Investigating the Manifestation of Sacredness in Iran’s Holy Shrine’s Architecture: The Case of Imam Reza’s (AS) Holy Shrine

Subject Areas : Art

Sanaz Rahravi Poodeh ¹

1 - Assistant Professor, Department of Architecture, Khorasgan Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

Received: 2022-04-25 Accepted : 2022-09-14 Published : 2022-11-22

Keywords: sacred matter, sacred art, Islamic art, Imam Reza’s (AS) holy shrine,

Abstract :

Architecture, beyond the technological matter, means the totality of human presence in the world; Therefore, the sacred as the most basic feature of human presence in the world has an essential relation with architecture. This relationship is established, on the one hand, with the temple and on the other hand, with religious prayers and rituals. Iranian architecture is one of the most valuable examples of indigenous architecture that has unique features, including semantic, mystical and conceptual features such as the sacredness. Throughout history, religious buildings, especially the tombs of imams and great men of science, have taken different forms and it seems that differences in the way of manifesting attributes and concepts have caused physical differences in them. This difference is crystallized not only in the physical features of architecture in general but also in details such as decorations. Because tombs have been used as shrines in Islamic lands and for this reason, they have been considered in terms of art. Architects have also sought to create a sacred place throughout history and have used the realm of meaning to achieve this. The most obvious semantic and essential manifestation of man can be explored in sacred art. In general, sacred art is summarized in meaning, which has emerged in the body of architecture. Sacred art is a reflection of the spiritual world, and this view emphasizes that sacred architecture is not just a place for human habitation and physical need, but also causes human growth and excellence in human space. This research intends to review the manifestation of the holy order in the tomb of Imam Reza (AS), the eighth Imam of the Shiites. The purpose of this study is to investigate the place of the sacredness in architecture as a visual art and to find the ideas formed in the body of the building. This study is qualitative and of argumentative and analytical type, so that the architecture of the tomb is examined theoretically based on the principles of the sacredness and based on logical reasoning. In this research, first the concept of the sacred matter has been studied and then according to the subject of place (the holy court of Imam Reza (AS)), the concepts of the sacred matter have been evaluated and reviewed. According to the findings of the studies done so far, the analyses show that Islamic architecture has used the sacred in terms of form and meaning, so that concepts such as signs and symbols, the originality of the tomb in organizing the spaces of the tomb, the location of the tomb in the space inside, the use of luxurious and richly decorated materials and the existence of a spatial hierarchy to reach the shrine (providing various spaces for the mental and spiritual preparation of the pilgrim, taking the pilgrim by various spaces and compassion and kindness with him, approaching the stage step by step to the beloved and perfect human being, attention and in essence, placing a perfect human being, instilling the feeling of meeting an important person (who has emerged in the holy shrine of Imam Reza (AS).

References:

1. الیاده، میرچا. (1375). مقدس و نامقدس، ترجمۀ نصرالله زنگویی، تهران: نشر سروش.


2. اینانلو، شبنم. (1380). طبیعت در معماری مسجد، مجموعه مقالات دومین همایش بین‌المللی معماری مسجد، افق آینده (جلد اول)، تهران: دانشگاه هنر.


3. آلفردمارتین، جیمز. (1374). زیباشناسی فلسفی، ترجمۀ مهرانگیز اوحدی، تهران: انتشارات طرح نو.


4. براند، هیلن. (1379). معماری اسلامی: فرم، عملکرد، معنا، ترجمۀ ایرج اعتصام، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.


5. بورکهارت، تیتوس. (1347). مداخلی بر اصول و روش هنر دینی، مجموعه مقالات هنر معنوی، تهران: مطالعات دینی هنر.


6. بورکهارت، تیتوس. (1365). هنر اسلامی زبان و بیان، ترجمۀ مسعود رجب‌نیا، تهران: سروش.


7. تقوایی، ویدا. (1381). از جمال‌شناسی تا زیباشناسی، هنرهای زیبا، ش 11.


8. جعفری، محمدتقی. (1386). هنر و زیبایی از دیدگاه اسلام، تهران: مؤسسۀ تدوین و نشر آثار علامه‌جعفری.


9. جوادی‌آملی، عبدالله. (1378). عرفان و حماسه، قم: انتشارات اسراء.


10. حمزه‌نژاد، مهدی، خراسانی‌مقدم، صبا.(1391). گونه‌شناسی مزارهای اسلامی در ایران براساس مفاهیم قدسی تشبیه، تنزیه، جمال و جلال، دوفصل‌نامۀ معماری ایرانی، ش 2.


11. خلیلی، خلیل‌الله. (1383). آثار هرات، تهران: انتشارات عرفان.


12. دورانت، ویلیام جیمز. (1378). مشرق زمین گهوارۀ تمدن، مترجمان احمد آرام، علی پاشائی، امیرحسین آریان‌پور، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.


13. ذاکری، علیرضا. (1399). در نسبت امر قدسی و اخلاق در جامعۀ پساانقلابی قدسی تقدس‌زدایی شده، فصل‌نامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 16، ش 58.


14. راودراد، اعظم، معتمدی، بشیر. (1395). بررسی امکان بازنمایی امر قدسی در قالب تصویر متحرک، دین و ارتباطات، سال 24، صص 65-37.


15. رودولف، اتو. (1380). مفهوم امر قدسی، ترجمۀ هادی همتی، تهران: انتشارات نقش‌جهان.


16. رهنورد، زهرا. (1384). حکمت هنر اسلامی، تهران: انتشارات سمت.


17. رهنورد، زهرا.1386: جلوۀ جمال و جلال در نگارگری و بازتاب آن در موجودات اهریمنی و مخوف، هنرهای زیبا (ش 29): صص 87-95.


18. زمرشیدی، حسین. (1391). آفرینش‌های هنر قدسی از انواع خط بنایی در آثار معماری اسلامی، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، دورۀ 2، ش 8.


19. زمرشیدی، حسین. (1393). آثار معماری قدسی: مجموعه مقالات، نشر زمان.


20. سلطان‌زاده، حسین.(1372). فضای ورودی در معماری سنتی ایران، تهران: معاونت امور اجتماعی فرهنگی شهرداری تهران.


21. شقاقی، پژمان. (1384). کالبد خدایان تجلی قدسی در معماری اقوام گوناگون، تهران: نشر قصیده‌سرا.


22. شوان، فریتهوف. (1383). اسلام و حکمت خالده، ترجمۀ فروزان راسخی، تهران: انتشارات هرمس.


23. علی‌پور، رضا، حاتم، غلامعلی، بنی‌اردلان، اسماعیل، داداشی، ایرج. (1397). افتراق معماری هنر در نگرش سنتی و مدرن از دیدگاه کوماراسوامی، مطالعات هنر اسلامی، سال چهاردهم، ش 30. صص 75-63.


24. علی‌آبادی، محمد. (1376). جلوه‌های جمال در مسجد، مجموعه مقالات همایش معماری مسجد: گذشته، حال، آینده، (جلد دوم)، اصفهان: دانشگاه هنر.


25. علیزاده، بیوک، قائمی‌نیک، محمدرضا. (1391). در جست‌وجوی امر قدسی: چیستی امر قدسی در میان سنتگرایان با تأکید بر آرای رنه‌گنون، فریتهوف شوان و سید حسین نصر، فصل‌نامۀ اندیشۀ دینی، دورۀ 12، صص 63-39.


26. علیشیر، علی، دیباجی، محمدعلی. (1399). بررسی نحوۀ آشکارگی امر قدسی در مساجد اسلام و معابد هندوئیزم، پژوهش‌های فلسفی، دانشگاه تبریز، سال 14، ش 33، صص 292-318.


27. کاهیره، نسیم، دماوندی، عفت. (1400). بازنمایی امر قدسی در نمادهای مناسکی اربعین، پژوهش‌نامۀ معارف حسینی، سال ششم، ش 24، صص 83-108.


28. کرم‌قشقایی، علی‌اصغر، اردلانی، حسین. (1400). هندسه در نگارگری به مثابه هنر قدسی در آثار کمال الدین بهزاد، نگره، ش 59. صص 23-41.


29. گنون، رنه. (1365). بحران‌های دنیای متجدد، ترجمۀ ضیاءالدین دهشیری، انتشارات دانشگاه تهران.


30. گودرزی، حسین. (1387). کارکرد هویت بخش مذهب شیعه در دوره صفویه، فصل‌نامه مطالعات ملی، سال نهم، ش 4.


31. گوهرین، صادق. (1368). شرح اصطلاحات تصوف، تهران: نشر زوار.


32. لاهیجی، عبدالکریم. (1380). شرح گلشن راز، تهران: محمودی.


33. مطهری، مجتبی. (1387). امکان تجلی امر قدسی، سوره، ش 40.


34. ملاصالحی، حکمت‌الله. (1377). صور جلالی در معماری اسلامی ایران، فرهنگ و هنر، ش 29.


35. مهدی‌نژاد، جمال‌الدین، طاهرطلوع‌دل، محمدصادق، عظمتی، حمیدرضا، صادقی‌حبیب‌آباد، علی. (1395). جستاری بر ویژگی‌های معماری ایرانی- اسلامی و هنرهای قدسی مبتنی بر تعالی معماری. پژوهش‌های هستی شناختی، سال پنجم، ش 10، صص 50-31.


36. نصر، سیدحسن. (1380). معرفت و امر قدسی، ترجمۀ فرزاد حاجی‌میرزایی، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.


37. نصر، سیدحسن. (1381). معرفت و معنویت، ترجمۀ انشالله رحمتی، تهران: دفتر پژوهش و و نشر سهروردی.


38. نصر، سیدحسین.(1384). جوان مسلمان و دنیای متجدد، ترجمۀ مرتضی اسعدی، تهران: انتشارات طرح نو.


39. نصر، سیدحسین. (1378)، معرفت و امر قدسی، ترجمۀ فرزاد حاجی‌میرزایی، تهران: انتشارات فروزان‌فر.


40. نقره‌کار، عبدالحمید. (1398). برداشتی از حکمت اسلامی در هنر معماری، انتشارات فکر نو.


41. نقره‌کار، عبدالحمید. (1387). درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و شهرسازی، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی: معاونت شهرسازی، شرکت طرح و نشر پیام سیما.


42. نقره‌کار، عبدالحمید. (1381). معماری مسجد از مفهوم تا کالبد، مجموعه مقالات همایش معماری مسجد: گذشته، حال، آینده، جلد دوم، اصفهان: دانشگاه هنر.


43. نوروزی‌طلب، علیرضا. (1387). هنر اسلامی، تجلی امر قدسی از طریق هنر سنتی، کتاب ماه هنر، ش 122.


44. وکیلی، شروین. (1392). ساختار امر قدسی در یسنه، پژوهش‌نامۀ ادب حماسی، ش 15، صص 49-75.


45. Otto, Rudolf. (1923). The idea of the holy: an inquiry into the non-rational factor in the idea of the divine and its relation to the rational, Translated by John W.Harvey, Revised with Additions Oxford University Press: London Milford.


46. Guenon, Rene. (2001). Symbols of Sacred Science, Sophia Perenis Hillsdele Ny.


47. Stiver, Daner. (1996). The Philosophy of Religious Language: Sign, Symbols and Story, Blachwell.


48. http://razavitv.aqr.ir/index/