سنجش و تحلیل مولفه‌های هیدرولیکی اثرگذار بر تاب‎آوری در برابر سیلاب‎های شهری در کلان‎شهر تهران

Subject Areas : water resource management

کوشا خاتونی ¹ , مارال نظز محمد نرگسی ² , فربد لؤلؤ ³

1 -
2 -
3 -

Received: 2022-12-17 Accepted : 2023-04-10 Published : 2023-04-10

Keywords:

Abstract :

 تاب‎آوری سیستم‎های شهری در برابر سیلاب، به معنی پایداری و مقاومت این سیستم‎ها در برابر آسیب‎های وارده از جانب سیل و توانایی آنها برای بهبود و بازگشت سریع به شرایط عادی پس از رخداد بلای طبیعی یعنی سیلاب می‎باشد. یکی از مسائل مهمی که در دهه‎های اخیر سکونت‎گاه‎ها بخصوص کلان‎شهرها، با وجود جمعیت زیاد و تراکم کالبدی با آن مواجه‎اند، مخاطرات طبیعی از جمله سیلاب‎های شهری است. تاب‎آوری در برابر سیلاب‎های شهری یکی از مباحث مهم و البته پیچیده در مطالعات آب و سازه‎های هیدرولیکی است که اخیرا توانسته است توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کند. چراکه با بررسی این مفهوم می‎توان نقاط تاب‎آور و غیرتاب‎آور را مشخص کرد و برای حفظ و افزایش تاب‎آوری آن کوشید. از آنجایی‎که افزایش روزافزون جمعیت در کلان‎شهر تهران مشکلات و چالش‎هایی را از نظر مدیریت سیلاب‎های شهری ایجاد کرده است، پژوهشگران این مطالعه سعی کردند، مولفه‎های مهم و اثرگذار بر تاب‎آوری در شاخص  هیدرولیکی را  سنجش و آن  بررسی و تفسیر نمایند. هدف از این پژوهش ارزیابی تاب‎آوری شهری در برابر مخاطرات طبیعی با تاکید بر مدیریت سیلاب شهری در کلان‎شهر تهران است. نتایج تحقیق نشان می‎دهد که مناطق۲۲،۲۰ و ۵ تهران بیش‎ترین تاب‎آوری و مناطق ۹،۱۰،۱۱ و ۱۷ کم‎ترین تاب‎آوری را در مبحث  مولفه هیدرولیکی را در میان مناطق داشته‎اند.

References:

بدری، س.، رمضان‎زاده، ل.، عسگری، ع.، قدیری معصوم، م. و سلمانی، م. (۱۳۹۲). نقش مدیریت محلی در ارتقای تاب‎آوری مکانی در برابر بلایای طبیعی با تاکید بر سیلاب. دوفصلنامه علمی و پژوهشی مدیریت بحران، دوره 2، شماره 3، ص 48-37.

خاتونی، ک. و هوشیاری‎پور، ف. (۱۴۰۰). تحلیل تاب‎آوری در برابر سیلاب‎های شهری به روش فازی در شهر کرج. هشتمین کنفرانس ملی پژوهش‎های کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری، 28 بهمن 1400، تهران، ایران.

ولیزاده، ر.، امینی، ش. و رجبی، س. (۱۳۹۸). تحلیل فضایی تاب‎آوری منطقه‎ای در برابر بلایای طبیعی (مطالعه ی موردی: استان آذربایجان شرقی). مطالعات محیطی هفت حصار، دوره 7، شماره 27، ص 28-17.

Da Costa, T. A. G., Meneguette, R. I. and Ueyama, J. (2022). Providing a greater precision of Situational Awareness of urban floods through Multimodal Fusion. Expert Systems with Applications, 188.

Morelli, A. B. and Cunha, A. L. (2021). Measuring urban road network vulnerability to extreme events: an application for urban floods. Transportation research part D: transport and environment, 93.

Mendoza-Cano, O., López-de la Cruz, J., Pattison, I., Martinez-Preciado, M. A., Uribe-Ramos, J. M., Edwards, R. M., Ramírez-Lomelí Cesar, I., Rincón-Avalos, P. and Velazco-Cruz, J. A. (2019). Disaster risk resilience in Colima-Villa de Alvarez, Mexico: application of the Resilience Index to flash flooding events. International journal of Environmental research and public health, 16(12), PP:1-12.

Rezende, O. M., Miranda, F. M., Haddad, A. N. and Miguez, M. G. (2019). A Framework to Evaluate Urban Flood Resilience of Design Alternatives for Flood Defence Considering Future Adverse Scenarios. Water, 11(7). https://doi.org/10.3390/w11071485.

Zhong, M., Lin, K., Tang, G., Zhang, Q., Hong, Y. and Chen, X. (2020). A framework to evaluate community resilience to urban floods: A case study in three communities. Sustainability, 12(4), 1521; https://doi.org/10.3390/su12041521