ارائه راهکارهای عملی جهت کاهش مصرف آب شهری مشهد

Subject Areas : water resource management

وحید یزدانی ¹ ()
الهام یاری ² ()
هادی نجف زاده ³ ()
سمانه توکلی امینیان ⁴ ()
سپیده یکه باش ⁵ ()

Received: 2020-11-06 Accepted : 2021-09-14 Published : 2022-04-03

Keywords:

Abstract :

رشد و توزیع مجدد جمعیت و تغییر الگوهای تولید و مصرف، دو عاملی هستند که آسیب­پذیری یک منطقه، بخش­های اقتصادی و یا گروه­های جمعیتی را نسبت به منابع آب تعریف می­کنند. تحقیق حاضر بر اساس تجربیات سایر کشورها پیشنهاداتی جهت کاهش مصرف آب ارائه و با توجه به شرایط شهر مشهد میزان تاثیرگذاری آن ارائه شده است. همچنین بر اساس تئوری بازی­ها، شروط لازم برای رسیدن به ائتلافی پایدار ارائه شده است. بر اساس نتایج حاصله با اصلاح خطوط آبرسانی فرسوده می­توان از هدر رفت حدود 35 تا 52 میلیون مترمکعب آب تصفیه شده در سال جلوگیری نمود؛ هرچند این راهکار مستلزم برنامه­ریزی گسترده، صرف هزینه­های گزاف و نیز فرایندی زمان­بر است. در صورتیکه بتوان در 10 الی 20 درصد از مصارف شهری، پساب تصفیه شده را جایگزین آب تصفیه شده نمود، در نهایت می­توان حدود 5/17 تا 35 میلیون مترمکعب در سال آب شرب را ذخیره کرد. راهکارهای عنوان شده نظیر راهکارهای آموزشی، فرهنگ­سازی، به منظور کاهش مصرف آب در بخش خانگی (بزرگترین مصرف­کننده آب تصفیه شده با 81 درصد) راهکارهایی کوتاه مدت و نسبتاً کم هزینه­تری هستند اگر این راهکارها بطور متوسط منجر به کاهش مصرف در بخش خانگی به میزان 15 تا 20 درصد شود، در نهایت 21 تا 28 میلیون در سال صرفه­جویی در مصرف آب شهری خواهیم داشت. در حال حاضر تنها 20 درصد از آب مورد نیاز در فضای سبز از منابع آب شرب تأمین می­شود که این میزان حدود چهار میلیون مترمکعب در سال می­باشد. بنابراین با جایگزین نمودن این میزان با آب غیرشرب می­تواند سالیانه چهار میلیون مترمکعب آب شرب ذخیره نمود. در صورتی که راهکارهایی به منظور کاهش مصرف در بخش صنعتی و تجاری موثر واقع شده و حدود 10 تا 20 درصد کاهش مصرف آب در این دو بخش را به دنبال داشته باشند، در نهایت منجر به صرفه­جویی میزان 5/1 تا 3 میلیون مترمکعب آب در سال خواهند شد.

References:

عرب، د. و مهدی‌خانی، ح. (1384). گذار از مدیریت بحران به‌سوی مدیریت ریسک: استراتژی‌های مدیریت خشک­سالی. مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیرمترقبه. 10-9 بهمن، تهران.

علیزاده، ا. (1380). خشک­سالی و ضرورت افزایش بهره‌وری آب. فصلنامه خشکی و خشک­سالی کشاورزی. وزارت جهاد کشاورزی. شماره2: ص 8-3.

مرید، س. و مقدسی، م. (1384). حرکت از مدیریت بحران به مدیریت ریسک خشک­سالی در آمریکا و افق­های کاری ما. مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت جامع بحران آب در حوادث غیرمترقبه. 10-9 بهمن، تهران.

میرابوالقاسمی، ه. و مرید، س. (1380). طرح جامع خشک­سالی، حلقه گمشده در برنامه‌ریزی مدیریت منابع آب ایران. مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملّی بررسی راهکارهای مقابله با بحران آب، 18 و 19 اسفند، دانشگاه زابل. جلد اول: 454- 443.

یزدانی، و.، داوری، ک.، قهرمان، ب. و زارع ابیانه، ح. (1392). اعتبارسنجی چهار نمایه خشک­سالی هواشناسی بر اساس حلقه­های رشد درختان غیر مثمر (مطالعه موردی مشهد). مجله مهندسی منابع آب، دوره6، شماره 24، ص 38-23.

یزدانی، و.، غیبی، ف.، لاری، ا. و فاطمی، م. (1397). ارائه طرح جامع بهینه و اقتصادی در خصوص سازگاری با خشک­سالی (بر اساس تجارب جهانی و پتانسیل منطقه­ای). طرح پژوهشی، شرکت آب و فاضلاب شهر مشهد.

یزدانی، و.، زارع­ابیانه، ح. و شادمانی، م. (1390). تحلیل فراوانی و پهنه­بندی خشک­سالی­های ایران با کاربرد نمایه شاخص استاندارد شده بارش، فصلنامه مهندسی آب، دوره4، شماره 8، ص  47-35.

Gautam, M. )2006(. Managing drought in Sub-Saharan Africa: Policy perspectives. IAAE Conference, Gold Coast, Queensland, Australia, 12-18 August.

INC Report. (2000). Corporate Image Dimensions. Philippines.

Sivakumar, M. V. K., Wilhite, D. A., Pulwarty, R. S. and Stefanski, R. (2014). The high-level meeting on national drought policy. Bulletin of the American Meteorological Society, 95(4), pp: ES85-ES88.

Wang, H., Ching, L. and Kwangsun, Y. (1981). Methods for multiple attribute decision making. Multiple attribute decision making. Springer, Berlin, Heidelberg, 58-191.