0.63 است که در سطح 0.001 معنی‌دار است و این بیانگر این مطلب است که هر واحد افزایش در « مسئولیت‌پذیری اجتماعی» به میزان 63 درصد « مهارت حرفه‌ای» را افزایش می‌دهد. به همین صورت برای متغیرهای خلاقیت به میزان 15.1 درصد از واریانس احساس مهارت‌های حرفه‌ای را افزایش می‌دهد. درنهایت با توجه به گام دوم رگرسیون می‌توان معادله رگرسیون را به‌صورت زیر نوشت:

مهارت‌های  حرفه‌ای = 1.007 + 0.63 (مسئولیت‌پذیری اجتماعی) + 0.151 (خلاقیت)

 نتیجه آزمون دوربین واتسون نشان داده است که ضریب این آزمون بین دامنه استاندارد 5 / 1 تا 5 / 2 قرار داشته و مورد تایید قرار می گیرد.

فرضیه فرعی اول عبارت بود از: بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی با مهارت‌های‌حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی شهر قم رابطه وجود دارد. داده‌های جمع‌آوری شده در مورد این فرضیه در جدول شماره 5 ارائه شده است.

برای بررسی فرضیه فرعی اول با توجه به نرمال بودن متغیرهای تحقیق، در ابتدا با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون وجود همبستگی بین دو متغیر بررسی می‌شود و در مرحله دوم در صورت وجود دارنده برای تعیین شدت تأثیرگذاری از آزمون رگرسیون تک متغیره استفاده می‌شود:

جدول 5-آزمون همبستگی رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و احساس مهارت‌های حرفه‌ای

	مهارت‌های حرفه‌ای	تعداد نمونه	P-value
مسئولیت‌پذیری اجتماعی	0.538	294	0.001

 

با توجه به میزان P-value که پایین‌تر از 05 / 0 می‌باشد، می‌توان چنین بیان کرد که رابطه بین دو متغیر معنادار می‌باشد. بنابراین بین مؤلفه مسئولیت‌پذیری اجتماعی و احساس مهارت‌های حرفه‌ای رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. پس چنین می‌توان نتیجه گرفت که با افزایش میزان مؤلفه مسئولیت‌پذیری اجتماعی، مقدار احساس مهارت‌های حرفه‌ای نیز افزایش می‌یابد. با توجه به وجود رابطه بین دو متغیر، در مرحله دوم از آزمون رگرسیون تک متغیره استفاده می‌شود:

جدول  6-تحلیل رگرسیون مسئولیت‌پذیری اجتماعی بر مهارت‌های حرفه‌ای

	مقدارF مشاهده‌شده	p-value	Beta	R2	دوربین واتسون
رگرسیون مسئولیت‌پذیری اجتماعی بر مهارت‌های  حرفه‌ای	118.981	0.001	0.538	0.29	1.926

    

 مقدار F مشاهده‌شده برابر 118.981 می‌باشد و سؤال تحقیق در سطح معناداری 001 / 0 با احتمال 95 درصد تائید می‌گردد. بنابراین با توجه به اینکه میزان P-value پایین‌تر از 05 / 0 می‌باشد، لذا رابطه بین دو متغیر مورد تائید قرار می‌گیرد. یعنی مسئولیت‌پذیری اجتماعی بر مهارت‌های  حرفه‌ای مؤثر است. ضریب بتا معادل 0.538 نشان می‌دهد که با افزایش مسئولیت‌پذیری اجتماعی، احساس مهارت‌های حرفه‌ای نیز افزایش می‌یابد. یافته‌ها بیانگر آن است که 29 درصد از واریانس متغیر وابسته (مهارت حرفه‌ای) توسط متغیر مستقل (مسئولیت‌پذیری اجتماعی) تبیین می‌شود. نتیجه آزمون دوربین واتسون نشان داده است که ضریب این آزمون بین دامنه استاندارد 5 / 1 تا 5 / 2 قرار داشته و مورد تایید قرار می‌گیرد.

فرضیه فرعی دوم تحقیق عبارت بود از: بین خلاقیت بااحساس مهارت‌های‌حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی شهر قم رابطه وجود دارد.  که داده‌های جمع‌آوری شده در مورد این فرضیه در جدول شماره 7 ارائه شده است.

برای بررسی فرضیه فرعی دوم با توجه به نرمال بودن متغیرهای تحقیق، در ابتدا با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون وجود همبستگی بین دو متغیر بررسی می‌شود و در مرحله دوم در صورت وجود دارنده برای تعیین شدت تأثیرگذاری از آزمون رگرسیون تک متغیره استفاده می‌شود:

جدول 7- آزمون همبستگی رابطه بین خلاقیت و مهارت‌های  حرفه‌ای

	احساس مهارت‌های حرفه‌ای	تعداد نمونه	P-value
خلاقیت	0.232	294	0.001

 با توجه به میزان P-value که پایین‌تر از 05 / 0 می‌باشد، می‌توان چنین بیان کرد که رابطه بین دو متغیر معنادار می‌باشد. بنابراین بین مؤلفه خلاقیت و احساس مهارت‌های حرفه‌ای رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. پس چنین می‌توان نتیجه گرفت که با افزایش میزان مؤلفه خلاقیت، مقدار احساس مهارت‌های حرفه‌ای نیز افزایش می‌یابد. با توجه به وجود رابطه بین دو متغیر، در مرحله دوم از آزمون رگرسیون تک متغیره استفاده می‌شود:

جدول 8- تحلیل رگرسیون خلاقیت بر احساس مهارت‌های حرفه‌ای

	مقدارF   مشاهده‌شده	p-value	Beta	R2	دوربین واتسون
رگرسیون خلاقیت بر احساس مهارت‌های حرفه‌ای	16.652	0.001	0.232	0.054	2.012

    

 مقدار F مشاهده‌شده برابر 16.652 می‌باشد و سؤال تحقیق در سطح معناداری 001 / 0 با احتمال 95 درصد تائید می‌گردد. بنابراین با توجه به اینکه میزان P-value پایین‌تر از 05 / 0 می‌باشد، لذا رابطه بین دو متغیر مورد تایید قرار می‌گیرد. یعنی خلاقیت بر احساس مهارت‌های حرفه‌ای مؤثر است. ضریب بتا معادل 0.232 نشان می‌دهد که با افزایش خلاقیت، احساس مهارت‌های حرفه‌ای نیز افزایش می‌یابد. یافته‌ها بیانگر آن است که 5.4 درصد از واریانس متغیر وابسته (مهارت حرفه‌ای) توسط متغیر مستقل (خلاقیت) تبیین می‌شود. نتیجه آزمون دوربین واتسون نشان داده است که ضریب این آزمون بین دامنه استاندارد 5 / 1 تا 5 / 2 قرار داشته و مورد تایید قرار می‌گیرد.

 فرضیه فرعی سوم عبارت بود از : رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مهارت‌های حرفه‌ای معلمان زن و مرد مدارس ابتدایی قم متفاوت است. که داده‌های مبروطه در جدول شماره 9 ارائه شده است.

 برای بررسی این فرضیه در ابتدا به مقایسه میزان همبستگی بین دو متغیر در دو گروه مردان و زنان پرداخته می‌شود و در مرحله دوم با استفاده از آزمون تی مستقل به مقایسه دو گروه مردان وزنان در متغیرهای تحقیق مبادرت می‌شود:

جدول 9- آزمون همبستگی رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و احساس مهارت‌های حرفه‌ای

		احساس مهارت‌های حرفه‌ای	تعداد نمونه	P-value
مسئولیت‌پذیری اجتماعی	مردان	0.505	294	0.021
	زنان	0.6	294	0.001

 

 در هر دو گروه مردان وزنان، با توجه به میزان P-value که پایین‌تر از 05 / 0 می‌باشد، می‌توان چنین بیان کرد که رابطه بین دو متغیر معنادار می‌باشد. بنابراین بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی بااحساس مهارت‌های حرفه‌ای رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در ادامه با استفاده از آزمون تی مستقل به مقایسه میزان مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مهارت‌های حرفه‌ای در بین مردان وزنان پرداخته می‌شود:

جدول10-آزمون تی مستقل جنسیت در خلاقیت و احساس مهارت‌های حرفه‌ای

	متغیر	میانگین	انحراف معیار	آماره t	درجه آزادی	P-value
خلاقیت	مردان	3.46	0.44	1.072 -	292	0.285
	زنان	3.52	0.45
احساس مهارت‌های حرفه‌ای	مردان	3.15	0.57	0.093 -	292	0.285
	زنان	3.16	0.65

 برای هر دو متغیر مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مهارت‌های حرفه‌ای ، با توجه به میزان سطحp-value   بالاتر از 05/0، فرض صفر رد نمی‌شود، یعنی میانگین نمرات مردان وزنان نسبت به مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مهارت‌های حرفه‌ای در یک سطح است. بنابراین بین مردان وزنان و مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مهارت‌های حرفه‌ای تفاوت معناداری وجود ندارد. با توجه به یافته‌های این دو آزمون، عملاً فرضیه تحقیق تایید نمی‌شود.

فرضیه فرعی چهارم عبارت بود از : رابطه بین خلاقیت و مهارت‌های حرفه‌ای معلمان زن و مرد مدارس ابتدایی قم متفاوت است. که داده‌های مربوطه در جدول 11 ارائه شده است.

برای بررسی این فرضیه در ابتدا به مقایسه میزان همبستگی بین دو متغیر در دو گروه مردان وزنان پرداخته می‌شود و در مرحله دوم با استفاده از آزمون تی مستقل به مقایسه دو گروه مردان وزنان در متغیرهای تحقیق مبادرت می‌شود:

جدول11- آزمون همبستگی رابطه بین خلاقیت و احساس مهارت‌های حرفه‌ای

		احساس مهارت‌های حرفه‌ای	تعداد نمونه	P-value
خلاقیت	مردان	0.163	294	0.021
	زنان	0.353	294	0.001

 

 در هر دو گروه مردان وزنان، با توجه به میزان P-value که پایین‌تر از 0.050 می‌باشد، می‌توان چنین بیان کرد که رابطه بین دو متغیر معنادار می‌باشد. بنابراین بین خلاقیت بااحساس مهارت‌های حرفه‌ای رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در ادامه با استفاده از آزمون تی مستقل به مقایسه میزان خلاقیت و مهارت‌های حرفه‌ای در بین مردان و زنان پرداخته می‌شود:

جدول12- آزمون تی مستقل جنسیت در خلاقیت و مهارت‌های حرفه‌ای

	متغیر	میانگین	انحراف معیار	آماره t	درجه آزادی	P-value
خلاقیت	مردان	3.59	0.41	-1.165	292	0.245
	زنان	3.65	0.42
مهارت‌های حرفه‌ای	مردان	3.15	0.5	-0.093	292	0.285
	زنان	3.16	0.65

 

برای هر دو متغیر خلاقیت و مهارت‌های حرفه‌ای ، با توجه به میزان سطحp-value   بالاتر از 05/0، فرض صفر رد نمی‌شود، یعنی میانگین نمرات مردان وزنان نسبت به خلاقیت و مهارت‌های حرفه‌ای در یک سطح است. بنابراین بین مردان وزنان و خلاقیت و مهارت‌های حرفه‌ای تفاوت معناداری وجود ندارد. با توجه به یافته‌های این دو آزمون، عملاً فرضیه تحقیق تایید نمی‌شود.

بحث و نتیجه‌گیری

با توجه به اهمیت شغل معلمی و تاثیراتی که این حرفه میتوانند در مخاطبان خود داشته باشد، لازم و ضروری است که همه متغیرهایی که به هر نحوی می توانند در کم و کیف این حرفه نقش داشته باشند را باید به طور دقیق مورد بررسی قرار داد. لذا در این پژوهش نیز، درصدد آن هستیم تا به بررسی مهارت‌های‌حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی براساس مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت آنان بپردازیم.

تحقیق حاضر با هدف پیشی بینی مهارت‌های حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی براساس مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت آنان نشان داد:

1.        بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت با مهارت‌های حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی شهر قم رابطه وجود دارد. پس چنین می‌توان نتیجه گرفت که با افزایش میزان مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت پس مقدار مهارت حرفه‌ای نیز افزایش می‌یابد. نتیجه حاضر با نتایج پژوهشگرانی چون نوروزی (1399) رمضانی و همکاران (1399)، احمدی و غفاری جوشقان (1395)، رمضانی و همکاران (1399)، ابراهيمي فرد و همکاران (1397)، تانگ، وانگ، لی و چنگ (2020)، گاجموس و همکاران (2020)، لی و همکاران (2018) همسو است.در تبیین یافته حاضر می‌توان گفت: نقش معلم در تربیت فرد حیاتی است. معلم، مهم‌ترین عضو نظام آموزشي در فرايند ياددهي- يـادگيري، معمار اصلي نظام آموزشي است. مهارت و توانایی‌های معلم باعث می‌شود، فرد در انجام وظایف به موفقیت دست پیدا کند (پور حسینی، 1399: 22).

در تبیین ارتباط مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مهارت‌های حرفه‌ای در معلمان می‌توان گفت: به اعتقاد و باور بسیاری از متخصصان و متصدیان تعلیم و تربیت، یادگیری مهارت‌های حرفه‌ای از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. تا آنجا که معلمی که به‌اندازه کافی مهارت‌های تدریس را تجربه نکرده باشد، معلم بدون مهارت خوانده می‌شود (خواجه کریمی، 1398: 43).

در تبیین ارتباط خلاقیت با مهارت‌های حرفه‌ای در معلمان می‌توان گفت: معلم به‌عنوان ایجادکننده شرايط و تسهیل‌کننده يادگيري دانش آموزان می‌تواند از طريق نوگرايي، انعطاف‌پذیری، عدم تحميل دانش آموزان به حفظ و انباشت ذهني، شوخ‌طبعی، پرهيز از راهبردها و روش‌های قالبي آمـوزش، زمینه‌سازی براي ابراز وجـود شاگردان و افزايش اعتمادبه‌نفس در آنان، تحريک حس کنجکاوي فراگيران و بـالاخره توأم ساختن آموزش با پژوهش به آموزش خـلاق و پـرورش خلاقيـت در کودکـان و نوجوانان بپردازد. بنابراين، با ترتيب و تدارک مناسـبي از سـاختارهاي کـلاس مجازی، آموزش و يادگيري و ساختار شناختی و فکري، عاطفي و اجتماعي دانش آموزان، می‌توان موجبات رشـد و پرورش خلاقيت و آفريننـدگي شاگردان را فراهم سـاخت. براي دستيابي به چنين هدفي، بايد بـه آزادانديشي، سعه‌صدر، تفکـر انتقـادي و تشويق پرسش‌ها و ارائه راه‌حل‌های غيرمعمول، يـادگيري اکتـشافي، تحـرک و پويـايي، حساسيت به محرک‌های محيطي و ... ارزش داده شـود که این‌ها می‌تواند از عهده یک معلم خلاق برآید.

تبیین‌هایی که می‌توان با استناد به پژوهش‌های موجود در این حوزه ارائه داد این است که آماده‌سازی دانش آموزان برای تحولات جدید، از مهم‌ترین وظایف معلمان است و تحقق نخواهد یافت مگر اینکه برای آموزش دانش آموزان از روش‌ها و شیوه‌هایی استفاده شود که یادگیری دانش آموزان را تقویت کند. به نظر می‌رسد مطالبي که از طریق روش‌های سنتي به دانش‌آموزان ارائه می‌شوند پایایي چنداني نخواهند داشت و بعد از اندک زماني از بین می‌روند، ولي اگر از عوامل شکوفایي خلاقیت استفاده شود، یادگیری عمیق و پایاتر صورت خواهد گرفت (تازیک و همکاران، 1400: 19).

از سوی دیگر می‌توان افزود: معلمان خلاق، ایده‌هایی را متناسب با نیازهای خاص برنامه درسی خود، خلق کرده و ارزیابی می‌کنند و همچنین خلاقیت را در میان دانش آموزان خود رشد می‌دهند (سولاسمس و همکاران، 2021). اگر معلم با نگرشي نوین، خلاق و مجهز به ابزارها و تکنیک‌های خلاقیتی، قدم به صحنه آموزش گذارد به‌طور طبیعي دانش‌آموزانی توانمند، خلاق و دارای اندیشه‌ای نو برای مواجه خردمندانه بازندگی و حل مسائل دنیای بشری به اجتماع تحویل خواهند داد؛ انسان‌هایی که از رویارویي با مسائل نهراسند، به راه‌های متفاوت و تازه برای بررسي موضوع و دستیابي به برترین راه‌حل ممکن بیندیشند (نوری، 1399: 67).

معلماني که از خلاقیت بهره می‌گیرند در مورد شرایط آموزشي و تدریس واکنش مناسب‌تری دارند و راحت‌تر آن‌ها را مطرح و مشکلات را راحت‌تر کنترل می‌کنند و از همین روی است که ارتباط این مقوله بر یادگیری دانش آموزان مثبت و معنادار به نظر می‌رسد. درواقع معلماني که از خلاقیت در امر تدریس بهره می‌گیرند، فضا را برای بررسي راه‌های مختلف برای یک موضوع در کلاس درس آزاد گذاشته و همین مسئله می‌تواند در بهبود یادگیری در دانش آموزان کمک‌کننده باشد (نعمتی، 1399: 78).

معلم خلاق به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا در فعالیت یادگیری موفق باشند و این خلاقیت به معلمان کمک می‌کند تا با اطمینان و اعتمادبه‌نفس از حداکثر توان در آسان‌تر کردن یادگیری و تأثیرپذیری بهره گیرند درنتیجه همین فرآیند خود می‌تواند زمینه‌ساز رشد و توسعه یادگیری دانش‌آموزان باشد (لیاقی، 1399: 77).

2.  بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی با مهارت‌های حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی شهر قم رابطه وجود دارد.

پس چنین می‌توان نتیجه گرفت که با افزایش میزان مؤلفه مسئولیت‌پذیری اجتماعی، مقدار مهارت‌های حرفه‌ای نیز افزایش می‌یابد. نتیجه حاصل از پژوهش حاضر با نتایج پژوهشگرانی چون احمدی و همکاران (1395)، ابراهيمي فرد و همکاران (1397)، تانگ و همکاران (2020) و لی و همکاران (2018) همسو است.

در تبیین یافته حاضر می‌توان گفت: نقش معلم در تربیت فرد حیاتی است. معلم، مهم‌ترین عضو نظام آموزشي در فرايند ياددهي- يـادگيري، معمار اصلي نظام آموزشي است. مهارت و توانایی‌های معلم باعث می‌شود، فرد در انجام وظایف به موفقیت دست پیدا کند (نگان و همکاران، 2015: 9). مهارت‌های حرفه‌ای می‌تواند، آموخته و تدریس شود. مهارت‌های حرفه‌ای شامل دارا بودن دانش حرفه‌ای و همچنین جنبه‌های انگیزشی و عاطفی، پیش‌نیازهای معلم، ویژگی‌های شخصی معلم، برنامه‌ریزی و آمادگی، مدیریت و سازمان‌دهی کلاس درس، آموزش یا تدریس، نظارت بر پیشرفت و توان دانش آموزان و مسئولیت‌های حرفه‌ای، برنامه‌ریزی، آماده‌سازی تدریس، مهارت‌های مدیریت تدریس و مهارت‌های ارتباط بین فردی دسته‌بندی‌شده است ویژگی‌های روان‌شناختی معلم باور معلمان و ویژگی‌های انگیزشی و عاطفی، پیش‌نیازهای مهمی برای آموزش و انگیزه دادن به دانش‌آموزان می‌باشند. مهارت معلمی، مجموعه شناخت‌ها، گرایش‌ها و مهارت‌هایی که معلم با کسب آن‌ها می‌تواند در جریان تعلیم و تربیت به پرورش جسمی، عقلی، عاطفی، اجتماعی و معنوی، فراگیران کمک کند (امیری و همکاران، 1397: 59).

توسعه‌ی مهارت اجتماعی ازجمله مسئولیت‌پذیری اجتماعی است. مسئولیت اجتماعی و پاسخگویی که می‌توان آن‌ها را بایدونبایدهای ارزشی- فلسفی و ملاک و معیار سنجش درستی و نادرستی رفتار نسبت به خود و دیگران و جامعه تعریف کرد، از مباحثی است که دریکی دو دهه‌ی اخیر موردتوجه دانشمندان و صاحب‌نظران علم مدیریت قرارگرفته است (لی، 2021: 107).

 درواقع مطابق نتایج لئونیداس (2012)، افزایش حس مسئولیت‌پذیری به ارتقای تعهد اجتماعی افراد منجر خواهد شد، پایداری اجتماعی را به دنبال خواهد داشت و سلامت اجتماعی در بین افراد جامعه خصوصاً افراد تحصیل‌کرده، میزان سرمایه اجتماعی و دستیابی به اهداف. توسعه‌ی پایدار در جامعه را افزایش خواهد داد. نظام آموزشی به‌عنوان موتور محرکه‌ی تحولات اجتماعی نیز با داشتن مسئولیت‌پذیری اجتماعی در قبال دانش آموزان و جامعه، نقش اساسی در ایجاد و گسترش فرهنگ پاسخ‌گویی اجتماعی در جامعه خواهد داشت (باراوسکیته و همکاران، 2021: 280).

از طرفی می‌توان گفت مسئولیت‌پذیری فرایندی اجتماعی است که معلم از طریق آن خود را جزئی از سازمان و شغل خود می‌دانند و گرایش می‌یابند که همواره این سازمان را موفق بینند. درواقع مسئولیت‌پذیری اساسی‌ترین شیوه‌ی جهت‌دهی به فعالیت افراد است. چراکه از درون فرد سرچشمه می‌گیرد و یک تعهد درونی برای انجام کارها به نحو مطلوب و با حداکثر توانایی (آمورلی و همکاران، 2021: 541).

3. بین خلاقیت با مهارت‌های حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی شهر قم رابطه وجود دارد.

نتیجه حاصل از آزمون فرضیه جزئی دوم نشان داد با توجه به میزان P-value که پایین‌تر از 05 / 0 می‌باشد، می‌توان چنین بیان کرد که رابطه بین دو متغیر معنادار می‌باشد. بنابراین بین مؤلفه خلاقیت و مهارت‌های حرفه‌ای رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. پس چنین می‌توان نتیجه گرفت که با افزایش میزان مؤلفه خلاقیت، مقدار مهارت‌های حرفه‌ای نیز افزایش می‌یابد.

نتیجه حاصل به نتایج پژوهشگرانی چون رمضانی شیرکوند و همکاران (1399)، نوروزی (1399)، رمضانی و همکاران (1399) و تانگ و همکاران (2020) همسو است.

در تبیین یافته حاضر می‌توان گفت: خلاقيت برآيند نوع تفكر بديع و بی‌بدیل است كه به توليد محصول عيني نيز منجر می‌گردد. خصـوصـيات معلم و شیوه‌های آموزش وی می‌تواند به افزایش تفکر خلاق بیانجامد. مربیانی که از شیوه کودک محور آموزش خود استفاده می‌کنند، نسبت به محرکات محیطی پیرامون حساس هستند، از تأکید بر الگوهای قالبی اجتناب می‌ورزند و کلاس را چنان سازمان‌دهی می‌نمایند که محیطی متنوع و خلاق ایجاد شـود؛ این روش موجب افزایش و رشد خلاقیت می‌شود. امروزه آن دانشـی مورد تأکید است که بر عملکرد و موقعیت‌های واقعی زندگی دلالت کند چراکه موفقیت هر نظام آموزشی در حدی تعیین‌کننده‌ در خلاقیت به دانش و مهارت‌های حرفه‌ای معلمان بستگی دارد. توجه معلمان به اهمیت نوع، چگونگی و ماهیت روش تدریس؛ به‌کارگیری صحیح از فنّاوری و طراحی مناسب آموزشی و همچنین ارزشیابی مناسب در مهارت علمی و تولید دانش و در فرایند آموزش و یادگیری با به‌کارگیری ابزارهای آموزشی در رشد خلاقیت نقش ویژه‌ای دارند. ایجاد نمودن روحیه پژوهش، ایجاد انگیزه، ابتکار به فعالیت‌های کلاسی غیر کلاسی، ایجاد علاقه مطالعه، پرتحرک بودن و فعالیت و پویایی، نوآوری در طرح درس، پشتکار و جدیت، استفاده از حداقل امکانات جهت آموزش، داشتن ابتکار در تدریس، دارا بودن اعتمادبه‌نفس، انعطاف‌پذیری، استفاده از فعالیت‌های فوق‌برنامه رسمی و غیررسمی، توجه به تفاوت‌های فردی دانش آموزان، استفاده از وسایل کمک‌آموزشی، منضبط بودن و داشتن دانش کافی در پرورش و تقویت خلاقیت نقش بارزی دارد (تازیک و همکاران، 1400: 18).

4.       رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مهارت‌های حرفه‌ای معلمان زن و مرد مدارس ابتدایی قم متفاوت است. در تبیین یافته حاضر می‌توان گفت: به نظر می‌رسد یکی از علل این امر آن است که در شهر قم افراد هم ازلحاظ قومیت و هم ازلحاظ مذهب یکنواخت‌تر بوده، در چنین شرایطی افراد خود را نسبت به یکدیگر و اجتماعی که در آن زندگی می‌کنند، بیشتر مسئول می‌دانند و به همین علت مسئولیت‌پذیری اخلاقی در میان هر دو گروه قوی‌تر گزارش‌شده است و بین دو گروه معلمان زن و مرد تفاوت معنادار مشاهده نشد. در مورد تفاوت مهارت‌های حرفه‌ای در معلمان زن و مرد نیز می‌توان گفت: به نظر می‌رسد با توجه به حجم کاری آنان در کلاس‌های ضمن خدمت و شیوع کرونا و عدم برگزاری جلسات آموزش ضمن خدمت عملکرد حرفه‌ای معلمان تحت تأثیر قرارگرفته است.

5.        رابطه بین خلاقیت و مهارت‌های حرفه‌ای معلمان زن و مرد مدارس ابتدایی قم متفاوت است.نتیجه حاصل با نتیجه پژوهشگرانی چون تانگ و همکاران (2020) ناهم‌سو است. خلاقيت يكي از عالی‌ترین و پیچیده‌ترین فعالیت‌های ذهن آدمي است كه تعليم و تربيت بايد بدان توجه كند. خلاقيت نه‌فقط به هوش و تفكر بلكه به سازمان شخصيت فرد نيز مربوط می‌شود. پاپالیا خلاقیت را در دیدن چیزها با یک نظر نو و غیرمعمولی و دیدن مشکلاتی می‌داند که هیچ‌کس دیگر وجود آن‌ها را تشخیص نمی‌دهد و سپس ارائه رهیافت‌های جدید، غیرمعمولی و اثربخش را ذکر می‌کند. موریس دبس معتقد است خلاقیت فرآیندی فکری است که مربوط به تفکر واگراست که تحلیل را به کار می‌برد و نوآوری را در سطوح مختلف افزایش می‌دهد. ارلیچ می‌گوید: خلاقیت عبارت است از تجدید سازمان تجاربی که منحصربه‌فرد بوده و متفاوت از دانسته‌های قبلی است. اندرسن خلاقیت را عمیق‌تر کردن، دوباره نگاه کردن و خط زدن اشتباهات معنی می‌کند و مکنیون معتقد است خلاقیت متضمن پاسخ یا مفهومی نو است، باید مشکل‌گشا باشد و متبکرانه صورت گیرد. گیلفورد خلاقیت را مجموعه‌ای از توانایی‌ها و خصیصه‌ها می‌داند که موجب تفکر خلاق می‌شود. به عقیده‌ی تایلور، خلاقیت شکل دادن به تجربه‌ها در سازمان‌بندی‌های تازه است. استین خلاقیت را فرآیندی تعریف می‌کند که نتیجه آن کار تازه‌ای است که توسط گروهی در یک‌زمان به‌عنوان چیزی مفید و رضایت‌بخش مقبول واقع می‌شود (احمدی، 1390).

اخلاق حرفه‌ای به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر تدریس مؤثر معلمان تأثیرگذار است و میزان این تأثیر قابل‌ملاحظه است. به‌طوری‌که بعد از خلاقیت، بیشترین سهم را در افزایش مؤثر، اخلاق حرفه‌ای داشته است. استانداردهای اخلاقی می‌توانند با ایجاد انتظارات و جهت‌دهی به فعالیت‌های آموزشی ، بر عملکرد معلمان تأثیر مستقیم داشته باشند.

پیشنهادها

1-ازآنجاکه نتایج نشان داد مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت می‌توانند مهارت‌های حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی ناحیه 3 آموزش‌وپرورش شهر قم را پیش‌بینی نمایند، لذا پیشنهاد می‌شود با توجه به رابطه و نقش مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت در پیش‌بینی مهارت‌های حرفه‌ای معلمان، برنامه‌ریزی توسط مسئولان و برنامه‌ریزان آموزش‌وپرورش جهت ارتقای مسئولیت‌پذیری اجتماعی خلاقیت در آنان ضروری است. درنتیجه برای افزایش مهارت‌های حرفه‌ای معلمان می‌توان میزان مسئولیت‌پذیری اجتماعی و خلاقیت در آنان را بهبود بخشید.

2-ازآنجاکه نتایج نشان داد بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مهارت‌های حرفه‌ای معلمان زن و مرد مدارس ابتدایی استان قم متفاوت نیست لذا پیشنهاد می‌گردد که در سازمان‌ها برای بهبود کیفیت کار قبل از استخدام افراد فارغ از جنسیت از مسئولیت‌پذیری اجتماعی آن‌ها نیز آزمون به عمل آید تا بتوان معلمانی بامهارت حرفه‌ای بالا داشت.

3-ازآنجاکه نتایج نشان داد رابطه بین خلاقیت و مهارت‌های حرفه‌ای معلمان زن و مرد مدارس ابتدایی قم متفاوت نیست لذا پیشنهاد می‌شود که بدون تفکیک جنسیت معلمان، خلاقیت معلمان از طریق برگزاری دوره‌های ضمن خدمت و ارائه‌ی جزوات آموزشی به دبیران این منطقه آموزش داده شود تا بتوان به مهارت‌های حرفه‌ای بیشتر معلمان کمک نمود.

منابع

باظهوری, سارا (2019) پیش بینی روابط اجتماعی معلمان بر اساس ابعاد مسئولیت پذیری (مورد مطالعه: معلمان شهر ارومیه)

قائم‌آبادی، احمد. (1400). بررسی رابطه مهارت‌های حرفه‌ای مدیران مدارس با موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان با نقش واسطه‌ای سبک مدیریت کلاس درس (بوروکراتیک) توسط معلمان در سطح شهرستان ریگان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه شهید باهنر کرمان.

نجفی، زینب. (1398). رابطه بین نظام جبران خدمات و ارتقای مهارت حرفه‌ای معلمان با نقش واسطه‌ای کمال‌گرایی معلمان مقطع ابتدایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد نورآباد ممسنی.

عبداللهی، بیژن؛ دادجوی توکلی، عطیه؛ یوسلیانی، غلامعلی. (1398). شناسایی و اعتبار سنجی شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان اثربخش. فصلنامه نوآوری آموزشی، صص 48-25 .

عزیزی، نعمت اله، بلندهمتان، کیوان، و ساعدی، پیمان. (1398). زمینه ها و عوامل خلاقیت در تدریس معلمان خلاق در مدارس ابتدایی و متوسطه مناطق روستایی. تدریس پژوهی، 7(2 )، 88-114. SID. https://sid.ir/paper/262628/fa

نوروزی. زهرا. (1399). بررسی رابطه انگیزش شغلی و خلاقیت با عملکرد حرفه‌ای معلمان شهرستان جهرم. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، (14)7، صص50-31.

Amorelli, M. F., & García‐Sánchez, I. M. (2021). Trends in the dynamic evolution of board gender diversity and corporate social responsibility. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 28(2), 537-554.‏

Huang, X. (2022). Constructing the associations between creative role identity, creative self-efficacy, and teaching for creativity for primary and secondary teachers. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 17(5), 1-19.‏

Lee, J. Y. (2021). Corporate Social Responsibility. In Encyclopedia of Sport Management Edward. Elgar Publishing.‏21(4), 106-109.

Lee, M. Y., & Cross Francis, D. (2018). Investigating the relationships among elementary teachers’ perceptions of the use of students’ thinking, their

Ma, Y. (2022). The effect of teachers’ self-efficacy and creativity on English as a foreign Language learners’ academic achievement. Frontiers in Psychology, 13(1), 23-39.

Markman, K. D., & Tetlock, P. E. (2000). ‘I couldn't have known’: Accountability, foreseeability and counterfactual denials of responsibility. British Journal of Social Psychology, 39(3), 313-325.

Tang, S. Y. F., Wong, A. K. Y., Li, D. D. Y., & Cheng, M. M. H. (2020). Millennial generation preservice teachers’ intrinsic motivation to become a teacher, professional learning and professional competence. Teaching and Teacher Education, 53(1): 54-67.

Xolboboyevich, H. J. (2022). Future Technology Creativity of Teachers Some Aspects of Development. Eurasian Journal of Engineering and Technology, 4, 55-58.

 

 

 

 

1

 

---

[1]  - teacher,s professional skill,s

[2]  - social responsibility

[3]  - Lee, Cross Francis

[4]  - Markman, Tetlouk

[5]  - Amorelli & García‐Sánchez

[6]  - Creativity

[7]  - Ma

[8]  - Xolboboyevich

[9]   - Huang

[10]  - Tang, Wong, Li, Cheng

---