بررسی آزمایشگاهی ضریب ‌دبی در سازه ترکیبی سرریز- دریچه با ایجاد کنگره‌های مثلثی شکل در بال سرریز

Subject Areas : Marine structures

امیر رضا بهره بر ¹ ()
حسین آذر پیوند ² ()
رسول فرهادی ³ ()

Received: 2021-01-05 Accepted : 2021-07-12 Published : 2021-02-01

Keywords:

Abstract :

ترکیب سرریز با دریچه باعث ایجاد تغییراتی در ضریب­دبی می‎گردد. سازه ترکیبی سرریز- دریچه به دو منظور اندازه‌گیری دبی جریان و جلوگیری از انباشته شدن رسوبات در زمستان که آب گل‎آلود می­باشد، در پشت سرریز بکار می‎رود. در این پژوهش با طراحی و ساخت چهار مدل ترکیبی سرریزهای کنگره­ای مربعی همراه با دریچه، تاثیر پارامترهای هیدرولیکی از جمله فشار آب روی سرریز (h) و پارامترهای هندسی از جمله ارتفاع روزنه (a) عرض دریچه (b)  و فاصله بین بالای روزنه تا راس مثلث (y)، بر ضریب­دبی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایشات نشان داد که ضریب­دبی با افزایش نسبت‎های h/y،h/b  و  h/aبی­بعد کاهش می­یابد و مدل ترکیبی بیشتر عملکردی شبیه به دریچه دارد. همچنین رابطه­ای جهت تخمین ضریب­دبی جریان با ضریب همبستگی 98/0 ارائه شد.  تحلیل حساسیت رابطه نشان داد که نسبت بی‎بعد h/y دارای بیشترین حساسیت و تاثیر را دارا می­باشد و در نهایت اینکه در جاهایی که محدودیت عرض سرریز وجود دارد با اجرای این نوع سرریزها و از همه مهم‎تر  با ایجاد دریچه در بدنه  سرریز یعنی به حالت ترکیبی میزان دبی عبوری افزایش خواهد یافت که بسیار حائز اهمیت می­باشد.

References:

اسمعیلی‎ورکی، م.  و صفررضوی‎زاده، م. (1392). بررسی مشخصات هیدرولیکی جریان بر روی سرریزهای کنگره­ای با پلان نیم­دایره­ای. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، شماره 1، ص 234-224.

رضایی، م.، عمادی، ع. ر. و آقاجانی مازندرانی، ق. (1394). مطالعه آزمایشگاهی سرریز کنگره­ای مستطیلی. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). شماره 6، ص 1446-1438.

رضایی، م. (1391). رابطه دبی اشل در سرریز کنگره­ای مستطیلی. پایان‎نامه کارشناسی ارشد سازه‎های آبی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، دانشکده مهندسی علوم آب، ایران، 69 ص.

یاسی، م. و محمدی، م. (1386). بررسی سرریزهای زیگزاگی با پلان قوسی. مجله علوم آب و خاک، شماره 41 (الف)، ص 12-1.

قره‎گزلو، م.، مسعودیان، م.، صالحی نیشابوری، س. ع.، نادری، ف. و سوری، ا. (1392). بررسی آزمایشگاهی ضریب‎دبی مدل ترکیبی سرریز-دریچه استوانه­ای و نیم‎استوانه­ای در کاناهای کوچک. مجله پژوهش­های حفاظت آب و خاک، شماره اول، ص 198-185.

Kumar, S., Ahmad, Z. and Mansoor, T. (2011). A new approach to improve the discharging capacity of sharp-crested triangular plan form weirs. Flow Measurement and Instrumentation, 22 (3), pp:175–180.

Hayawi, H.A.A, Yahia, A.A.A. and Hayawi, G.A.A. (2008). Free combined flow over a triangular Weir and under rectangular gate. Damascus university journal, 24 (1), pp: 9-22.

Samani, J.M. and Mazaheri, M. (2009). Combined Flow over Weir and under Gate. Journal of Hydraulic Engineering, 135(3), pp: 224-227.

Negm, A.M., Al-Brahim, A.M. and Alhamid, AA. (2002). Combined-free flow over weirs and below gates. Journal of Hydraulic Research, 40 (3), pp: 359–362.