Analyzing The Concept and Presenting A Strategic Loss Model To Contain The Crisis of Epidemic Diseases (Case Study: COVID-19)

Subject Areas : Industrial Management

Afrooz Amini Harandi ¹ , Sayyed Mohammad Reza Davoodi ² , Reza Maddahi ³ , Rasoul Asgarpour ⁴

1 - Ph.D. Candidate, Department of Management, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
2 - Associate Professor, Department of Industrial Management, Dehaghan Branch, Islamic Azad University, Dehaghan, Iran
3 - Assistant Professor, Department of Mathematical, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
4 - Assistant Professor, Department of Management, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran

Received: 2024-04-18 Accepted : 2024-06-22 Published : 2024-09-30

Keywords:

Abstract :

Outbreaks of epidemics have been both catastrophic and manageable. In addressing the crisis posed by epidemic diseases such as COVID-19, non-pharmacological interventions are often the primary and most prioritized measures available. This study presents a conceptual model of strategic loss through the development of the Decision-Making under Deep Uncertainty (DMDU) model. The researchers aimed to create a model that, while incorporating the advantages of existing strategies, is more balanced and applicable across different countries and regions. Furthermore, the model seeks to maximize societal utility by minimizing both costs and casualties.The research employs a descriptive-analytical method, with data collected through library and document reviews. Qualitative analysis is used to assess the data. In this context, the study examines the most prevalent strategies for containing epidemic crises, evaluating their advantages, disadvantages, and effectiveness. The concept of strategic loss is analyzed and compared to other strategies. Importantly, the findings suggest that some of the key lessons learned from managing COVID-19 pertain to the management of future epidemics. According to the research, a strategy of defeat may be the preferred approach for responding to emerging infectious diseases with pandemic potential and moderate to high severity. Thus, it is recommended that decision-makers and policymakers utilize the results of this research to effectively navigate the crisis of epidemic diseases while minimizing vulnerability.

References:

1. Freedman L. Strategy for a Pandemic: The UK and COVID-19. Survival (Lond). 2020;62(3):25-76. doi:10.1080/00396338.2020.1763610
2. Takes I. Mitigating the COVID economic crisis: act fast and do whatever. Published online 2020.
3. Hasanat MW, Hoque A, Shikha FA, Anwar M, Hamid ABA, Tat HH. The impact of coronavirus (COVID-19) on e-business in Malaysia. Asian J Multidiscip Stud. 2020;3(1):85-90.
4. Reeves M, Lang N, Carlsson-Szlezak P. Lead your business through the coronavirus crisis. Harv Bus Rev. 2020;27:2-7.
5. Syrett M, Devine M. Managing Uncertainty: Strategies for Surviving and Thriving in Turbulent Times. John Wiley \& Sons; 2012.
6. Alvarez FE, Argente D, Lippi F. A Simple Planning Problem for Covid-19 Lockdown.; 2020.
7. Bolisani E, Bratianu C, Bolisani E, Bratianu C. The Emergence of Knowledge Management. Springer; 2018.
8. Bratianu C, Bejinaru R. COVID-19 induced emergent knowledge strategies. Knowl Process Manag. 2021;28(1):11-17. doi:10.1002/kpm.1656
9. Taleb NN. The Black Swan. The Impact of the Highly Improbable. New York: Random House, 2007. Reviewed by James Iain Gow Université de Montréal, Canada.
10. Amini Harandi A, Asgarpour R. Application of strategic loss in the Corona virus crisis. J Strateg Stud Public Policy. 2020;10(35):362-379.
11. Marchau VAWJ, Walker WE, Bloemen PJTM, Popper SW. Decision Making under Deep Uncertainty: From Theory to Practice. Springer Nature; 2019.
12. Knight FH. Risk, Uncertainty and Profit. Vol 31. Houghton Mifflin; 1921.
13. Argote L. Input uncertainty and organizational coordination in hospital emergency units. Adm Sci Q. Published online 1982:420-434.
14. McKibbin W, Triggs A. Modelling the G20. Centre for Applied Macroeconomic Analysis. Aust Natl Univ. Published online 2018.
15. McKibbin W, Fernando R. The global macroeconomic impacts of COVID-19: Seven scenarios. Asian Econ Pap. 2021;20(2):1-30.
16. De Meyer A, Loch CH, Pich MT. Managing project uncertainty: from variation to chaos. MIT Sloan Manag Rev. 2002;43(2):60.
17. Zack MH. Developing a knowledge strategy. Calif Manage Rev. 1999;41(3):125-145.
18. Alexander A, De Smet A, Weiss L. Decision making in uncertain times. McKinsey Digit. 2020;(March):6.
19. Regalado A. What is herd immunity and can it stop the coronavirus. MIT Technol Rev https//www Technol com/2020/03/17/905244/what-isherd-immunity-and-can-it-stop-the-coronavirus/ Eri{\c{s}}im Tarihi. 2020;9:2021.
20. World Health Organization (2020, others. WHO Director-General’s remarks at the media briefing on 2019-nCoV on 11 February 2020. Published online 2020.
21. Nicola M, Alsafi Z, Sohrabi C, et al. The socio-economic implications of the coronavirus pandemic (COVID-19): A review. Int J Surg. 2020;78(April):185-193. doi:10.1016/j.ijsu.2020.04.018
22. Gostin LO, Wiley LF. Governmental public health powers during the COVID-19 pandemic: stay-at-home orders, business closures, and travel restrictions. Jama. 2020;323(21):2137-2138.
23. Jamaludin S, Azmir NA, Mohamad Ayob AF, Zainal N. COVID-19 exit strategy: Transitioning towards a new normal. Ann Med Surg. 2020;59(September):165-170. doi:10.1016/j.amsu.2020.09.046
24. Khari D, Sharma V, Agarwal N. Effect of Pandemic COVID-19 on Economic Crisis and Health Issues Globally. Cosm J Eng …. 2020;(July). doi:10.46360/globus.xxxxxx
25. Madani K. Hydropower licensing and climate change: Insights from cooperative game theory. Adv Water Resour. 2011;34(2):174-183. doi:10.1016/j.advwatres.2010.10.003
26. Baker MG, Wilson N, Blakely T. Elimination could be the optimal response strategy for covid-19 and other emerging pandemic diseases. BMJ. 2020;371(fig 1):1-4. doi:10.1136/bmj.m4907
27. Baker MG, Wilson N, Anglemyer A. Successful elimination of Covid-19 transmission in New Zealand. N Engl J Med. 2020;383(8):e56.
28. Summers J, Cheng HY, Lin HH, et al. Potential lessons from the Taiwan and New Zealand health responses to the COVID-19 pandemic. Lancet Reg Health West Pac. 2020; 4: 100044. Published online 2020.
29. Giesecke J. The invisible pandemic. Lancet. 2020;395(10238):e98.
30. Goodman RA, Foster KL, Trowbridge FL, Figueroa JP, Organization WH, others. Global Disease Elimination and Eradication as Public Health Strategies: Proceedings of a Conference, Atlanta, Georgia, USA, 23-25 February 1996. World Health Organization; 1998.
31. Tutunchian M, Khoshhal J. Crisis Management and Reducing the Risk of Coronavirus Infection (with Emphasis on Iran’s Capabilities) Mehri. 2020;(3):227-239.
32. Thompson RN, Hollingsworth TD, Isham V, et al. Key questions for modelling COVID-19 exit strategies. Proc R Soc B Biol Sci. 2020;287(1932). doi:10.1098/rspb.2020.1405
33. Iqbal MR, Chaudhuri A. COVID-19: Results of a national survey of United Kingdom healthcare professionals’ perceptions of current management strategy--A cross-sectional questionnaire study. Int J Surg. 2020;79:156-161.
34. Rogers A. The Asian countries that beat COVID-19 have to do it again. Availabe online https//www wired com/story/the-asian-countries-that-beat-covid-19-have-to-do-it-again/(accessed 3 July). Published online 2020.
35. Baker MG, Kvalsvig A, Verrall AJ, Wellington N. New Zealand’s COVID-19 elimination strategy. Med J Aust. 2020;213(5):198-200.
36. of Eight Australia G. COVID-19: roadmap to recovery: a report for the nation. Gr Eight Ltd. Published online 2020.
37. Foss NJ. Behavioral Strategy and the COVID-19 Disruption. J Manage. 2020;46(8):1322-1329. doi:10.1177/0149206320945015
38. Munblit D, Simpson F, Mabbitt J, Dunn-Galvin A, Semple C, Warner JO. Legacy of COVID-19 infection in children: long-COVID will have a lifelong health/economic impact. Arch Dis Child. 2022;107(3):e2--e2.
39. Torjesen I. Covid-19 vaccine shortages: what is the cause and what are the implications? Published online 2021.
40. Baker M. In Alaskaʼs Covid Crisis, Doctors Must Decide Who Lives and Who Dies. Published online 2021.
41. Lindström M. The COVID-19 pandemic and the Swedish strategy: Epidemiology and postmodernism. SSM - Popul Heal. 2020;11(June). doi:10.1016/j.ssmph.2020.100643
42. Habib H. Has Sweden’s controversial covid-19 strategy been successful? BMJ. 2020;369. doi:10.1136/bmj.m2376
43. Bratianu C, others. Developing strategic thinking in business education. Manag Dyn Knowl Econ. 2015;3(3):409-429.
44. Soriano SG, Vutskits L, Jevtovic-Todorovic V, et al. Thinking, fast and slow: highlights from the 2016 BJA seminar on anaesthetic neurotoxicity and neuroplasticity. BJA Br J Anaesth. 2017;119(3):443-447.

Full-Text:



 

 

 

 

 

واکاوی مفهوم و ارائه مدل مفهومی باخت‌استراتژیک
 جهت مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر 

(مورد مطالعه: کووید-19)

 

افروز امینی هرندی

دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

سید محمدرضا داودی (نویسنده مسئول)

دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران

Email: [e-mail]

رضا مداحی

استادیار، گروه ریاضی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

رسول عسگرپور

استادیار، گروه مدیریت، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

 

                     تاریخ دریافت: 30/01/1403  * تاریخ پذیرش 02/04/1403

 

         چکيده

در پژوهش حاضر، مدل مفهومی باخت‌استراتژیک از طریق توسعه‌ی مدل DMDU ارائه شده‌است. محققان در این پژوهش سعی داشته‌اند که مدل ارائه شده، در حالی که مزایای دیگر استراتژی‌ها را دارا  بوده، متعادل‌تر و قابلیت استفاده در کشورها و مناطق مختلف را داشته باشد. همچنین، مطلوبیت اکثریت جامعه را با صرف هزینه و تلفات کم‌تر، به حداکثر رساند. روش پژوهش حاضر، توصیفی _ تحلیلی و روش گردآورى داده‌ها، به روش كتابخانه‌اى و اسنادى می‌باشد. شيوه تجزيه و تحليل داده‌ها نیز از نوع كيفى مى‌باشد. در این راستا، ضمن بررسی رایج‌ترین استراتژی‌ها جهت مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر و درنظرگرفتن مزایا و معایب و کارکردهایشان، به واکاوی مفهوم باخت‌استراتژیک پرداخته شده و با دیگر استراتژی‌ها نیز قیاس شده‌است. همچنین، با توجه به اینکه برخی از مهم‌ترین درس‌های مهار کووید-19 در مورد مدیریت بیماری‌های همه‌گیر آینده است، طبق یافته‌های پژوهش؛ باخت‌استراتژیک، احتمالاً استراتژی ارجح برای پاسخ به بیماری‌های عفونی نوظهور با پتانسیل همه‌گیری و هر چیزی بیش از شدت متوسط، می‌باشد. از این رو، پیشنهاد می‌گردد که تصمیم‌گیرندگان و سیاستمداران جهت عبور از بحران‌ بیماری‌های همه‌گیر با حداقل آسیب‌پذیری، از نتایج این پژوهش استفاده کنند.

کلمات کلیدی: باخت استراتژیک، بیماری‌های همه‌گیر، کووید-19 ، مهار بحران.

 

 

 

 

 

 

 

1-        مقدمه

در سال 2019، جهان با یکی از مهمترین موارد همه‌گیر دو نسل گذشته روبرو شد. هر روزه در سراسر جهان، هزاران نفر فوت شده و صدها هزار نفر به بیماری کووید-¹19 مبتلا می‌شدند. تهدید سلامتی به حدی وخیم بود که مقاومت در برابر ویروس به یک اولویت اساسی تبدیل شد (Freedman, 2020). از طرفی با توجه به اینکه، سیستم سلامت تنها جزئی از یک سیستم بزرگتر در هر کشور است، این بحران بر عملکرد سایر سیستم‌ها نیز تأثیر می‌گذاشت. به‌طوری‌که، اثرات آنی در اقتصاد مشاهده گردید؛ زیرا تلاش برای مهار این بحران باعث کاهش فعالیت‌های اقتصادی می‌شد. دور نگه داشتن کارگران از کار و دور نگه‌داشتن مصرف‌کنندگان از مصرف، هر دو فعالیت‌های اقتصادی را کاهش می‌دادند (Takes, 2020). در بسیاری از کشورها، دولت‌ها "وضعیت اضطراری" اعلام کردند و مقرراتی را جهت جلوگیری از شیوع و حفاظت از جمعیت خود وضع کردند. به عنوان مثال، در بسیاری از کشورها، هتل ها، رستوران ها، مدارس، دانشگاه ها، تئاترها، کلیساها و استادیوم ها تعطیل شدند. قوانین ویژه ای برای فاصله‌گذاری اجتماعی، اجتناب از جلسات گروهی، پوشیدن ماسک در مکان‌های عمومی و ماندن در خانه و یا قرنطینه و کار آنلاین از خانه وضع شد (Hasanat et al., 2020)(Reeves et al., 2020). 

با گسترش کووید-19، مشخص گردید که ما قبلاً با وضعیت مشابهی از این بحران روبرو نشده‌ایم. شیوع همه‌گیری کووید-19 نشان داد این بیماری با بیماری‌های مزمن دیگر متفاوت است. زیرا بسیار مسری است و نرخ مرگ‌و‌میر بالایی دارد. علاوه بر این، از آنجا که بیماری کووید-19 یک بیماری جدید است، درک علمی عامل آن، پاسخ های پزشکی و اقدامات دولت‌ها، سازمان‌ها و جامعه مدنی پیوسته در حال تکامل بوده است (Singh et al., 2023). در نتیجه، تأثیر این بیماری بر مردم و جوامع هر روز در حال تغییر و به طریقی غیر قابل پیش‌بینی بوده است. بدین سبب، مهار شیوع این بیماری همه‌گیر، نیازمند استراتژی مشخص و هماهنگی منابع مختلف بوده است (Lukito-Budi et al., 2023)(Clement et al., 2023). به‌علاوه، بحران کووید-19چالش‌های بسیاری را برای سیاستمداران و تصمیم‌گیرندگان نیز ایجاد کرد. آن‌ها مجبور بودند تحت یک عدم‌قطعیت زیاد و تحت فشار قابل توجهی که توسط پزشکان از یک سو و افراد تجاری از سوی دیگر، ایجاد می‌شد، تصمیم بگیرند. پاسخ آن‌ها بین الزامات سیستم‌های بهداشتی جهت مهار بحران و نیازهای تجاری جهت ادامه فعالیت کسب و کارها، در نوسان بود. در حالی‌که، اقدامات دولت‌ها در پاسخ به این بحران مي‌توانست بر پيچيده‌تر شدن آن و افزايش تبعاتش بيفزايد (Syrett & Devine, 2012)(Alvarez et al., 2020)(Bolisani et al., 2018)(Takes, 2020)(Bratianu & Bejinaru, 2021). 

از‌این‌رو، مهار بحران کووید-19 با توجه به پیامدهای گسترده‌ی آن در ابعاد مختلف جامعه، ضرورت داشت. درحالی‌که، این بحران مانند یک قوی سیاه² ظاهر شد و تمام استراتژی‌های موجود را ناکارآمد دانسته و سازمان‌ها و دولت‌ها را با شکاف‌های استراتژیک جدید مواجه کرد. چرا که، استراتژی‌های موجود براساس آنچه شناخته شده طراحی می‌شوند، در‌حالی‌که، استراتژی‌های اضطراری بر آنچه هنوز ناشناخته است، تمرکز می‌کند. بحران کووید-19 نیز تغییرات زیادی را در رفتار جوامع ایجاد کرده و روال جدید ظهور یافته توسط این بحران، نیازمند استراتژی‌های اضطراری برای بقا و بهبود سریع می‌باشد (Bratianu & Bejinaru, 2021). در غیر این صورت، عواقب آن می‌تواند موجب وقوع فاجعه‌های جبران‌ناپذیری همچون تلفات جانی بسیار زیاد در مدت زمان کوتاه، ورشکستگی دولت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی و ناامنی گردد (Harandi & Asgarpour, 2020). لذا، استراتژی‌های منتخب باید مبتنی بر درک عمیق از زمان و پویایی‌های آینده و متاٌثر از عدم‌قطعیت موجود، در تغییر از تفکر قطعی به احتمالی باشد. (Bratianu & Bejinaru, 2021). همچنین، در جریان بحران بیماری‌های همه‌گیر، رهبران ملزم می‌شوند به جای تصمیمات تاکتیکی، روی تصمیمات استراتژیک متمرکز شوند. تصمیمات استراتژیک نیز عموماً با عدم قطعیت زیاد و مواردی همچون احتمال زیاد تغییر اوضاع، مشکل در ارزیابی هزینه‌ها و وقوع چندین نتیجه همزمان، همراه هستند (Oktari et al., 2023)(Montoya-Torres et al., 2023). 

در این میان، پس از بررسی عملکرد استراتژی‌های موجود، خلاء وجود یک استراتژی با ویژگی‌های مذکور و متعادل‌تر نسبت به استراتژی‌های موجود با قابلیت تعمیم‌پذیری بیشتر در اکثر کشورها و جوامع مشاهده می‌گردد. در این راستا، پژوهش حاضر، به ارائه مدل مفهومی باخت‌استراتژیک جهت مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر و واکاوی مفهوم آن، به همراه قیاس با استراتژی‌های متداول موجود در این خصوص می‌پردازد. لیکن، بي ترديد نيل به هدف مذکور، منوط به توسعه مباني نظري، با هدف دست يافتن به نقاط مشترک و فهم‌پذير خواهد بود. بر این اساس، در پژوهش حاضر تلاش مي‌گردد ضمن پركردن بخشي از خلأ موجود در ادبيات نظري، به ارائه و مفهوم‌پردازي مدل باخت‌استراتژیک پرداخته شود، تا اطمینان حاصل گردد که با اجرای آن، اقدامي راهبردي و سنجیده جهت مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر صورت می‌پذیرد.

2-       روش شناسی پژوهش

در این قسمت، قبل از پرداختن به روش شناسی پژوهش به بررسی پیشینه نظری و تجربی تحقیق می­پردازیم.

الف) عدم‌قطعیت موجود در بحران بیماری‌های همه‌گیر

تصمیم‌گیری جهت مهار بحران‌ها مستلزم پیش‌بینی تغییرات است، خصوصاً هنگامی که به دنبال انطباق تصمیمات کوتاه‌مدت با اهداف بلند‌مدت و یا در حال مقابله با رویدادهای نادر هستیم. عموماً این تغییرات با درجه بالایی از عدم‌قطعیت شناخته می‌شوند (Marchau et al., 2019). عدم‌قطعیت به عنوان ناکافی بودن دانش، دارای سابقه‌ای طولانی است. تاریخ آن از حدود سال 1921 آغاز می‌شود، هنگامی که نایت (1921) بین خطر و عدم‌قطعیت تمایز قائل شد (Knight, 1921). عدم‌قطعیت تا حد زیادی به عدم امکان پیش‌بینی برخی از وقایع مهم یا فقدان اطلاعات مربوط بوده است (Argote, 1982). برای غلبه بر این عدم قطعیت، پارادایم‌های حمایت از تصمیم‌گیری، جمع‌آوری اطلاعات بیشتر را پیشنهاد می‌کنند. بنابراین، تصمیم‌گیرندگان روی جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های بیشتر در حوزه‌های آسیب دیده از فاجعه تمرکز می‌کنند. علاوه بر کمبود اطلاعات، عدم‌قطعیت می‌تواند ناشی از عدم درک کامل و واقعی اطلاعات و یا تاٌثیر آن بر سیستم‌های پیچیده باشد. یه عنوان مثال، کارشناسان نمی‌توانند پایان بحران بیماری‌های همه‌گیر و همه پیامدهای این پدیده جهانی را پیش‌بینی کنند. برای چنین بحران‌های اضطراری، آینده به سختی قابل پیش‌بینی است و کارشناسان از مدل‌های ریاضی صرفاٌ برای ایجاد سناریوهای ممکن برای آینده براساس فرضیه‌ها استفاده می‌کنند (W McKibbin & Triggs, 2018)(Warwick McKibbin & Fernando, 2021).

همانطور که توسط De Meyer، Loch و ) Pich 2002) نشان داده شده‌است، عدم‌قطعیت می‌تواند چندین الگو را نشان دهد و مدیران و سیاستمداران در صورتی که نتوانند در زمان کوتاه راه‌حل های مناسب بیابند، ممکن است با بحران هایی جدی و خارج از کنترل مواجه شوند (De Meyer et al., 2002)(Zack, 1999). لذا، استراتژی‌های موجود باید به استراتژی‌های اضطراری تغییر کنند و وقایع تا حد امکان پیش‌بینی و الویت‌بندی شوند، در حالی‌که گاهی ممکن است پیش‌بینی‌ها خلاف واقع باشند، ولی در شرایط بحرانی این امر ضروری است. همچنین، در جریان بحران بیماری‌های همه‌گیر، رهبران ملزم می‌شوند که به جای تصمیمات تاکتیکی، بر روی تصمیمات استراتژیک متمرکز شوند. یک تصمیم استراتژیک عموماً با عدم اطمینان زیاد و مواردی همچون، احتمال زیاد تغییر اوضاع، مشکل در ارزیابی هزینه‌ها و چندین نتیجه همزمان همراه است. در‌حالی‌که، یک تصمیم تاکتیکی با یک هدف مشخص، معمولاً با درجه پائین عدم‌قطعیت و هزینه‌ها و مزایای نسبتاً واضح همراه است (Alexander et al., 2020). در هر صورت، لازم است تصمیمات به سرعت و تنها با اطلاعات محدود اتخاذ شوند. زیرا، اطلاعات جدید به مرور زمان وارد می‌شوند و عدم‌قطعیت‌ها را کاهش می‌دهند و مدل‌ها را نیز بهبود می‌بخشند.

ب) متداول‌ترین روش‌ها جهت جلوگیری از شیوع کووید-19

در بین روش‌های جلوگیری از شیوع کووید-19 سه روش در بین کشورها رایج‌تر است (Regalado, 2020). روش اول، شامل محدودیت حرکت و ارتباطات در بخش‌های اجتماعی و اقتصادی است. روش دوم، ساختن واکسن کارآمد که ممکن است حداقل 12 تا 18 ماه برای آزمایشات بالینی و تولید انبوه طول بکشد (World Health Organization & others, 2020). روش سوم، توقف شیوع کووید-19به طور طبیعی به روش مصونیت‌جامعه³ است (Regalado, 2020). برای مثال، کشورهایی مانند تایوان، کره‌جنوبی و سوئد محدودیت حرکتی را اعمال نکردند، زیرا به توانمندی خود برای انجام وظایف لازم در جلوگیری از شیوع کووید- 19متکی بودند. در همین حال، مالزی و سنگاپور هر دو رویکرد محدودیت حرکت و خود تنظیمی را اجرا کردند. به‌طوری‌که، در کشور مالزی، محدودیت حرکت در چند هفته اول جهت مهار شیوع بیماری اعمال شد و هنگامی که منحنی آلودگی کووید-19صاف می‌شد، رویکردهای خودتنظیمی و خود‌انضباطی برای راه اندازی مجدد و بازیابی بخش های اجتماعی و اقتصادی اجرا می‌شدند. چرا که، محدودیت رفت و آمد فشار زیادی بر سلامت جسم و روان افراد و اقتصادهای جهانی می‌گذارد (Maria et al., 2020). از‌این‌رو، فشار فزاینده‌ای برای راه اندازی مجدد و احیای بخش‌های اجتماعی و اقتصادی و اجازه‌دادن به مردم برای بازگشت به کار وجود دارد. البته باید رویه‌های توسعه یافته‌ای جهت برقراری تعادل بین رستاخیز اقتصادی و جلوگیری از شیوع کووید-19 تعیین گردد (Gostin & Wiley, 2020) و بخش‌های اجتماعی و اقتصادی با تأکید بر ایمنی و سلامت افراد به جای بهبود اقتصادی در مراحل مختلف باز شوند (Jamaludin et al., 2020).

ج) مدل DMDU⁴

تحلیل‌گران در مواجهه با بحران‌هایی با عدم‌قطعیت زیاد مانند بحران بیماری‌های همه‌گیر، از مدل‌های برتر تخمین‌زده شده برای بررسی پیامدهای حاصل از اجرای سیاست‌های ممکن، در هر سناریو⁵ استفاده می‌کنند. همان طور که در تحقیقات پیشین نشان داده شده‌است، بهترین سیاست، سیاستی است که مطلوب‌ترین نتایج را در طیف وسیعی از سناریوها ایجاد می‌کند و پشیمانی را در طیف وسیعی از سناریوها به حداقل می‌رساند. چنین سیاستی، مستحکم خوانده می‌شود. از طرفی، یک سناریو پیش‌بینی نمی‌کند که در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد، بلکه توصیفی موجه از آنچه اتفاق می‌افتد، می‌‌باشد. اگر چه جهان‌های آینده ناشناخته هستند، ولی یک سناریو فرض می‌کند که می‌توان دامنه آینده احتمالی را به اندازه کافی مشخص نمود تا بتوان یک سیاست را مشخص کرد و در اکثر آن‌ها نتایج قابل قبولی را ارائه داد (Marchau et al., 2019). در این راستا، مدل DMDU، جهت تسهیل در توسعه سیاست‌هایی که قوام و یا سازگار هستند ارائه شده‌است (Khari et al., 2020). به‌طوری‌که، آن‌ها مطابق با طیف گسترده‌ای از آینده، عملکرد رضایت‌بخشی را انجام ‌دهند. همچنین، بتوانند با گذشت زمان (در شرایط پیش‌بینی نشده) با آینده سازگار شوند (Marchau et al., 2019). در شکل 1، مدل این رویکرد نمایش داده شده‌است.

براساس این مدل ابتدا در هر سناریو، سیاست‌های مستحکم شناسایی می ‌شوند، به‌طوریکه اجرای آن‌ها مطلوب‌ترین نتایج و حداقل پشیمانی را به همراه داشته باشد. از طرفی، نقاط ضعف، آسیب‌پذیری‌ها و تهدیدهای بالقوه بررسی و شناسایی خواهند شد. سپس، با درنظر گرفتن نقاط آسیب‌پذیری موجود، سیاست‌های پیشنهادی بررسی و ارزیابی خواهند شد. در نهایت گزینه‌هایی که اجرای آن‌ها کمترین پیامد و یا عواقب منفی را به دنبال خواهد داشت، برگزیده می‌شوند. لذا، لازم به ذکر است که این فرآیند به صورت چرخشی و به طور مستمر تا زمان حل مساله ادامه خواهد داشت.

 

 

 

 

شکل شماره (1): مدل DMDU (Marchau et al., 2019)

 

لذا، در پژوهش حاضر سعی بر آن شده‌است که با توسعه و بهره‌گیری از مدل DMDU، مدل مفهومی باخت‌استراتژیک ارائه گردد. زیرا، مدل DMDU، از برترین مدل‌های تصمیم‌گیری تحت عدم‌قطعیت عمیق می‌باشد که می‌توان با بهره‌گیری از آن، بحران‌هایی با عدم‌قطعیت زیاد مانند بحران بیماری‌های همه‌گیر را مهار کرد.

د) باخت استراتژیک

مفهوم باخت‌استراتژیک اولین بار توسط کاوه مدنی (2011) ارائه شده‌است. در این پژوهش، مجوز FERC⁶  با استفاده از تئوری بازی⁷مشارکتی مدلسازی شده‌‌است و همچنین، مفهوم باخت‌استراتژیک، همکاری بین طرفین جهت اخذ مجوز را امکان‌پذیر ساخته‌است. به‌نحوی‌که در یک بازی کلی، که متشکل از بازی‌های مستقل و جداگانه می‌باشد، یکی از طرفین جهت افزایش سود خود، در دوره‌ای مشخص، از بخشی از منافع خود چشم‌پوشی کرده و بازنده استراتژیک می‌شود. در حالی‌که، در نتیجه نهایی بازی ضرر نکرده و همکاری صورت گرفته است. در غیر این صورت، طرفین به‌راحتی قادر به همکاری نخواهند بود زیرا آنها نمی‌توانند راه‌حلی جهت سازش ارائه دهند و این موضوع باعث افزایش تاخیر در صدور مجوز FERC خواهد شد. هدف اصلی کاوه مدنی از ارائه‌ی مفهوم باخت‌استراتژیک، تعیین راه‌حل بهینه جهت ایجاد توافق و همکاری در چانه زنی 2 نفره، در خصوص به اشتراک‌گذاری یک منبع مشترک (یا به اشتراک گذاشتن سود حاصل از همکاری) و تخصیص عادلانه و کارآمد منابع در بین معامله‌گران بوده است (Madani, 2011).

از طرفی، امینی و عسگرپور (2020)، با هدف مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر، به تبیین کارکرد جدید و متفاوتی، از مفهوم باخت استراتژیک پرداخته‌اند. به این صورت که اگر سه وضعیت، با شرایط بد، بدتر و بدترین در نظر گرفته شوند و وقوع بحران‌هایی مانند شیوع بیماری‌های همه‌گیر جزء شرایط بد قلمداد شود، تصمیم‌گیرندگان می‌توانند با دسترسی به اطلاعات لازم، آسیب‌پذیری‌ها و گزینه‌های کاهش آسیب‌پذیری را شناسایی کنند و براساس آن‌ها، سیاست‌ها و اقداماتی را تعیین کنند. لذا، با اجرای آن اقدامات، خود را آگاهانه و به طور موقت در وضعیت بدتر قرار داده تا در بلندمدت با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده، در وضعیت بدترین قرار نگیرند. این اقدام که معمولاً همراه با آگاهی، جسارت و سرعت عمل می‌باشد، در واقع نوعی پیشگیری از رفتن به وضعیت بدترین خواهد بود. مدیران، تصمیم‌گیرندگان و دولت‌هایی که آگاه هستند و به آینده توجه کافی دارند و به تغییرات ممکن درون سیستم‌های انسانی و طبیعی نیز واقفند، برای اینکه در بلند‌مدت برنده باشند و پایدار بمانند تصمیم به باخت‌استراتزیک می‌گیرند. زیرا، اگر به موقع عمل نکنند، امکان دارد در آینده همین شرایط بدتر را آرزو کنند. در این میان، مدیرانی قادر به تصمیم‌گیری مبتنی بر باخت‌استراتژیک هستند که آگاه، شجاع، انعطاف‌پذیر و آینده‌نگر هستند و مایلند که جسورانه خود را در شرایط بدتر قرار دهند؛ چرا که، باخت‌استراتژیک به معنای تسلیم شدن و یا عقب‌نشینی نبوده، بلکه نوعی تصمیم استراتژیک و هوشمندانه در جهت حفظ منافع حداکثری و همچنین استفاده به‌موقع و به‌جا از انعطاف و اقتدار می‌باشد.

26.       رایج‌ترین استراتژی‌ها جهت مهار بحران کووید-19

طبق یافته‌های تحقیقات پیشین، متداول‌ترین استراتژی‌ها جهت پاسخ به کووید-19 پنج استراتژی حذف⁸، سرکوب، کاهش، مصونیت‌جامعه (متکی به خود) و تأخیر می‌باشند. 1 این استراتژی‌ها که در یک پیوستار قرار دارند را می‌توان براساس هدف هم تقسیم‌بندی کرد: عدم انتقال ویروس در جامعه (حذف)، انتقال کنترل شده (سرکوب، کاهش و تاخیر) و انتقال کنترل نشده (مصونیت‌جامعه)(Baker, Wilson, & Blakely, 2020). لذا، در جدول1، این پنج استراتژی به همراه باخت‌استراتژیک بررسی اجمالی شده‌اند.

جدول شماره (1): بررسی رایج‌ترین استراتژی‌های مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر

منبع	کشورهایی که این استراتژی را انتخاب کرده اند	توصیه شده قبل یا بعد از واکسن	هدف استراتژی	تعریف استراتژی	انواع استراتژی
(Amini Harandi  & Asgarpour, 2020)	برخی کشورهای آسیایی مانند کره‌جنوبی و چین تعدادی از عناصر این استراتژی را داشته‌اند.	قبل از واکسن	با توجه به شرایط موجود و پیش‌بینی‌های انجام شده، هدف آن، اجتناب از قرار گرفتن در وضعیت بدترین می‌باشد. همچنین، حفظ منافع حداکثری و اینکه در بلندمدت پایدار باشند.	اگر سه وضعیت با شرایط "بد" ، "بدتر" و "بدترین" در نظر گرفته شوند و شرایط حاضر نشان‌دهنده‌ی وضعیت بد باشد، تصمیم‌گیرندگان می‌توانند با دسترسی به اطلاعات لازم، آسیب‌پذیری‌ها و گزینه‌های کاهش آسیب‌پذیری را شناسایی کنند و متناسب با آن اقدامات و سیاست‌هایی را تعیین نمایند، به‌طوری‌که با اجرای آن ها خود را آگاهانه و به طور موقت در وضعیت بدتر قرار دهند تا در بلندمدت با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده، در وضعیت بدترین قرار نگیرند.	باخت استراتژیک
(Baker, Wilson, & Anglemyer, 2020) (Summers et al., 2020) (Baker, Wilson, & Blakely, 2020) (Giesecke, 2020) (Goodman et al., 1998) (Su et al., 2022)	استراتژی غالب در کشورهای متعدد آسیایی از جمله چین، تایوان، نیوزیلند ،هنگ‌کنگ،کره‌ جنوبی، استرالیا، سنگاپور، ویتنام، کامبوج، لائوس، تایلند و مغولستان بوده است.	بعد از واکسن	هدف استراتژی حذف، حذف شیوع همه‌گیری، بستری شدن در بیمارستان و مرگ و میر است. استراتژی حذف تلاش می‌کند تا پیامدهای بهداشتی همه‌گیری را به وضعیت «ناچیز» کاهش دهد. این بدان معنی است که انتقال محلی محدود است یا وجود ندارد.	حداکثر اقدام برای حذف بیماری و حذف انتقال آن در جامعه که با استفاده از مداخلات غیردارویی موثر، قابل دستیابی است و با ارائه واکسن نیز تسهیل خواهد‌شد. سه عنصر اصلی در شناخت حذف وجود دارد: 1- عدم وجود ویروس تازه تشخیص داده شده در یک منطقه تعریف شده، برای یک دوره مشخص 2- وجود یک سیستم نظارتی با کارایی بالا، با هدف‌گذاری مناسب و پوشش جغرافیایی و جمعیتی، که به طور مداوم عمل کند. به‌علاوه، حجم آزمایش کافی برای ارائه اطمینان از تشخیص شیوع بیماری در یک دوره معین 3-       پذیرش معافیت‌های مناسب و قرنطینه برای موارد احتمالی انتقال در یک جامعه که از نظر ژنومی مرتبط هستند رویکرد حذف بر مهار سریع و حداکثر اقدامات پیشگیرانه در برابر همه‌گیری متمرکز است. در این استراتژی بر این باورند که نرخ بالای واکسیناسیون نمی‌تواند به طور کامل از انتقال کووید-19جلوگیری کند (مانند، عفونت کووید-19در افراد واکسینه شده) بنابراین، مداخلات غیردارویی باید در کنترل و مهار همه‌گیری در اولویت قرار گیرند.	حذف
(Freedman, 2020)	چین، ایتالیا، آلمان، بریتانیا	قبل از واکسن	هدف این استراتژی صاف‌کردن منحنی همه‌گیری، بدون انتظار پایان دادن به انتقال، در جامعه است.	انجام اقدامات شدید و سخت‌گیرانه برای سرکوب بیماری از طریق کاهش اکثر تعاملات انسانی است. در استراتژی سرکوب اقدامات به صورت گام به گام و هدفمند افزایش می یابند تا تعداد موارد ابتلا و شیوع بیماری به میزان قابل‌توجهی کاهش یابد. سرکوب رویکردی کنترلی است. استراتژی سرکوب تهاجمی: یک استراتژی با هدف دستیابی به انتقال جامعه صفر است.	سرکوب
(Goodman et al., 1998) (Giesecke, 2020) (Baker, Wilson, & Blakely, 2020) (Tutunchian & Khoshhal, 2020)	هند، ایالات متحده و کشورهای آلمان، انگلیس و سوئد نیز در ابتدا و به صورت کوتاه مدت از این استراتژی استفاده کرده‌اند.	قبل از واکسن	هدف استراتژی کاهش آن است که پیامدهای بیماری به "سطح قابل قبول محلی" کاهش یابد، به‌طوری‌که موارد بستری شدن در بیمارستان و مرگ و میر با ارزش‌ها و منافع جوامع محلی مطابقت داشته باشند. - همچنین، هدف استراتژی کاهش آن است که با عدم قطع الگوهای انتقال ویروس، شیوع بیماری همه‌گیر را کاهش دهد.	استراتژی کاهش بر به‌کارگیری اقدامات نسبتاً سست یا آرام جهت مهار همه‌گیری متمرکز است. کاهش رویکردی کنترلی است. فلسفه این استراتژی "زندگی با ویروس" یا "زندگی باکووید-19" است. دولت‌هایی که استراتژی کاهش را اتخاذ کرده‌اند، عموماً بر تداوم شرایط موجود (به خصوص در حوزه اقتصاد) پا فشاری کرده و به نوعی اهمیت گذر زمان و سرعت همه‌گیری را جدی نمی‌گیرند.	کاهش
(Thompson et al., 2020) (Baker, Wilson, & Blakely, 2020)	سوئد و برخی از کشورهای کم درآمد	قبل از واکسن (با مبتلا شدن بخش بزرگی از جمعیت) و بعد از واکسن	جلوگیری از گسترش همه‌گیری با ایجاد ایمنی کافی در جامعه از طریق واکسیناسیون و یا ابتلای افراد به ویروس به‌طوری‌که آنتی‌بادی کافی برای دفع ویروس داشته باشند.	مصونیت‌جامعه‌ای، به ایمنی کافی در یک جمعیت از طریق ابتلا به ویروس و یا واکسیناسیون برای جلوگیری از شیوع بیشتر اشاره دارد. کارکرد این استراتژی قبل از واکسیناسیون به این صورت است که به جای جلوگیری از گسترش بیماری، با اجازه دادن به نسبتی از جمعیت جهت مبتلا شدن به این ویروس و به قیمت مرگ و میر در میان اقشار آسیب‌پذیر، به مصونیت‌جامعه‌ای دست می یابند. - مصونیت‌جامعه زمانی اتفاق می‌افتد که بخش بزرگی از جمعیت (که معمولاً بین 50 تا 90 درصد، بسته به میزان مسری بودن عفونت) نسبت به یک بیماری یا ویروس مصون می‌شوند، بنابراین از گسترش آن جلوگیری می‌شود. این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که افراد، آنتی‌بادی‌های کافی برای دفع ویروس داشته باشند؛ چه از طریق قرار گرفتن در معرض ویروس و زنده ماندن یا از طریق واکسیناسیون.	مصونیت‌جامعه (متکی به خود)
(Freedman, 2020)	بریتانیا	قبل از واکسن	هدف استراتژی تأخیر آن است که با اعمال محدودیت‌های حرکتی و تعاملات و ارتباطات اجتماعی شیوع بیماری همه‌گیر را کاهش دهد.	استراتژی تأخیر، شامل ترکیبی از انزوای فردی در خانه از موارد علامت‌دار، انزوای خانوار و فاصله‌گذاری اجتماعی بالای 70 سال است. در این استراتژی معتقدند، برای دستیابی به نتایج مثبت قابل‌ملاحظه‌، اقدامات باید زودتر اجرا شوند و "سطوح بالایی از انطباق در دوره‌های زمانی طولانی" به دست آورند.	تأخیر

 

نکته: در جدول فوق با توجه به اینکه دولت‌ها در طول همه‌گیری کووید- 19بنا به شرایط موجود و گاهاً با تغییر وضعیت، استراتژی خود را تغییر داده‌اند، سبب گردیده که نام یک کشور، گاهاٌ در چند عنوان از استراتژی آورده شده باشد.

27.       روش پژوهش

روش پژوهش حاضر، توصیفی _تحلیلی و روش گردآورى داده‌ها، به روش كتابخانه‌اى و اسنادى می‌باشد. به اين ترتيب که، دو کتاب و 43 پژوهش‌ منتخب در رابطه با استراتژی‌ها و روش‌های مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر و کنترل شيوع بیماری کووید-19، شناسایی، بررسى وتجزيه و تحليل شده‌است. نتیجه بررسی‌های انجام شده، شناسایی 6 استراتژی رایج و متداول در جهان (استراتژی‌های حذف، کاهش، سرکوب، مصونیت جامعه، باخت‌استراتژیک و تأخیر) جهت مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر بوده‌است. در ادامه، پس از بررسی مزایا و معایب هر استراتژی (جدول 2) و اهداف آن‌ها (جدول 1) و همچنین، با درنظر گرفتن ملاحظات و ویژگی ‌های هر استراتژی‌، به ارائه مدل مفهومی باخت‌استراتژیک با بهره‌گیری و توسعه‌ی مدل DMDU، پرداخته شده‌است. شيوه تجزيه و تحليل داده‌ها در اين پژوهش از نوع كيفى مى‌باشد. در این راستا، ضمن بررسی رایج‌ترین استراتژی‌ها جهت مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر و درنظرگرفتن کاربردها و اقداماتشان، به واکاوی مفهوم باخت‌استراتژیک پرداخته شده است.

4-       بحث و نتایج

با بررسی ادبیات پیشین به نظر می رسد که باید بین "اقدامات" و "استراتژی"های مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر تفاوت قائل شد و همین طور بین راه‌های جلوگیری از انتشار ویروس (شیوع بیماری) و روش‌های مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر (همانند تمایز ارائه شده در بخش‌های 1-2 و 1-5 پژوهش حاضر). البته با اینکه "جلوگیری از انتشار ویروس" هسته‌ی اصلی استراتژی‌های مهار بحران می‌باشد، ولی باید درنظر داشت که بررسی موضوع "مهار بحران" به طور کلی جنبه‌های بیشتری از شیوع بیماری‌های همه‌گیر را شامل می‌شود. از‌این‌رو، محققان در این بخش به بررسی مزایا و معایب هر استراتژی و اقدامات لازم جهت پیاده‌سازی آن پرداخته‌اند (جدول 2). زیرا، ارزیابی استراتژی‌ها و بررسی مزایا و هزینه‌هایشان را با استفاده از سناریوهای جایگزین واقع بینانه یا موارد خلاف واقع، باید در نظر گرفت.

جدول شماره (2): بررسی مهم‌ترین استراتژی‌های مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر

منبع	مهم‌ترین مزایا و هزینه‌های استراتژی	اقدامات لازم جهت دستیابی و تداوم استراتژی	استراتژی
(Amini Harandi  & Asgarpour, 2020)	این استراتژی از لحاظ میزان سختگیری اقدامات، متعادل‌تر از دیگر استراتژی‌ها می‌باشد. به همین دلیل هزینه‌های کم‌تری نسبت به دیگر استراتژی‌ها در میان‌مدت و بلندمدت به‌دنبال خواهد داشت. - کاهش احتمال وقوع بدترین وضعیت‌ها ( مانند ورشکستگی دولت‌ها و سازمان‌های خصوصی، تلفات جانی بسیار زیاد و افزایش ناامنی). زیرا، آن وضعیت پیش‌بینی شده و با اجرای اقدامات و سیاست‌های پیشگیرانه، تلویحاً از آن اجتناب می‌شود. با توجه به اینکه در این استراتژی، اقدامات و سیاست های مهار بحران، سریع و قاطعانه اجرا می‌گردند، مدت حضور بیماری در جامعه کاهش یافته و تعداد موج‌های کمتری از شیوع بیماری خواهد بود. حضور کم "کووید-19 طولانی‌مدت9" در جامعه	شناسایی آسیب‌پذیری‌ها ارزیابی گزینه‌های کاهش آسیب‌پذیری با توجه به شرایط، ظرفیت، ساختار ها و امکانات خاص هر کشور. تعیین سیاست‌ها و اقدامات لازم جهت مهار بحران با رویکرد تغییر وضعیت آگاهانه و موقت به وضعیت بدتر و اجتناب از رفتن به وضعیت بدترین؛ زیرا در وضعیت بدترین، هزینه‌ها و تلفات، بسیار زیاد و امکان دارد خارج از کنترل باشند. اجرای سریع و قاطعانه اقدامات تعیین شده جهت انتقال از وضعیت بد به بدتر مشارکت‌دادن مردم در تصمیم‌گیری و اجرای استراتژی مهار بحران همه‌گیر ( مانند تهیه دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های بهداشتی) زیرا، بدون همکاری و همراهی مردم، سیاست‌ها و اقدامات تعیین شده، اجرایی و اثربخش نخواهند بود.	باخت استراتژیک
(Summers et al., 2020) (Rogers, 2020) (Baker, Wilson, & Blakely, 2020) (Freedman, 2020) (Tutunchian & Khoshhal, 2020) (Baker, Wilson, & Anglemyer, 2020)	کاهش بهینه‌ی عفونت‌های قابل اجتناب، بستری‌شدن در بیمارستان‌ها و مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹ در جوامع، به‌ویژه برای افراد آسیب‌پذیر، مانند افراد مسن، ضعیف و دارای نقص ایمنی. کاهش خطر اضافه‌بار در بخش بهداشت ایجاد‌کننده فرصتی برای اجتناب از نابرابری‌های جدی سلامت. براساس گزارش‌های صندوق بین‌المللی پول، تأثیر بحران کووید-19 بر تولید ناخالص داخلی (GDP)، برای کشورهایی که اهداف حذفی داشتند، مطلوب‌تر از کشورهایی که اهداف سرکوبی داشتند، بوده است. کاهش قابل ملاحظه گردشگری بین‌المللی بهبود زیرساخت‌های بهداشت عمومی که می‌تواند از پاسخ سریع‌تر و مؤثرتر به همه‌گیری‌های آینده پشتیبانی کند. به‌کارگیری استراتژی حذف در جامعه در مقایسه با یک استراتژی کنترل (مانند استراتژی‌های کاهش یا سرکوب) سلامت عمومی، برابری و انقباض اقتصادی کمتری را ارائه می‌دهد. استراتژی حذف در مقایسه با یک استراتژی کنترل، حفاظت بیشتری را برای افراد جامعه ارائه می‌دهد که با شاخص‌های مرگ و میر ناشی ازکووید-19، درآمد، بیکاری، اعتماد و همچنین سلامت روانی و جسمی در سطح جمعیت نشان داده می‌شود. حضور کم "کووید-19 طولانی‌مدت" در جوامعی که استراتژی حذف را اتخاذ کرده‌اند. از معایب این استراتژی آن است که بخش نسبتاً کمی از جمعیت دارای مصونیت طبیعی خواهند بود و بنابراین همیشه احتمال شیوع ناگهانی دسته‌هایی از موارد وجود خواهد داشت (مانند شیوع ناگهانی در سنگاپور).	در اين استراتژى، دولت‌ها با تكيه بر آزمايش‌های گسترده، به پيدا كردن فعال افراد آلوده، رهگيرى و رديابى آن‌ها می‌پردازند. كه طبعاً مستلزم تأمين كيت‌هاى تشخيصى كافى و دسترسى كامل مردم به انجام تست است. معمولاً پس از تشخيص و شناسایی مبتلايان، آن‌ها را از طريق كدگذارى،  GPSو... ملزم به ماندن در خانه يا مكان‌‌هاى تعيين شده براى ايزولاسيون مى‌كنند. مدیریت مرزها با نظارت دقیق؛ محدود کردن پروازهای ورودی، کنترل ورودی‌ها و قرنطینه‌ی ورودی‌های مناطقی که ویروس را از بین نبرده‌اند. اجرای اقدامات کنترلی مخصوص موارد مبتلا؛ به‌ویژه آزمایش، جداسازی مورد، ردیابی تماس و قرنطینه. مداخلات غیردارویی مبتنی بر مردم؛ مانند فاصله‌گذاری فیزیکی و استفاده از ماسک. هماهنگی و فعالیت‌های ارتباطی دولت جهت ارائه گزارش شفاف و پاسخ مؤثر به مردم . با توجه به از دست‌دادن اجتناب‌ناپذیر تعدادی از مشاغل و سایر اختلالات اجتماعی در هنگام استفاده از قرنطینه‌های سخت، اجرای طیف وسیعی از اقدامات حمایتی بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی اجرای اقدامات حمایتی اقتصادی و حمایت از درآمد؛ اقداماتی برای محافظت از محروم‌ترین افراد در راستای اجرای حمایت اقتصادی در سطح ملی. به‌طوری‌که، کارفرمایان با حمایت دولت از آن‌ها، کارگران را در لیست حقوق و دستمزد در‌حالی‌که قادر به کار نباشند نگه دارند. همچنین، افزایش مزایای بیکاری برای کسانی که بیکار می‌شوند و ارائه بسته های حمایتی. در اين استراتژى كسب و كارها تعطيل نمى‌شوند.	حذف
(Tutunchian & Khoshhal, 2020) (Foss, 2020) (Amini Harandi  & Asgarpour, 2020)	مواجه شدن با کمبود شدید تجهیزات حفاظتی، بهداشتی و پزشکی؛ مانند کمبود ماسک، گان، ونتیلاتور10، کمبود واحدهای مراقبت‌های ویژه، همچنین، جراحی‌های به تعویق افتاده، به‌طوری‌که در کشورهایی که از استراتژی کاهش استفاده می‌کردند (به عنوان مثال، ایالات متحده)، متخصصان مراقبت‌های بهداشتی اغلب مجبور بودند تصمیمات دردناک اتخاذ کنند، مانند سهمیه‌بندی ونتیلاتور یا تخت‌های بخش مراقبت‌های‌ ویژه. در این استراتژی، "کووید-19 طولانی مدت" در بین جمعیت‌های آلوده بسیار شایع است. اين استراتژی مدت حضور همه‌گیری را در جامعه طولانى‌تر مى‌كند و به همین دلیل، سيستم‌هاى بهداشت و درمان را نیز خسته و فرسوده می‌كند. - افزایش نرخ مرگ و میر و ابتلاء به ویروس و متعاقباٌ افزایش پیامدهای اجتماعی، روانی و اقتصادی ناشی از آن افزايش شیوع در این استراتژی می‌تواند منجر به جهش ژنتيكى ويروس شده و افزایش تعداد موج‌های همه‌گیری را منتج شود. افزایش احتمال وقوع بحران‌های اقتصادی که اثراتی مانند افزایش آمار بیکاری و تعطیلی تعداد قابل توجهی از کسب‌وکارها و رکود اقتصادی را به دنبال خواهد داشت. هجوم مردم برای خرید مایحتاج اولیه به مراکز خرید و ایجاد مشکلات متعدد در تامین مواد‌غذایی شهروندان افزایش احتمال ایجاد بحران‌های امنیتی (با هجوم مردم جهت خرید اسلحه) در اين استراتژى تعيين زمان بازگشت اوضاع به شرايط عادى به راحتى قابل برآورد نيست.	جداكردن داوطلبانه‌ی بيماران علامت‌دار و كند‌كردن روند همه‌گیری به منظور ايجاد فرصت كافى براى سيستم‌هاى درمانى به جهت امكان پذيرش بيماران و فرصت دادن براى توليد واكسن يا داروى موثر در این استراتژی افزایش سخت‌گیری‌ها، با پیشرفت همه‌گیری خواهد بود. همچنین، هدف از اعمال مداخلات غیردارویی سخت‌گیرانه‌‌تر، مانند تعطیلی مدارس، هموارکردن اوج شیوع می‌باشد. استراتژی کاهش به طور کلی، بر استفاده از اقدامات نسبتاً سست یا آرام جهت مهار انتقال ویروس متمرکز است.	کاهش
(Freedman, 2020) [25]	افزایش تعداد موارد مبتلا و افزایش مرگ و میر ناشی از بیماری همه‌گیر غفلت از هماهنگی با WHO و سایر کشورهای درگیر همه‌گیری اعتماد بیش از حد به مصونیت‌جامعه بدون درنظرگرفتن تلفات و هزینه‌های بسیار زیاد آن - اعتماد بیش از حد به مسئولیت فردی در حل یک بیماری همه‌گیر که مستلزم راه‌حل‌های زمینه‌ای است. ایجاد مشکلاتی در مورد ظرفیت مراقبت‌های بهداشتی مانند عدم‌دریافت درمان یا مراقبت مورد نیاز برای افراد مبتلا و همچنین، کمبود تجهیزات بهداشتی، درمانی و منابع انسانی متخصص و فضای کافی در بیمارستان‌ها	بستری فقط بیماران گروه‌های دارای اولویت بالا در بیمارستان (گروه‌های پرخطر مانند افراد بالای 70 سال یا مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی و کارکنان کلیدی) سطوح محدود آزمایش که می‌تواند عواقبی برای تلاش‌های ردیابی و جداسازی داشته باشد. در این استراتژی معمولاً توصیه‌ها برای جداسازی موارد مبتلا، فقط براساس علائم بیماری بوده و قرنطینه خانگی هم اجرا نمی‌شود. اعتماد به مسئولیت فردی و توانمندی‌های سطوح پزشکی، در حل بحران بیماری همه‌گیر عدم واکنش فوری جهت محافظت از جمعیت خود	مصونیت‌جامعه (متکی به خود)
(Freedman, 2020)	به طور کلی، هرچه سرکوب اجرا شده سریع‌تر و دقیق‌تر باشد، منحنی بیماری صاف‌تر می‌شود. اجرای اقدامات سخت‌گیرانه و قرنطینه نظامی می‌تواند هزینه‌ها، نگرانی‌ها و پیامدهای متعددی مانند ایجاد آسیب‌های روانی، اجتماعی و اقتصادی را تحمیل کند.	نكته محورى در اين استراتژى، تعطيلى كسب و كارها و الزام مردم به ماندن در خانه است (مانند قرنطينه نظامى). سرکوب آلودگی با ممنوعیت تجمعات بزرگ، تعطیلی مدارس و سپس ممنوعیت فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و تماس‌های اجتماعی غیر ضروری، به جز برخی استثناها	سرکوب
(Freedman, 2020)	اجرای اقدامات این استراتژی، اوج تقاضای تخت‌های بیمارستانی را 50 تا 70 درصد و مرگ و میر را 35 تا 50 درصد کاهش می‌دهد. با توجه به اینکه کاهش شیوع بیماری در این استراتژی، از طریق کاهش تعاملات و ارتباطات اجتماعی افراد می‌باشد، نگرانی‌هایی درخصوص سلامت روان افراد و همچنین حفاظت از زنان و کودکانی که در معرض خشونت‌های خانگی قرار میگرند، وجود دارد. نگرانی در خصوص دستیابی به انطباق، توسط اقداماتی که ممکن است در اصل موثر باشند اما در عمل ناعادلانه تلقی می‌شوند و در نهایت موجب نارضایتی مردم می‌گردد.	چهار اقدام اساسی در این استراتژی توصیه می‌شود: تعطیلی مدارس، جداسازی خانگی موارد علامت‌دار، قرنطینه خانگی داوطلبانه و فاصله‌گذاری اجتماعی. به طور کلی، این اقدامات خانوارها را ملزم می‌کند که تماس‌های خارجی را کاهش دهند. در این استراتژی، اقدامات نامبرده به صورت تدریجی با افزایش شیوع بیماری همه‌گیر، تشدید می‌شوند.	تأخیر

 

موضوع دیگر آن است که آیا در ابتدا اقدامات سخت‌گیرانه‌‌ اعمال شوند و به تدریج برداشته شوند و یا اینکه با اقدامات کمتر سخت‌گیرانه مهار بحران آغاز گردد و در صورت لزوم در ادامه، افزایش یا شدت یابند؟ این سؤال مهمی است که باتوجه به بررسی‌های انجام شده در تحقیقات پیشین و همچنین، بررسی نتایج حاصل شده از اقدامات مختلف جهت مهار بحران همه‌گیری، به نظر می‌رسد که این موضوع بیشتر یک تصمیم سیاسی است و البته به استراتژی انتخابی نیز منوط می‌باشد. به‌علاوه، میزان سخت‌گیری اقدامات نیز باید با توجه به ساختارها و ظرفیت‌های موجود و میزان آسیب‌پذیری در ابعاد مختلف جامعه و حتی خطر بالقوه نارضایتی مردم تنظیم گردد؛ به طور مثال، اگر بنا به شرایط موجود تشخیص داده شد که اوج بیماری همه‌گیری، قریب‌الوقوع نیست، می‌توان با اقدامات کمتر و آرام‌تر شروع کرد. البته نوع استراتژی انتخابی در این تصمیم نیز دخیل می‌باشد به طور مثال در استراتژی سرکوب، اعمال اقدامات سخت‌گیرانه باتوجه به ماهیت این استراتژی، سریع‌تر و بیش‌تر از استراتژی‌های کاهش و تأخیر انجام می‌گردد.

الف) ارائه مدل مفهومی باخت‌استراتژیک

عموماً بحران‌های بیماری‌های همه‌گیر با عوامل ناشناخته و متقابل زیادی پدیدار می‌شوند، به‌طوری‌که، دستیابی به یک کنترل همه‌جانبه بر موقعیت، اغلب امکان‌پذیر نبوده و صرفاً منجر به اضافه بار و فلج تصمیم می‌شود. از طرفی، محققان استراتژی، اغلب استدلال کرده‌اند که هسته اصلی استراتژی، ساده‌سازی است. همچنین، اقدام براساس استراتژی‌های ساده بهتر است، زیرا وضعیت را تثبیت می‌کند و با گذشت زمان، ممکن است وضعیت چنان پایدار شود که عدم اطمینان به ریسک تبدیل گردد (Foss, 2020).

از‌این‌رو، در تحقیق حاضر پس از بررسی ویژگی‌ها و کارکرد استراتژی‌های رایج در مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر و با درنظر گرفتن مزایا و معایب آن‌ها، به ارائه‌ی مدل مفهومی باخت‌استراتژیک و واکاوی مفهوم آن پرداخته خواهد ‌شد. هدف آن نیز، ارائه روشی موثر و کارآمد که علاوه بر دارابودن مزایای دیگر استراتژی‌ها، به رفع کمبودهای آن‌ها نیز پرداخته باشد. چرا که همه‌گیری کووید-19 را به عنوان اولین بیماری همه‌گیر تنفسی که در آن مداخلات غیردارویی به طور گسترده برای از بین بردن انتقال ویروس استفاده شد، به یاد می‌آورند. به‌طوری‌که، با ترکیب هوشمندانه و هدفمند مداخلات رفتاری و غیردارویی می‌توان بحران همه‌گیری را تا حد قابل توجهی مهار کرد؛ مجموعه‌ای از اقدامات که می‌توانند دفاع در عمق را انجام دهند.

از طرفی، اختلالات پیش‌آمده در عملکرد عادی ابعاد مختلف جامعه، نشان از پیچیدگی بحران را دارد که با استفاده از مدل‌های ذهنی مبتنی بر تفکر قطعی و خطی قابل درک و توضیح نیستند. لذا، باید مدل‌های ذهنی غیرخطی و احتمالی ایجاد کرد که به اندازه کافی به تکامل و پیش‌بینی همه‌گیری نزدیک شوند (Takes, 2020). به عنوان مثال، بسیاری از مردم هر روز می‌پرسند، "بحران همه‌گیری چه زمانی پایان می‌یابد؟" هیچ‌کس نمی‌تواند پاسخ دهد زیرا یک بحران یک فرآیند کاملاً تعریف شده با یک تکامل قطعی نیست. منحنی همه‌گیری نیز تقریباً یک تکامل تصاعدی را براساس تعداد افراد آلوده نشان می‌دهد، عددی که، به موارد متعددی مانند رفتار افراد در جوامع، ظرفیت نظام سلامت برای آزمایش و درمان افراد مبتلا و نوع مقررات وضع شده توسط مقامات در جوامع بستگی دارد.

در این راستا، مدل مفهومی باخت‌استراتژیک با در نظرگرفتن سه وضعیت "بد"، "بدتر" و "بدترین" طبق نمودار 2 ارائه می‌گردد. هدف نهایی مدل مفهومی ارائه شده طی بحران بیماری‌های همه‌گیر، اجتناب از قرار گرفتن در وضعیت "بدترین" می‌باشد. جهت دستیابی به این هدف نیز می‌بایست در وضعیت"بد" با اعمال مراحل نمایش داده شده (در نمودار2)، به طور موقت، هوشمندانه و آگاهانه خود را در وضعیت"بدتر" قرار داده تا از رفتن به وضعیت "بدترین" اجتناب گردد.

محققان در این پژوهش از مدل) DMDU نمودار 1) جهت ارائه مدل مفهومی باخت‌استراتژیک (نمودار2) بهره گرفته‌اند. زیرا، هر دو مدل جهت تصمیم‌گیری تحت عدم‌قطعیت زیاد کارکرد دارند. در این راستا، سه مرحله‌ی "پیشنهاد سیاست" و "شناسایی آسیب‌پذیری‌ها" و "ارزیابی گزینه‌های کاهش آسیب‌پذیری" در مدل DMDU، به عنوان مراحلی که با اعمال آن‌ها می‌توان آگاهانه از وضعیت "بد" به "بدتر" انتقال یافت، در مدل باخت‌استراتژیک ارائه شده‌اند. لذا، مزیت اصلی باخت‌استراتژیک در مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر بررسی جامع، پیش‌بینی و کنترل آگاهانه شرایط و توانایی آن در جلوگیری از قرار گرفتن در بدترین وضعیت‌های قابل اجتناب می‌باشد.

نمودا شماره (2): مدل مفهومی باخت‌استراتژیک

در مدل فوق، در مرحله‌ی" ارزیابی گزینه‌های کاهش آسیب‌پذیری"، می‌بایست یک تحلیل جامع و یکپارچه از گزینه‌های مهار بحران، با هدف کاهش آسیب‌پذیری که سلامت، برابری و پیامدهای اقتصادی را نیز در نظر می‌گیرد، انجام پذیرد.

همچنین، جهت اعمال مرحله‌ی "تعیین سیاست‌ها و اقدامات"، باید درنظر داشت که مسئله این نیست که با دانستن تأثیرات هر مرحله، چه کاری باید انجام می‌شد، بلکه مهم این است که با توجه به آنچه در آن زمان شناخته شده بود، چه کاری ممکن بود انجام شود. در زمان شیوع همه‌گیری، یک ویروس جدید و ناشناخته وجود دارد که دامنه و جهت آن نامشخص است و دانش، ناکافی و عدم‌قطعیت بسیار زیاد است، در نتیجه طبیعی است که پیش از همه‌گیری، هر آنچه گفته شود، هشداردهنده به نظر می‌رسد و پس از شروع یک بیماری همه‌گیر، هر کاری که انجام داده شود، ناکافی است. بنابراین، برای تعیین سیاست‌ها و اقدامات لازم در این مرحله، باید چندین سناریوی ممکن را پیش‌بینی کرد. همچنین، درنظر گرفت که هیچ کس توپ کریستالی ندارد و پیش‌بینی‌های دقیق احتمالاً اشتباه هستند، زیرا همه چیز در جریان است. به همین دلیل، پیش‌بینی طیف وسیعی از مسیرهای ممکن و حالات کلی درباره‌ آن‌چه ممکن است اتفاق بیفتد، می‌تواند بسیار مفید باشد. از‌این‌رو، مجموعه‌ای از سیاست‌ها و اقداماتی را باید درنظر گرفت که بسته به آنچه امروز اتفاق می‌افتد (در وضعیت بد)، می‌تواند بعداً تغییر ایجاد کند (جهت انتقال از وضعیت بد به وضعیت بدتر). همچنین، مجموعه‌ای از سیاست‌ها و اقداماتی که اگر اجرا شوند، بیشترین تفاوت‌ها را ایجاد خواهند کرد.

 مرحله‌ی "اجرای اقدامات تعیین شده" نیز در مدل باخت‌استراتژیک، جهت تغییر وضعیت از "بد" به "بدتر" لحاظ گردیده است، در‌حالی‌که، در مدل DMDU این مرحله وجود ندارد.

لذا، شرایطی که به اجرای موفقیت‌آمیز باخت‌استراتژیک کمک می‌کند شامل اطلاعات آگاهانه دانشمندان، تعهد سیاسی قوی جهت انجام اقدامات قاطعانه و سریع، وجود زیرساخت بهداشت عمومی کافی، مشارکت عمومی افراد جامعه و اعتماد به اقدامات انجام شده، می‌باشد.

در بحران کووید 19 نیز به عنوان وقوع یک "وضعیت بد"، دولت‌ها، جوامع و سازمان‌ها می‌توانند در یک بازه زمانی مشخص به طور هوشمندانه، موقت و آگاهانه، با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده، وضعیت خود را در "شرایط بدتر" قرار داده تا از قرارگرفتن در "وضعیت بدترین" امتناع کنند. در این راستا، برخی جوامع و دولت‌ها با تصمیم‌گیری در خصوص ایجاد محدودیت‌ها و مقرراتی، به طور آگاهانه موقعیت خود را در شرایط بدتر قرار دادند تا با بدترین وضعیت‌ها مانند بحران‌های امنیتی، تلفات جانی بسیار زیاد در مدت کوتاه و ورشکستگی اقتصادی دولت و سازمان‌های خصوصی مواجه نشوند. به طور مثال، برخی از دولت‌ها اقتصاد خود را به نوعی مسدود کردند تا رکود اقتصادی را آغاز کنند (خود را آگاهانه در وضعیت بدتر قرار دادند). بر این اساس، حقوق درصد بالایی از کارمندان شرکت‌های خصوصی را پرداخت کردند مشروط به اینکه شرکت‌ها از به‌کارگیری کارگران خودداری کنند. درواقع دولت به کارگران می‌پردازد که در خانه بمانند و کار نکنند و از این طریق، درصد قابل توجهی از بودجه مالی خود را در مدت کوتاهی، جهت جلوگیری از شیوع بیماری کووید- 19 هزینه می‌کند.

ب) مقایسه‌ی باخت‌استراتژیک با دیگر استراتژی‌ها

با نگاهی به جریان شیوع بیماری کووید-19 و عملکرد دولت‌ها در مهار این بحران، اغلب دو استراتژی برای مهار همه‌گیری کووید-19 رایج‌تر بوده‌است. در ذیل، به تشریح و قیاس این دو استراتژی با باخت‌استراتژیک پرداخته خواهد شد.

راهبرد اول، استراتژی حذف است. این استراتژی عمدتاً توسط دولت‌هایی در مناطق نزدیک چین، با تکیه بر تجربه سارس، مانند هنگ‌کنگ، تایوان، سنگاپور و کره‌جنوبی اتخاذ گردیده است. مهم‌ترین اقدامات این استراتژی شامل کنترل ورودی‌ها به کشور، محدودکردن پروازهای ورودی، آزمایش گسترده و ردیابی تماس بوده است. همچنین، به دلیل دوره‌ی نهفتگی طولانی کووید-19 و سهولت انتقال، به‌کارگیری این استراتژی عموماً برای مکان‌های نسبتاً کوچک با نقاط ورودی کم، دارای قابلیت آزمایش پیشرفته و توانایی ردیابی و دسترسی به مخاطبین با استفاده از اطلاعات شخصی جمع‌آوری‌شده، توصیه شده است. با وجود اینکه به‌کارگیری استراتژی حذف در مقایسه با یک استراتژی کنترل (مانند استراتژی‌های کاهش یا سرکوب) سلامت عمومی، برابری و مزایای بالقوه اقتصادی را ارائه می‌دهد، ولی با به‌کارگیری این استراتژی بخش نسبتاً کمی از جمعیت دارای مصونیت طبیعی خواهند بود و بنابراین همیشه احتمال شیوع ناگهانی دسته‌هایی از موارد وجود دارد مانند شیوع ناگهانی که در سنگاپور اتفاق افتاد (Rogers, 2020).

 راهبرد دوم، استراتژی سرکوب است. انجام اقدامات شدید برای سرکوب بیماری با کاهش اکثر تعاملات انسانی است. در این فرآیند، هرچه سرکوب تحمیل شده سریع‌تر و دقیق‌تر باشد، منحنی بیماری صاف‌تر می‌شود. ابتدا کشور چین این مسیر را دنبال کرد و پس از آن ایتالیا به سرکوب کامل روی آورد. در همه کشورهایی که این مسیر را دنبال کردند، ابتدا تعداد پرونده‌ها در بیمارستان‌ها افزایش یافت و در ادامه، پس از مدت کوتاهی کاهش یافت. زیرا، راهبرد سرکوب فقط در طول زمان مؤثر می‌باشد. این استراتژی، هدف برخی از دولت‌ها را که صاف‌کردن منحنی قبل از غرق‌شدن خدمات بهداشتی بود، را برآورده کرده است (Freedman, 2020). لیکن همیشه نگرانی‌هایی درمورد اقدامات سخت‌گیرانه این استراتژی وجود داشته است. در مورد اقداماتی که ممکن است در اصل موثر باشند اما در عمل ناعادلانه تلقی می‌شوند. به عنوان مثال، قرنطینه که از مهم‌ترین و اثرگذارترین اقدامات این استراتژی می‌باشد، دارای هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی بسیاری (مانند افزایش بیکاری و اثرات آن بر سلامت روان افراد) است که هنوز به طور کامل ارزیابی نشده‌است (Thompson et al., 2020). همچنین، یکی دیگر از دلایل تردید جهت به‌کارگیری این استراتژی، نگرانی از این بابت است که قرنطینه به سختی ادامه می‌یابد، چرا که «خستگی رفتاری» به وجود می‌آورد. به‌علاوه، مردم به تدریج در رعایت محدودیت‌ها سخت‌گیرتر می‌شوند [1].

در این میان، علی‌رغم دیگر استراتژی‌ها، برای همه‌ی دولت‌ها و جوامع فارغ از تفاوت‌هایشان، این امکان وجود دارد که رویکرد باخت‌استراتژیک را متناسب با شرایط، ظرفیت و ساختارهای موجودشان اتخاذ کنند. زیرا، باخت‌استراتژیک متناسب با شرایط محلی و خاص هر کشور قابل اجرا می‌باشد. درحالی‌که، دیگر استراتژی‌ها دارای یک نسخه‌ی کلی بوده که شامل تعدادی از اقدامات مشخص هستند و باید جهت پیاده‌سازی آن استراتژی، از آن‌ اقدامات تقلید کرد. محققان پیشین نیز استنتاج کرده‌اند که کاربرد انواع دیگر استراتژی به موارد متعددی مانند فرهنگ، سیستم سیاسی و اجتماعی، ساختارهای قدرت و شرایط اقتصادی هر کشور بستگی دارد. مانند به‌کارگیری رویکردهای متفاوت بین سوئد و سایر کشورهای اروپایی و یا بین کشورهایی که در آن‌ها رژیم‌های سیاسی دموکراتیک وجود دارد با رژیم‌های مبتنی بر قدرت سیاسی متمرکز مانند روسیه و چین. در مثالی دیگر، چین شاید بلندپروازانه‌ترین، چابک‌ترین و تهاجمی‌ترین تلاش را برای مهار بیماری کووید-19 انجام داده است، ولی اینکه چقدر از اقدامات آن را می‌توان در جای دیگری انجام داد، قابل بحث است. زیرا چین از این نظر منحصربه‌فرد است که دارای یک سیستم سیاسی است که می‌تواند با اقدامات شدید، موافقت عمومی را جلب کند. تعهد عمیق مردم چین به اقدامات جمعی در مواجهه با این تهدید مشترک نیز منحصر به فرد می‌باشد. همچنین، این کشور توانایی فوق‌العاده‌ای برای انجام سریع پروژه‌های کار فشرده در مقیاس بزرگ دارد. در نهایت، نکته‌ی قابل توجه آن است که شاید به طور کلی اقدامات زیادی تحت استراتژی‌های مختلف، وجود داشته باشند که می‌توانند مانع از شیوع بیماری‌های همه‌گیر شوند ولی امکان دارد که آن‌ها در جامعه‌ای قابل‌ستایش و در دیگری منفور و یا غیر قابل اجرا تلقی گردند.

از طرفی، باتوجه به اینکه باخت‌استراتژیک قابلیت بومی‌سازی و انطباق با شرایط و زیرساخت‌های هر کشور را دارد، به‌کارگیری آن آسان‌تر و متعادل‌تر از دیگر استراتژی‌ها می‌باشد که این موضوع سبب می‌گردد، هزینه‌ها و نگرانی‌های معقول‌تری را نیز به دنبال داشته باشد. این نوع تصمیم‌گیری نه مانند استراتژی مصونیت از گله و استراتژی کاهش، با عدم واکنش فوری جهت محافظت از جمعیت خود همراه است و نه مانند استراتژی‌های سرکوب و حذف است که با اجرای اقدامات سخت‌گیرانه می‌توانند موجی از نگرانی، تردید و هزینه‌های متعدد روانی، اجتماعی و اقتصادی را به همراه داشته باشند. به‌علاوه، هر دو حالت با توجه به آسیب‌های وارده، در نهایت به نارضایتی مردم نیز منجر خواهند گردید.

ج) نقش مردم و دولت در مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر

 همکاری و هماهنگی دولت و مردم در مهار بحران بیماری همه‌گیر ضروری می‌باشد. به‌طوری‌که، با عدم همکاری آن‌ها، استراتژی به طور کامل پیاده‌سازی نمی‌شود و اثربخش نیز نخواهد بود. لذا، در ذیل نقش دولت و مردم جهت نیل به هدف مذکور، عنوان گردیده است:

مردم برای هماهنگی و همکاری با اقدامات دولت، به پیام‌های بهداشت عمومی شفاف و منسجم نیاز دارند و فقدان آن نیز باعث می‌شود بی‌اعتمادی رشد کند. دولت باید اعتماد عمومی را حفظ و احیا کند و در مورد جایی که هستند، با مردم صادق و شفاف باشد. همچنین، دولت باید اشتباهات خود را بپذیرد و از آن‌ها درس بگیرد. توانایی‌ها و دستاوردهای خود را اغراق نکند. با مردم به عنوان شرکای برابر رفتار کند و با جوامع برای توسعه راهبردهای موثر ارتقای سلامت، کار کند. دولت باید به صراحت اعلام کند که حفاظت از آموزش مدارس و دانشگاه ها، ارائه مراقبت‌های بهداشتی معمول و اقتصاد همگی به طور جدایی‌ناپذیر با مهار بیماری همه‌گیر، مرتبط هستند و باید از انتقال آن‌ها به عنوان اهداف رقابتی خودداری کند.

همچنین، دولت باید از خدمات بهداشتی و درمانی حمایت و محافظت کند تا بتوانند با کووید-19 کنار بیایند، مراقبت‌های معمول را ارائه دهند و عوارض قابل توجه ناشی ازکووید-19را مدیریت کنند. زیرا، پس از کمبود بودجه و ضربه شدید ناشی از همه‌گیری، خدمات بهداشتی و درمانی به حمایت مالی فوری، تجهیزات حفاظت فردی کافی و اقداماتی برای افزایش جذب و نگهداری کارکنان نیاز دارند. به‌علاوه، دولت باید بسته‌های حمایتی اقتصادی جامع به‌ویژه برای جوامع محروم و گروه‌های اقلیت قومی تهیه و ارائه کند. چرا که، گروه‌های اقلیت قومی به دلیل نژادپرستی، نقش‌های کلیدی کارگری و خانواده‌های چند نسلی در معرض خطر بیشتری قرار دارند. همچنین، برای محافظت از کودکان و زنانی که در فقر زندگی می‌کنند و در معرض خطر خشونت خانگی هستند، اجرای اقدامات ویژه توسط دولت، ضروری می‌باشد.

همچنین، ضروری می‌باشد که دولت با طیف وسیع‌تری از کارشناسان مشورت کند. زیرا، سیاستمداران به اندازه دانشمندان علم را دنبال نمی‌کنند. از طرفی، سیاستمداران ملزم هستند که پیامدهای توصیه‌های دانشمندان و محققان را با توجه به ملاحظات عمده‌ مانند اقتصاد، آزادی‌های شخصی و حفظ حریم‌خصوصی در نظر بگیرند. لذا، باید سیستم‌های مشاوره از دیدگاه‌های مختلفی از دانشمندان بهره ببرند و همه‌ی آن‌ها برای درک ویژگی‌های منحصر به فرد این بیماری همه‌گیر نوظهور تلاش ‌کنند تا تأثیر قابل توجهی بر سیاست‌گذاری‌ها داشته باشند.

 مردم نیز برای جلوگیری از گسترش بیماری همه‌گیر، باید با روال جدید سازگار شده و خودتنظیمی و خود انضباطی را بپذیرند. زیرا، روش‌های تشخیص سریع، دارو و واکسن تنها استراتژی خروج از کووید-19 نیستند و خودتنظیمی و خود‌انضباطی برای جلوگیری از ظهور مجدد ویروس در آینده، اهمیت بسیار دارد. به همین دلیل، مردم باید با پیروی از رویه‌های ارائه شده توسط دولت و مقامات، خود را تنظیم کنند. علاوه‌براین، مردم باید خود را منضبط کنند تا از تخطی از رویه‌ها امتناع کنند و با استراتژی‌ مورد استفاده‌ی دولت همکاری کنند. لیکن، افرادی هستند که شدت و سرعت شیوع بیماری‌های همه‌گیر و رعایت دستورالعمل‌ها را نادیده می‌گیرند و قوانین را زیر پا می‌گذارند و یا اینکه تصور می‌کنند فرصت خوبی برای کسب درآمد از طریق بازار در این بحران به‌دست آورده‌اند. در این شریط، با اینکه بهتر است همه به طور داوطلبانه و بدون نیاز به اجرای جریمه، از قوانین پیروی کنند، اما، اعمال قوانین و اجرای مجازات و جریمه‌ها، می‌تواند راه موثرتری برای اجرای پروتکل‌های بهداشتی جهت کاهش انتقال ویروس باشد.

د) نتایج

هدف از پژوهش حاضر، واکاوی و ارائه مدل مفهومی باخت‌استراتژیک جهت مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر بوده است. محققان در این پژوهش، ضمن بررسی تحقیقات پیشین، رایج‌ترین استراتژی‌ها جهت مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر مانند بیماری کووید-19 را شناسایی و بررسی کرده‌اند. در این راستا، اهداف، مهم‌ترین اقدامات، مزایا و معایب آن استراتژی‌ها بررسی و با یکدیگر قیاس شده‌است. سپس، با توچه به کمبودها و نیازمندی‌های موجود، به ارائه‌ی مدل باخت‌استراتژیک و واکاوی مفهوم آن پرداخته شده‌است. مدل مفهومی ارائه شده در این پژوهش، در‌حالی‌که مزایای استراتژی‌های دیگر را دارا می‌باشد، متعادل‌تر بوده و دارای هزینه و تلفات کمتری خواهد بود. همچنین، با دیدی وسیع‌تر، شرایط را آگاهانه و در جهت حفظ منافع حداکثری مورد بررسی قرار داده که باعث می‌شود کنترل بیشتری بر روی بحران داشته باشد. از‌این‌رو، با به‌کارگیری باخت استراتژیک، بحران بیماری‌های همه‌گیر سریع‌تر و با آسیب‌پذیری کمتری در حوزه‌های مختلف، مهار خواهد گردید. با توجه به اینکه، برخی از مهم‌ترین درس‌های مهار کووید-19 در مورد مدیریت همه‌گیری‌های آینده است؛ باخت استراتژیک، احتمالاً استراتژی ارجح برای پاسخ به بیماری‌های عفونی نوظهور با پتانسیل همه‌گیری و هر چیزی بیش از شدت متوسط است.

نتایج پژوهش حاضر با یافته‌های پژوهش امینی و عسگرپور (2020) و پژوهش مروری انجام شده توسط ژائوهیوسو و همکاران¹¹ (2022)، هم سو و هم راستا می‌باشد. به طوریکه در پژوهش امینی و عسگرپور کاربردهای مختلف این روش تصمیم‌گیری بیان شده‌است. به‌علاوه روش‌هایی که با به‌کارگیری آنها، به نوعی باخت‌استراتژیک محقق می‌گردد، بررسی شده‌است. و درنتایج آن پژوهش نیز نشان داده می‌شود که روش تصمیم‌گیری باخت استراتژیک برای بهره‌برداری از فرصت‌ها و عبور با حداقل آسیب، از بحران‌هایی که با عدم‌قطعیت‌ زیاد همراه است، به کار می‌رود. لیکن، در پژوهش حاضر مدل مفهومی باخت‌استراتژیک به همراه تعریف دقیق‌تر آن ارائه گردیده‌است. همچنین، در پژوهش ژائوهیوسو و همکاران، اقداماتی جهت مهار بحران پیشنهاد شده‌است (مانند مدیریت مرزها با نظارت دقیق، اجرای اقدامات کنترلی مخصوص موارد مبتلا، لزوم اجرای مداخلات غیردارویی مبتنی بر مردم مانند فاصله‌گذاری فیزیکی، استفاده از ماسک و ...) که مشابه اقدامات لازم جهت دستیابی و تداوم باخت‌استراتژیک می‌باشد. لیکن به مفهوم باخت‌استراتژیک در آن پژوهش پرداخته نشده‌است.

نتایج حاصل شده از پژوهش حاضر در ذیل عنوان گردیده است:

·       شیوع کووید-19 فاجعه‌بار و در عین حال قابل کنترل است. همان طور که در تحقیقات پیشین نشان داده شد، مداخلات غیردارویی باید در مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر در اولویت قرار گیرند .از طرفی، هیچ یک از اقدامات مطرح شده مانند تعطیلی مدارس، فاصله‌گذاری اجتماعی، محافظت از سالمندان یا قرنطینه، به خودی خود باعث مهار یک همه‌گیری نمی‌شود. با این حال ترکیب آن‌ها تحت یک استراتژی مشخص، می‌تواند تفاوت واقعی ایجاد کند. از طرفی، اثرگذاری اقدامات و مداخلات غیردارویی به این بستگی دارد که این اقدامات تا چه حد برای مردم توضیح داده شده و به مدیریت تأثیر اجتماعی متفاوت آن‌ها پرداخته شده‌است. زیرا، موثر بودن بسیاری از موارد به تبعیت عمومی بستگی دارد و اینکه اطمینان داشت که پروتکل‌ها می‌توانند رعایت شوند و سپس ادامه داشته باشند.

·       در مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر دولت نباید به جای رهبری افکار عمومی، از افکار عمومی پیروی ‌کند. بدون یک استراتژی مشخص و کارآمد جهت مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر، افراد بیشتری بیماری و مرگ و میر را تجربه خواهند کرد و نابرابری‌های بهداشتی گسترده خواهد ‌شد و متعاقباً بحران‌های بیشتری نیز گریبان‌گیر جوامع خواهد بود. زیرا اگر بدون استراتژی مشخص و با اقدامات زیادی شروع به مهار بحران شود، مشکل این است که واقعاً نمی‌دانید کدام یک از اقداماتی که انجام داده‌اید مؤثرتر بوده است. البته باید در نظر داشت که انتخاب استراتژی مشخص، لزوماً انتخاب یک مسیر ثابت نیست و کشورها ممکن است با تغییر شرایط و شدت بحران، رویکرد خود را تغییر دهند و استراتژی‌های مختلف و شناور در جریان شیوع بیماری همه‌گیر داشته باشند. برای مثال، سوئد در ابتدا نسخه‌ای از کاهش را با هدف دستیابی به مصونیت‌جامعه دنبال می‌کرد ولی در ادامه، به استراتژی سرکوب روی آورد.

·       از مزایای به‌کارگیری مدل‌های استراتژی آن است که در مهار بحران بیماری‌های همه‌گیر، امکان دارد تضادهای زیادی بین منافع بهداشت عمومی، سیاست، مذهب و اقتصاد به وجود آید. به علاوه، نظرات متخصصان مراقبت‌های بهداشتی در طول شیوع همواره در الویت قرار نگیرد. همچنین، علی‌رغم اینکه اکثریت مردم از قوانین پیروی می‌کنند ولی همچنان تعدادی به سوءاستفاده از شرایط بپردازند. از‌این‌رو، به‌کارگیری مدل‌های استراتژی مشخص، جهت تعیین مسیر حرکت به سمت مهار بحران، می‌تواند منجر به اتحاد بین دولت، مردم و ارگان‌های مختلف شده، تا در چارچوب آن استراتژی، با یکدیگر همراه و دستیابی به نتایج مورد نظر را امکان‌پذیر سازند.

·       از طرفی، در ترسیم استراتژی ملی، فروتنی ضروری است. زیرا مدت زمان دقیق مصونیت نسبت به کووید-19 ناشی از واکسیناسیون یا عفونت قبلی ناشناخته است. همچنین مشخص نیست که آیا کووید-19 به یک عفونت فصلی تبدیل خواهد‌شد یا خیر؟ آیا درمان های ضد ویروسی، از "کووید-19 طولانی‌مدت" جلوگیری می‌کند یا خیر؟ و یا اینکه آیا بعد از امیکرون¹²، انواع قابل انتقال، ایمنی‌گریز یا خطرناک‌تر ایجاد خواهند شد؟

·       به علاوه، جامعه باید درگیر و توانمند شود تا نقش خود را در جلوگیری از شیوع بیماری همه‌گیر به انجام رساند. آن‌ها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، می‌توانند کارهای روزمره خود را انجام داده و در عین حال انتقال کووید-19را کاهش دهند. بنابراین، جامعه باید برای کنترل، کاهش و جلوگیری از گسترش بیماری همه‌گیر با شرایط جدید سازگار شود و آن را بپذیرد، زیرا ممکن است برای مدت طولانی وجود داشته باشد.

·       با توجه به اینکه، شیوع کووید-19 یک بحران بین المللی بود، مهار آن به همکاری بین کشورها نیز بستگی داشت. علی‌رغم اینکه در همان زمان، رقابت برای خرید تجهیزات بهداشتی و درمانی و همچنین اعمال ممنوعیت سفر و کنترل مرزها وجود داشت، لیکن، همکاری علمی و بالینی در زمینه آزمایش‌، درمان‌ها، واکسن‌ها و اشتراک‌گذاری منابع نیز وجود داشت. لذا، در این راستا، وزرای اقتصاد کشورها نیز باید با یکدیگر همکاری کنند تا اقتصاد جهانی را در حمایت از زندگی حفظ کنند.

4- منابع

Alexander, A., De Smet, A., & Weiss, L. (2020). Decision making in uncertain times. McKinsey Quarterly Mckinsey. McKinsey Digital, March 6.

Alvarez, F. E., Argente, D., & Lippi, F. (2020). A simple planning problem for covid-19 lockdown.

Amini Harandi, A., & Asgarpour, R. (2020). Application of strategic loss in the Corona virus crisis. Journal Strategic Studies of Public Policy, 10(35), 362–379.

Argote, L. (1982). Input uncertainty and organizational coordination in hospital emergency units. Administrative Science Quarterly, 420–434.

Baker, M. G., Wilson, N., & Anglemyer, A. (2020). Successful elimination of Covid-19 transmission in New Zealand. New England Journal of Medicine, 383(8), e56.

Baker, M. G., Wilson, N., & Blakely, T. (2020). Elimination could be the optimal response strategy for covid-19 and other emerging pandemic diseases. The BMJ, 371(fig 1), 1–4. https://doi.org/10.1136/bmj.m4907

Bolisani, E., Bratianu, C., Bolisani, E., & Bratianu, C. (2018). The emergence of knowledge management. Springer.

Bratianu, C., & Bejinaru, R. (2021). COVID-19 induced emergent knowledge strategies. Knowledge and Process Management, 28(1), 11–17. https://doi.org/10.1002/kpm.1656

Clement, J., Esposito, G., & Crutzen, N. (2023). Municipal pathways in response to COVID-19: a strategic management perspective on local public administration resilience. Administration \& Society, 55(1), 3–29.

De Meyer, A., Loch, C. H., & Pich, M. T. (2002). Managing project uncertainty: from variation to chaos. MIT Sloan Management Review, 43(2), 60.

Foss, N. J. (2020). Behavioral Strategy and the COVID-19 Disruption. Journal of Management, 46(8), 1322–1329. https://doi.org/10.1177/0149206320945015

Freedman, L. (2020). Strategy for a Pandemic: The UK and COVID-19. Survival, 62(3), 25–76. https://doi.org/10.1080/00396338.2020.1763610

Giesecke, J. (2020). The invisible pandemic. The Lancet, 395(10238), e98.

Goodman, R. A., Foster, K. L., Trowbridge, F. L., Figueroa, J. P., Organization, W. H., & others. (1998). Global disease elimination and eradication as public health strategies: proceedings of a conference, Atlanta, Georgia, USA, 23-25 February 1996. World Health Organization.

Gostin, L. O., & Wiley, L. F. (2020). Governmental public health powers during the COVID-19 pandemic: stay-at-home orders, business closures, and travel restrictions. Jama, 323(21), 2137–2138.

Harandi, A. A., & Asgarpour, R. (2020). Application of Strategic Loss in the Coronavirus Crisis. 10(35), 362–378.

Hasanat, M. W., Hoque, A., Shikha, F. A., Anwar, M., Hamid, A. B. A., & Tat, H. H. (2020). The impact of coronavirus (COVID-19) on e-business in Malaysia. Asian Journal of Multidisciplinary Studies, 3(1), 85–90.

Jamaludin, S., Azmir, N. A., Mohamad Ayob, A. F., & Zainal, N. (2020). COVID-19 exit strategy: Transitioning towards a new normal. Annals of Medicine and Surgery, 59(September), 165–170. https://doi.org/10.1016/j.amsu.2020.09.046

Khari, D., Sharma, V., & Agarwal, N. (2020). Effect of Pandemic COVID-19 on Economic Crisis and Health Issues Globally. Cosmos Journal of Engineering & …, July. https://doi.org/10.46360/globus.xxxxxx

Knight, F. H. (1921). Risk, uncertainty and profit (Vol. 31). Houghton Mifflin.

Lukito-Budi, A. S., Manik, H. F. G. G., & Indarti, N. (2023). Reorienting the organisational strategy of SMEs during the COVID-19 crisis: can entrepreneurial orientation help? Journal of Strategy and Management, 16(1), 28–40.

Madani, K. (2011). Hydropower licensing and climate change: Insights from cooperative game theory. Advances in Water Resources, 34(2), 174–183. https://doi.org/10.1016/j.advwatres.2010.10.003

Marchau, V. A. W. J., Walker, W. E., Bloemen, P. J. T. M., & Popper, S. W. (2019). Decision making under deep uncertainty: from theory to practice. Springer Nature.

Maria, N., Zaid, A., Catrin, S., Ahmed, K., Ahmed, A.-J., Christos, I., Maliha, A., & Riaz, A. (2020). The socio-economic implications of the coronavirus pandemic (COVID-19): A review. International Journal of Surgery, 78, 185–193.

McKibbin, W, & Triggs, A. (2018). Modelling the G20. Centre for Applied Macroeconomic Analysis. Australian National University.

McKibbin, Warwick, & Fernando, R. (2021). The global macroeconomic impacts of COVID-19: Seven scenarios. Asian Economic Papers, 20(2), 1–30.

Montoya-Torres, J. R., Muñoz-Villamizar, A., & Mejia-Argueta, C. (2023). Mapping research in logistics and supply chain management during COVID-19 pandemic. International Journal of Logistics Research and Applications, 26(4), 421–441.

Oktari, R. S., Latuamury, B., Idroes, R., Sofyan, H., & Munadi, K. (2023). Knowledge management strategy for managing disaster and the COVID-19 pandemic in Indonesia: SWOT analysis based on the analytic network process. International Journal of Disaster Risk Reduction, 85, 103503.

Reeves, M., Lang, N., & Carlsson-Szlezak, P. (2020). Lead your business through the coronavirus crisis. Harvard Business Review, 27, 2–7.

Regalado, A. (2020). What is herd immunity and can it stop the coronavirus. MIT Technology Review: https://www. technologyreview. com/2020/03/17/905244/what-isherd-immunity-and-can-it-stop-the-coronavirus/. Erişim Tarihi, 9, 2021.

Rogers, A. (2020). The Asian countries that beat COVID-19 have to do it again. Availabe Online: Https://Www. Wired. Com/Story/the-Asian-Countries-That-Beat-Covid-19-Have-to-Do-It-Again/(Accessed on 3 July).

Singh, S., Chamola, P., Kumar, V., Verma, P., & Makkar, N. (2023). Explaining the revival strategies of Indian MSMEs to mitigate the effects of COVID-19 outbreak. Benchmarking: An International Journal, 30(1), 121–148.

Su, Z., Cheshmehzangi, A., Mcdonnell, D., Ahmad, J., Šegalo, S., Xiang, Y., & Pereira, C. (2022). The Advantages of the Zero-COVID-19 Strategy. 1–13.

Summers, J., Cheng, H. Y., Lin, H. H., Barnard, L. T., Kvalsvig, A., Wilson, N., & Baker, M. G. (2020). Potential lessons from the Taiwan and New Zealand health responses to the COVID-19 pandemic. Lancet Reg Health West Pac. 2020; 4: 100044.

Syrett, M., & Devine, M. (2012). Managing uncertainty: Strategies for surviving and thriving in turbulent times. John Wiley & Sons.

Takes, I. (2020). Mitigating the COVID economic crisis: act fast and do whatever. CEPR Press.

Thompson, R. N., Hollingsworth, T. D., Isham, V., Arribas-Bel, D., Ashby, B., Britton, T., Challenor, P., Chappell, L. H. K., Clapham, H., Cunniffe, N. J., Dawid, A. P., Donnelly, C. A., Eggo, R. M., Funk, S., Gilbert, N., Glendinning, P., Gog, J. R., Hart, W. S., Heesterbeek, H., … Restif, O. (2020). Key questions for modelling COVID-19 exit strategies. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 287(1932). https://doi.org/10.1098/rspb.2020.1405

Tutunchian, M., & Khoshhal, J. (2020). Crisis Management and Reducing the Risk of Coronavirus Infection (with Emphasis on Iran’s Capabilities) Mehri. 3, 227–239.

World Health Organization, (2020, & others. (2020). WHO Director-General’s remarks at the media briefing on 2019-nCoV on 11 February 2020.

Zack, M. H. (1999). Developing a knowledge strategy. California Management Review, 41(3), 125–145.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Analyzing the Concept and Presenting a Strategic Loss Model to Contain the Crisis of Epidemic Diseases (Case Study: COVID-19)

 

Afrooz Amini Harandi

Ph.D. Candidate, Department of Management, Najafabad Branch, Islamic Azad University,
Najafabad, Iran

Sayyed Mohammad Reza Davoodi (Corresponding Author)

Associate Professor, Department of Industrial Management, Dehaghan Branch,
Islamic Azad University, Dehaghan, Iran

Email: [e-mail]

Reza Maddahi

Assistant Professor, Department of Mathematical, Najafabad Branch,
Islamic Azad University, Najafabad, Iran

Rasoul Asgarpour

Assistant Professor, Department of Management, Najafabad Branch,
Islamic Azad University, Najafabad, Iran

 

Abstract

Outbreaks of epidemics have been both catastrophic and manageable. In addressing the crisis posed by epidemic diseases such as COVID-19, non-pharmacological interventions are often the primary and most prioritized measures available. This study presents a conceptual model of strategic loss through the development of the Decision-Making under Deep Uncertainty (DMDU) model. The researchers aimed to create a model that, while incorporating the advantages of existing strategies, is more balanced and applicable across different countries and regions. Furthermore, the model seeks to maximize societal utility by minimizing both costs and casualties.The research employs a descriptive-analytical method, with data collected through library and document reviews. Qualitative analysis is used to assess the data. In this context, the study examines the most prevalent strategies for containing epidemic crises, evaluating their advantages, disadvantages, and effectiveness. The concept of strategic loss is analyzed and compared to other strategies. Importantly, the findings suggest that some of the key lessons learned from managing COVID-19 pertain to the management of future epidemics. According to the research, a strategy of defeat may be the preferred approach for responding to emerging infectious diseases with pandemic potential and moderate to high severity. Thus, it is recommended that decision-makers and policymakers utilize the results of this research to effectively navigate the crisis of epidemic diseases while minimizing vulnerability.

Keywords: Crisis Containment, COVID-19, Epidemics, Strategic Loss.

 

        

---

[1]  Coronavirus disease 2019

[2] مفهوم قوی سیاه توسط طالب (2007) معرفی شده که به عنوان یک مسئله‌ی دور از ذهن در نظرگرفته شده‌است. به این معنی که خارج از قلمرو انتظارات منظم قرار داشته و هیچ چیز در گذشته نمی‌تواند به طور قانع کننده‌ای به امکان آن اشاره داشته باشد.

[3]  نوعی محافظت غیرمستقیم از بیماری‌های عفونی است و زمانی اتفاق می‌افتد که درصد زیادی از جمعیت در اثر عفونت، از طریق عفونت‌های قبلی یا واکسیناسیون مصون شوند.

[4]  Decision Making under Deep Uncertainty 

[5] جهان‌های آینده، سناریو نامیده می‌شوند.

[6]  Federal Energy Regulatory Commission

[7]  زیرمجموعه‌ای از علم ریاضیات است که می‌کوشد با استفاده از طراحی و تحلیل سناریو، رفتارها و نتایج تصمیم گیری موجوداتی را که حق انتخاب دارند، در تعامل با یکدیگر پیش بینی کند.

[8] 8  برخی از دولت‌ها که به دنبال حذف هستند، این هدف را به عنوان "مهار" نیز توصیف می‌کنند.

[9] "کووید-19 طولانی‌مدت" به طیف گسترده‌ای از علائم پایدار، خستگی، تنگی نفس، درد مفاصل، درد قفسه سینه و اختلال شناختی اشاره دارد که در افرادی با سابقه عفونت احتمالی یا تایید شده کووید-19 رخ می‌دهد. حداقل 2 ماه طول می‌کشد و معمولاً 3 ماه از شروع کووید-19با علائم آن ادامه دارد.

[10]  دستگاه تنفس مصنوعی است که با توجه به شرایط بیمار به عمل تنفس کمک می‌کند و یا برای بیمارانی که قادر به تنفس نیستند، تنفس را به صورت کامل انجام می‌دهد.

[11] Zhaohui Su   

[12]  امیکرون آخرین سویه نگران‌کننده کرونا از نظر سازمان جهانی بهداشت که ابتدا  1.1.529. Bنامیده می‌شد، حالا دیگر به مهم‌ترین و شایع‌ترین سویه ویروس‌کرونا در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است.

---