Study on impression of Persian literature on Turkmen literature as Aesthetics approach

Subject Areas :

siyavash morshedi ¹ (Assistant Professor of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Arak branch, Arak, Iran.)
kamal-al-din arokhi ² (Ph.D Student of Persian Language and Literature, Sistan and Blochestan University.)

Received: 2017-12-25 Accepted : 2017-12-25 Published : 2017-03-21

Keywords:

Abstract :

As regard to Turkmens role in political and social changes and center of Marv (Mari) (today in Turkmenistan) as an Islamic city in Islamic period, has been mutual influence and impact between Persian and Turkmen literature. This paper – with library description and analysis – studies influence of Classic Turkmen literature (in 19th and 20th century) from Persian literature with emphasis on 5 Turkmen poets (Magtymguly, Ghayeb Nazar Ghayevi, Ghorban Ali Maerufi, Meskin Ghlich and Sheydaei). The results of the research say that the Turkmen poets were familiar to Persian poem and uses Persian phrase, themes and literary images. Some Turkmen poets had Persian poems. These influences are impressive in Aesthetics and imagery point of view; means: simile, metaphor and allusion , in the end of the paper showed a chart about most impressive Persian poets on aesthetics and figure speech elements on Turkmen literature in those 5 famous Turkmen poets.

References:

منابع و مآخذ

1ـ اعظمی­راد، گنبد دوردی. مقدمه­ای بر شعر مختومقلی بر اساس ادبیات تطبیقی. مشهد: انتشارات گل نشر، چاپ اول، 1377.

2ـ اوحدی مراغه‌ای. دیوان اوحدی مراغه‌ای، به کوشش حمید سعادت. تهران: انتشارات کاوه، 1349.

3ـ بیدل، عبدالقادر. دیوان بیدل دهلوی. به تصحیح اکبر بهداروند. تهران: نشر قطره، دو جلد، 1388.

4ـ تاریخ ترکمنستان. تهران: انتشارات وزارت امور خارجه، جلد اول، چاپ سوم، 1390.

5ـ جمال­زاده، محمدعلی. جنگ ترکمن. تهران: انتشارات جاویدان، 1357.

6ـ حافظ، شمس­الدین محمد. دیوان حافظ. به کوشش خطیب رهبر. تهران: صفی علیشاه، چاپ چهارم، 1366.

7ـ ــــ ، ـــــــــــــــــ . دیوان حافظ یا رندی‏نامه. با یادداشت‌های علی‌اصغر حلبی. تهران: نشر زوار، 1390.

8ـ حلبی، علی‌اصغر، مرشدی، سیاوش. «مقایسه سبک‏شناسانۀ هفت‌اورنگ جامی و هفت منظر هاتفی از دیدگاه زیبایی‌شناسی». فصلنامۀ تخصصی سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال پنجم، شماره چهارم، زمستان، شماره پیاپی 18، ص88ـ73، 1391.

9ـ خاقانی، بدیل. دیوان خاقانی شروانی. تصحیح ضیاءالدین سجادی. تهران: زوّار، 1378.

10ـ دهخدا، علی‌اکبر و همکاران. لغت‌نامه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، ویرایش جدید، 15 جلد، 1377.

11ـ سارلی، اراز محمد. پژوهش­هایی در ادبیات ترکمن. گنبد: مختومقلی فراغی، 1377.

12ـ سعدی، شیخ مصلح­الدین. کلیات سعدی، تصحیح محمدعلی فروغی. تهران، نشر هرمس، 1385.

13ـ سنایی، مجدودبن­آدم. حدیقه‌الحقیقه و شریعه الشریعه. تصحیح و تحشیه مدرس رضوی. تهران: دانشگاه­تهران، چاپ ششم، 1383.

14ـ ـــــ ، ــــــــــــ . دیوان اشعار سنایی. به کوشش مدرس رضوی. تهران: انتشارات سنایی، 1380.

15ـ شادمهر، امان قلیچ. خلوت‌نشین عشق. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1379.

16ـ صفا، ذبیح‌الله. تاریخ ادبیات ایران. تهران، انتشارات فردوسی، جلد ششم، 1369.

17ـ شیدایی. دیوان اشعار شیدایی، گنبد: قابوس، 1370.

18ـ سلمان ساوَجی، سلمان‏بن‏محمد. کلیات سلمان ساوجی. تصحیح عباسعلی وفایی. تهران: سخن، چاپ اول، 1389.

19ـ شیدایی. گل صنوبر. به کوشش مراد دوردی قاضی. گنبد: قابوس، چاپ اول، 1377.

20ـ طالبان، یحیی، نیک‏پناه، منصور. «مقایسه تطبیقی صور خیال در شعر بیدل و نیما». مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شماره 2، صص 98ـ108، 1381.

21ـ عطار، محمدبن‏ابراهیم. دیوان عطار. به اهتمام و تصحیح تقی تفضلی. تهران: علمی و فرهنگی، 1384.

22ـ ــــ ، ـــــــــــــ . منطق‌الطیر. تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی‏کدکنی. تهران، علمی و فرهنگی، 1383.

23ـ عندلیب، نورمحمد. دیوان اشعار و منظومه‌ها و داستان‌های نور محمد عندلیب شاعر ترکمن و فارسی سرا. به کوشش نظر محمد گل محمدی. گرگان: انتشارات مختومقلی فراغی، چاپ اول، 1391.

24ـ غایبی، غایب­نظر. دیوان اشعار غایبی. به کوشش حاج مراد دوردی قاضی. گرگان: مختومقلی، 1389.

25ـ فداکار، نورقلیچ. نقد و تحلیل آثار و احوال مختومقلی فراغی. گلستان: انتشارات احسان، 1379.

26ـ فراغی، مختومقلی. دیوان اشعار مختومقلی فراغی. گنبد: انتشارات سنایی، 1372.

27ـ ـــــ ، ـــــــــ . دیوان اشعار مختومقلی فراغی. گنبدکاووس: قابوس، 1357.

28ـ ـــــ ، ـــــــــ . دیوان مختومقلی فراغی.به تصحیح اراز محمد سارلی. گرگان: مختومقلی، 1392.

29ـ فرخی­سیستانی، علی. دیوان حکیم فرخی سیستانی. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران، نشر زوار، 1380.

30ـ فردوسی، ابوالقاسم. شاهنامه فردوسی. بر اساس چاپ مسکو، تهران: نشر هرمس، 1390.

31ـ قاضی، فرهاد. زندگینامه بزرگان شعر و ادب ترکمن. مشهد: گل نشر، چاپ اول، 1387.

32ـ گل، امین‌الله. تاریخ سیاسی و اجتماعی ترکمن­ها. تهران: نشر علم، 1366.

33ـ مسکین­قیلیچ. دیوان اشعار مسکین قلیچ. به کوشش مراد دوردی قاضی، محمود آتا گؤزلی. گرگان: نشر عشق دانش، چاپ اول، 1384.

34ـ مشیری، رحیم جغرافیای کوچ‌نشینی. تهران: انتشارات سمت، چاپ پنجم، 1384.

35ـ معروفی، قربانعلی. داستان یوسف و احمد. به کوشش مراد وردی قاضی. گرگان: انتشارات مختومقلی فراغی، 1377.

36ـ مولوی، جلال‌الدین. مثنوی معنوی. مولوی، جلال‌الدین محمد تصحیح نیکلسون. تهران: نشر هرمس، 1386.

37ـ ـــــ ، ـــــــــــ . کلیات شمس یا دیوان کبیر. با تصحیحات بدیع‌الزمان فروزانفر. تهران: انتشارات بهنود، 1391.

38ـ میرنیا، علی. طوایف ترکمن. تهران: نشر هیرمند، 1366.

39ـ ناصرخسرو قبادیانی. دیوان اشعار ناصرخسرو. به کوشش نصرالله تقوی. تهران: نشر معین، 1380.

40ـ نظامی گنجوی، الیاس. خسرو و شیرین. به تصحیح وحید دستگردی. به کوشش سعید حمیدیان. نشر قطره، 1388.

41ـ ــــــــــــ ، ـــــ . خمسۀ نظامی. الیاس، بر اساس چاپ مسکو ـ باکو، تهران: نشر هرمس، 1375.

42ـ نعمه­الله ولی، نعمه الله. دیوان کامل حضرت شاه نعمه الله ولی... . کرمان: خدمات فرهنگی کرمان، چاپ دوم، 1386.

43ـ نوایی، امیرشیر. دیوان اشعار امیرنظام‏الدین علیشیر نوایی. به کوشش رکن­الدین همایون فرخ، تهران: اساطیر، چاپ اول، 1375.

44ـ وامبری، آرمینیوس. درویش دروغین. ترجمه فتحعلی خواجه‌نوریان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم، 1377.

45- Hasan Basri Çantay. 1958. Chapter 7: Islamic Culture in Turkish Areas, in Islam — The Straight Path: Islam Interpreted by Muslims by Prof. Kenneth W. Morgan, Published by The Ronald Press Company, New York «. Religion-online. org. Retrieved 2013; 04: 09.

46- THE ENCYCLOPAEDIA OF ISLAM, LEIDEN, BRILL. E. Turkmen literature. V. X, 2000; 8: 727.

47- http: //www. britannica. com/art/Turkmen-literature

48- www. ganjoor. net

 

 

---

[1]- این مقاله برگرفته از طرح پژوهشی «بررسی و تحلیل تأثیر ادبیات فارسی بر ادبیات ترکمن» مصوب 4/7/94 دانشگاه آزاد اسلامی واحد مادر گرگان است.

* استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان، مرکز گمیشان، گروه زبان و ادبیات فارسی، گمیشان، ایران. (نویسنده مسؤول)

** دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.

[4]- Ethnography

[5]- Geldiyeff

[6]- Kulmehmedoff

[7]- Döwlermammet

[8]- Sayalan eserlar

[9]- Körmolla

[10]- Goshgular

[11]- Bāyandor

[12]ـ تخفویف: (مصدر باب تفعیل) ترساندن- به خوف (ترس) انداختن.

[13]ـ در کلیات سعدی، چاپ فروغی (نشر امیرکبیر، 1381: 540) به صورت «تیغ غمزه» آمده است.

[14]- در متن اصلی «قهریم آتشی» و در پی نویس «قهرینگ آتشی» آمده است که به دلیل معنای درست، ضبط پی نوشت برگزیده شد.

[15]ـ «بی‏گمان آشنایی‏ها میان خردمندان همانند پیمان‏هاست» (ترجمه علی‏اصغر حلبی، دیوان حافظ یا رندی‏نامه، ص: 434، ح 4)