The right of the couple to recourse to reciprocal divorce in Islam and jurisprudence

Subject Areas : Journal of Law and Politics

Ahmad Yousefi Sadeghloo ¹ , saman karimi ²

1 - Assistant Professor, Department of Private Law, Faculty of Law, Theology and Political Science, Research Sciences Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 - Masters Student of Private Law, Islamic Azad University, Tehran Research Sciences Branch

Received: 2021-08-30 Accepted : 2022-04-11 Published : 2022-09-23

Keywords: reciprocal divorce, Islamic law, Divorce, right of recourse, Judicial Procedure,

Abstract :

یکی از احکام خانواده در شرع اسلام طلاق رجعی است. شارع اسلام برای حفظ مصلحت استحکام خانواده، طلاق رجعی را به‌عنوان اصل قرار داد تا ادامه زندگی زناشویی را با رجوعی ساده در مدت عده امکان‌پذیر سازد. ماهیت حقوقی رجوع، یک عمل حقوقی یکطرفه (ایقاع) و مبتنی بر قصد است. در قوانین نیز طلاق رجعی مورد پذیرش قرار گرفته و اصل بر رجعی بودن طلاق دانسته شده است جز موارد معدود که طلاق را از حکم رجعی بودن خارج ساخته و آنها را بائن نامیده است. این مطالعه به ‌بررسی حق رجوع زوج در طلاق رجعی در اسلام و رویه قضایی پرداخته است. روش تحقیق به‌صورت توصیفی و تحلیلی می‌باشد. یافته‌های پژوهش نشان داد که شارع اسلام و مشهور فقهاء اصل بودن طلاق رجعی را ملاک قرارداده اند و طلاق حاکم را رجعی دانسته و برخی نیز بر حسب نوع طلاقی که حاکم می‌دهد رجعی یا بائن دانسته‌اند و از فقهای معاصر تنها کسی که به بائن بودن طلاق حاکم فتوی داده است مرحوم آیت‌الله خوئی می‌باشد. قانونگذار در قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، طلاق رجعی را پذیرفته است اما در قوانین مربوط به طلاق رجعی، به خوبی به احکام آن توجه نکرده است و این ضعف سبب کوتاهی‌ها و عدم توجه صحیح به طلاق رجعی در دادگاه‌ها و ایجاد رویه‌های مختلف گردیده است. متأسفانه اغلب در دادگاه‌ها، اکثر طلاق‌ها به‌صورت بائن از نوع خلع واقع می‌شود که می‌بایست محاکم دادگستری با توجه به شرایط طلاق خلع و اهمیت طلاق رجعی، در رویه خود تغییر ایجاد نمایند.