Reflection of Religious Principles of Imami Shiism in Aziz Nasafi’s Works (Case Study: Tawhid & Imamate)

Subject Areas :

اسماعیل تاجبخش ¹ , داود اسپرهم ² , سیدمحمد حسینی ³ , Sajjad Maniee ⁴

1 - استاد، زبان و ادبیات فارسی، ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، علامه طباطبائی، تهران، ایران.
2 - استاد، زبان و ادبیات فارسی، ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، علامه طباطبائی، تهران، ایران.
3 - استاد، زبان و ادبیات عرب، ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، علامه طباطبائی، تهران، ایران.
4 - Ph.D. Student, Persian Language and Literature, Persian literature and foreign languages, Allameh Tabatabaʼi , Tehran, Iran

Received: 2024-04-03 Accepted : 2024-06-18 Published : 2025-11-30

Keywords: Keywords: religious principles, Imami Shiism, Aziz Nasafi, Tawhid, Imamate.,

Abstract :

Nasafi has devoted himself to expressing theological and philosophical issues along with mystical discussions and In addition to expressing his own views, he has mentioned the ideas of the people of reincarnation, the people of wisdom, the members of Sharia and the members of unity. Among the theological issues that Nasafi has focused on were discussions about monotheism and imamate. Sometimes he has reflected the beliefs of others and sometimes he has wrote his own beliefs. The fundamental question of the present research, which was carried out using an analytical-descriptive method, is whether in the issues about monotheism and imamate, Nasafi was merely reflecting the beliefs of the Imamiah or did he himself believe in them? The studies showed that in the discussions about monotheism and imamate, Nasafi not only reflected the Imamiah theology from among the theological sects, but also was influenced by it and believed in it. He considered the divine attributes to be the same as the essence of God, considered the Shia Imams to be only examples of the saints of God, introduced Hazrat Mahdi as the Seal of the Saints and believed in his appearance at the end of time and the establishment of justice by that Imam, never imagined that the earth would be empty of an Imam and called the position of guardianship a divine gift. Paying attention to such views is a clear and convincing proof of the influence of Shia ideas on Nasafi and the mystical literature of the seventh century. Keywords: religious principles, Imami Shiism, Aziz Nasafi, Tawhid, Imamate.

References:

منابع
1- قرآن مجید
2- اسدی گرمارودی، محمد و عزیزی، بابک. (1390). «تبیین مراتب انسان کامل در اندیشۀ عرفانی عزیزالدین نسفی«. پژوهشنامۀ عرفان. دورۀ 2، ش 4، صص 2-14.
3- اشعری قمی، سعد بن عبدالله ابی خلف. (1387). تاریخ عقاید و مذاهب شیعه (المقالات و الفرق). تصحیح و تعلیقات محمدجواد مشکور. ترجمۀ یوسف فضایی. چاپ 2. تهران: آشیانۀ کتاب.
4- افراسیاب¬پور، علی¬اکبر. (1392). «مهدویت از نگاه عزیزالدین نسفی». فصلنامۀ تخصصی عرفان اسلامی. دورۀ 9، ش 36، صص 79-92.
5- تجلیل، جلیل و هوشیار، یاسر. (1394). «بررسی تطبیقی سیمای انسان کامل در خطبۀ متقین نهج البلاغه و آثار عزیزالدین نسفی». فصلنامۀ علمی پژوهشی پژوهش¬های نهج البلاغه. دورۀ 14، ش 3، صص 19-30.
6- زرین¬کوب، عبدالحسین. (1396). دنبالۀ جستجو در تصوف ایران. چاپ یازدهم. تهران: امیرکبیر.
7- صفا، ذبیح¬الله. (1390). تاریخ ادبیات در ایران. ج 1/3. چاپ شانزدهم. تهران: فردوس.
8- غلامرضایی، محمد. (1388). سبک¬شناسی نثرهای صوفیه از قرن پنجم تا اوایل قرن هشتم(کلیات). تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
9- مدرسی¬طباطبائی، سیدحسین. (1398). مکتب در فرایند تکامل(نظری بر تطور مبانی فکری تشیع در سه قرن نخستین). ترجمۀ هاشم ایزدپناه. چاپ چهاردهم. تهران: کویر.
10- مفید، محمد بن محمد بن نعمان. (1396). الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد. ترجمه و شرح سید هاشم رسولی محلاتی. دورۀ 2 جلدی. چاپ سیزدهم. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
11- ــــــــــــــــــــــــــــــ (1333). النکت الاعتقادیه. ترجمۀ محمدجواد مشکور. چاپ اول. تبریز: کتاب¬فروشی حقیقت.
12- ــــــــــــــــــــــــــــــ (1402). اندیشه¬نامۀ کلامی امامیه و فرق اسلامی به روایت شیخ مفید(ترجمه و تحقیق اوائل المقالات). سید عابدرضا نوشاد رضوی. چاپ دوم. قم: مرکز بین-المللی ترجمه و نشر مصطفی.
13- مقداد، فاضل. (1387). شرح باب الحادی عشر. ترجمه و تصحیح و توضیح علی¬اصغر حلبی. چاپ پنجم. تهران: اساطیر.
14- نسفی، عزیزالدین بن محمد. (1391). بیان التنزیل. تصحیح و تعلیقات سید علی¬اصغر میرباقری¬فرد. چاپ اول. تهران: سخن.
15- ________________. (1391). کشف الحقایق. تصحیح و تعلیقات سید علی¬اصغر میرباقری¬فرد. چاپ اول. تهران: سخن.
16- ______________. (1381). زبدة الحقایق. تصحیح و تعلیقات حق¬وردی ناصری. چاپ دوم. تهران: طهوری.
17- ـــــــــــــــــــــــــــ (1398). مجموعۀ رسائل مشهور به کتاب الانسان الکامل. تصحیح ماریژان موله. چاپ پانزدهم. تهران: طهوری.
18- ـــــــــــــــــــــــــــ (1352). مقصد اقصی. گنجینۀ عرفان. به تصحیح و مقابلۀ حامد ربانی. صص 210-285. چاپ اول. تهران: گنجینه.
19- ـــــــــــــــــــــــــــ (1397). منازل السائرین الی الله. چاپ دوم. تصحیح و شرح داود اسپرهم. تهران: آرایان.