مقایسه آبشویی خاک‌های شور و سدیمی به دو روش غرقابی دایم و متناوب در اراضی جنوب استان خوزستان

Subject Areas : Irrigation and Drainage

علی اکبر جلالی ¹ , حسین سخایی راد ²

1 - گروه آبیاری و زهکشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان.
2 - گروه سازه‌های آبی.

Received: 2011-09-11 Accepted : 2011-11-14 Published : 2633-05-22

Keywords:

Abstract :

در این پژوهش، آزمایش­های آبشویی به دو روش غرقابی دایم و متناوب، در کرت­های آزمایشی در اراضی جنوب استان خوزستان اجرا شد. به ازای کاربرد روش متناوب، مقادیریکسان آب آبشویی، نتایج بسیار بهتری در روند شوری­زدایی و سدیم­زدایی نسبت به روش دایم نشان داد. در روش متناوب، به­کارگیری دوره­های تناوب 5 و 8 روزه، جهت آبشویی اراضی منطقه، در عمق یک متری خاک، تفاوت چندانی با هم نداشتند. اگر چه روند تغییرات شوری­زدایی و سدیم­زدایی در طی مراحل آبشویی و به خصوص در مراحل اولیه آن تفاوت کمی نشان داد، ولی در نهایت، اثر هر دو تناوب مشابه بود. مقایسه نتایج شوری­زدایی آزمون­های مزرعه­ای و مدل­های ارائه شده توسط سایر محققین نشان داد در بین مدل­های مورد بحث، تنها مدل دیلمان که یک رابطه نمایی و مبتنی بر روابط تجربی- نظری است، قادر بوده با دقت بهتری نسبت به سایر مدل­ها، نتایج حاصل از داده­های مزرعه­ای به هر دو روش آبشویی غرقابی دایم و متناوب را برآورد کند. این برآورد در روش متناوب، هم خوانی بیشتری با نتایج آزمون­های مزرعه­ای داشته است. هم چنین بررسی نتایج حاصل از ارقام سدیم­زدایی خاک­ها نشان داد، به دلیل وجود منابع کافی کلسیم موجود در خاک، بعد از شسته شدن خاک­های شور و سدیمی، با مشکل سدیمی شدن خاک­ها مواجه نبوده و نیازی به استفاده از مواد اصلاحی در خاک­های مورد آزمون نمی­باشد.

References:

- الیاس آذر، خ. (1381). اصلاح خاک­های شور و سدیمی (مدیریت خاک و آب). انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه. چاپ اول.  330 صفحه.

- بذرافکن، ع.( 1375 ). بررسی میزان آبشویی اولیه لازم در اراضی کشت و صنعت هفت تپه. پایان­نامه کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز. 161 صفحه.

 - بهزاد، م. و آخوندعلی، ع. م. (1381). بررسی و ارایه معادله­های تجربی شوری و سدیم زدایی خاک­های شور در منطقه ملاثانی استان خوزستان. مجله علمی کشاورزی. جلد 25 شماره 1، صفحات 125- 105.

- پذیرا، ا. و کشاورز، ع.( 1378). بررسی و تعیین آب مورد نیاز اصلاح خاک­های شور و سدیمی اراضی جنوب شرقی استان خوزستان. مجله تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی. جلد 4 شماره 16، صفحات 13-1.

 - خاکساری، و. چراغی، ع. م. موسوی، ع. ا. کامگارحقیقی، ع. ا. وزندپارسا، ش. (1385). آبشویی خاک به منظور اصلاح خاک شور و قلیا در منطقه چاه افضل استان یزد. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. جلد 13 شماره 6.

- طاهرزاده، م. ح.( 1380). مشخصات و طبقه­بندی خاک­های شور و سدیمی استان خوزستان پس از آبشویی. مجله علوم خاک و آب. ویژه نامه خاک­شناسی و ارزیابی اراضی. صفحات 150- 139.

- FAO. (1988). Soil map of the world. World soil resources report. No. 60, Final draft. Rome. 119 p.

- Diamantis, V. I and Voudrias, E. A. (2007). Laboratory and pilot studies on reclamation of a salt-affected alluvial soil. Journal of Environmental Geology. 54 (3), pp. 643-651.

 - Dieleman,P.J.(1963). Reclamation of salt-affected soils in Iraq. I.LR.I. Wageningen. The Netherlands.

- Hoffman,G.J.(1980). Guidelines for reclamation of salt-affected soils. in Proceedings of international american salinity and water management, Technical conference. Juarez. Mexico. 49-64.

- Leffelaar,P.Aand Sharma, R. P.(1977). Leaching of a highly saline-sodic soil. Journal of Hydrology. 32:pp. 203-218.

 - Morsy,M.Aand El Barody,I.M. (2004). Simulation for the leaching of heavy saline sodic clays at Tina plain in Sinai. Journal of Engineering and Applied Science. 51 (5),pp. 893-910.

 - Pazira, E and Kawachi, T. (1981). Studies on appropriate depths of Leaching Water, Iran. A case Study. Journal of Integrated agricultural Water Use and Freshimg. 6, pp. 39-49.

 - Reeve,R.C. (1957). The relation of salinity to irrigation and drainage requirement. 3th congress of international commision on irrigation and drainage. Trans. 5 (10), pp. 175-187.

 - Talsma,T.) 1967). Leaching of tile-drained saline soils. Australian Journal of Soil Research.  5(1),pp. 37– 46.