A Reflection on Proving the Real Identity and Historical Content of the Rock Relief of Ardeshir Babakan at Naqsh-e Rajab, Fars

Subject Areas : Prehistoric Archaeology

Seyyed Rasool Mousavi Haji ¹

1 - Professor, Department of Archaeology, Mazandaran University, Babolsar, Mazandaran, Iran.

Received: 2022-10-04 Accepted : 2022-11-05 Published : 2023-03-16

Keywords: Ahura Mazda, Ardeshir Babakan, Archaeological studies, Sassanid rock relief, Naqsh-e Rajab,

Abstract :

Whenever researchers come across a new point concerning Sassanid history, succeed in deciphering an inscription, or discover and understand a new cultural work, they invariably turn to Sassanid relief carvings, which have long been famous and considered valuable sources of the Sassanid period. Precious reliefs, which, as authentic criteria, can serve to measure documents obtained from historical and archaeological studies, giving rise to important discoveries and results, represent a large portion of the Sassanid arts, cultural political and religious practices. Since the rise of the Sassanid dynasty is important in the process of Iran's history, it is necessary to clarify the exact status of archaeological findings - especially its rock reliefs be remove their historical content from any ambiguity and darkness. Studies show that (1) The donor of the royal crown to Ardeshir Babakan in one of the reliefs of Naqsh-e Rajab, Fars is none other than Ahura Mazda. Attributing this character to a high priest or any other mortal character has no scientific basis or rationale; (2) The marriage of Ardeshir Babakan with Ardavan V’s daughter and the birth of Shapur I as a result of this marriage, is false, and derived from a folk legend.

References:

ابن اثیر (1349). اخبار ایران از الکامل ابن ­اثیر، ترجمه محمد ابراهیم باستانی پاریزی، ج. اول، چ. دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

بختورتاش، نصرت­الله (1377). سخنی پیرامون نقش فروهر که به غلط اهورامزدایش می­گویند. فروهر، 33(6- 5)، 10- 7.

براون، ادوارد (1335). تاریخ ادبی ایران از قدیمی­ترین روزگار تا زمان فردوسی، ترجمه و تحشیه علی پاشا صالح، ج. چ اول،. دوم، تهران: انتشارات ابن سینا.

بیانی، ملکزاده (1351). شاهین نشانه فرّ. بررسی­های تاریخی، 7(1)، 29- 25.

پورداود، ابراهیم (بی­تا). یشت­ها، به کوشش بهرام فره‌وشی، جلد دوم، چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

خانلری، پرویز ناتل (1369). زبان فارسی، جلد اول، چاپ چهارم. تهران: نشر نو.

زرین­کوب، عبدالحسین (1368). تاریخ مردم ایران قبل از اسلام، چاپ دوم. تهران: انتشارات امیرکبیر.

سایکس، سرپرسی (1370). تاریخ ایران، ترجمه سید محمد تقی فخر داعی گیلانی، ج. اوب، چاپ سوم. تهران: انتشارات دنیای کتاب.

سرفراز، علی­اکبر (1370). والرین است یا فیلیپ عرب؟، در ویژه­ نامه کنگره باستان‌­شناسی بیشاپور، چاپ اول. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، 43- 40.

عاصمی، محمد (1350). کرتیر و صورت او در نقش‌برجسته­های ساسانی. مجله کاوه، 9(4)، 51- 46.

کرزن، جرج. ن (1362). ایران و قضیه ایران، ترجمه غ. وحید مازندرانی، ج. دوم، چاپ دوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

کریستن سن، آرتور (1367). ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، چاپ پنجم. تهران: انتشارات امیرکبیر.

کریستن سن، آرتور (1314). وضع ملت و دولت در دربار ساسانیان، ترجمه مجتبی مینوی، چاپ اول. تهران: انتشارات کمیسیون معارف.

کلیما، اوتاک (1359). تاریخ جنبش مزدکیان، ترجمه جهانگیر فکری رشاد، چاپ دوم. تهران: انتشارات طوس.

گزنفون (1350). کوروش نامه، کتاب ششم، ترجمه رضا مشایخی، چاپ دوم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

لوکونین، ولادیمیر گریگوریویچ (1372). تمدن ایران ساسانی، ترجمه عنایت ­الله رضا، چاپ سوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

مسعودی، ابوالحسن (1365).  التنبیه والاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ سوم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

مشکور، محمد جواد (1327). کارنامه اردشیر بابکان، چاپ اول. تهران: انتشارات دانش.

مشکور، محمد جواد (1345). مقام شاه در ایران باستان. بررسی­های تاریخی، 1(1 و 2)، 1-9.

مصطفوی، سید محمد تقی (1343). نقوش ساسانی در فارس. انجمن فرهنگ ایران باستان، 1(3)، 26- 23.

نولدکه، تئودور (1358). تاریخ ایرانیان و عربها در زمان ساسانیان، ترجمه عباس زریاب خوئی، چاپ اول. تهران: انتشارات انجمن ملی آثار ایران.

هدایت، صادق (1318). گنجینه ابالیش، چاپ اول. تهران: کتابفروشی ابن­ سینا.

هرتسفلد، ارنست (1381). ایران در شرق باستان، ترجمه همایون صنعتی­ زاده، چاپ اول. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

هینتس، والتر (1385). یافته­‌های تازه از ایران باستان، ترجمه پرویز رجبی، چاپ اول. تهران: انتشارات ققنوس.

هینلز، جان (1368). شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی، چاپ اول. تهران: انتشارات چشمه.

یاسمی، رشید (1313). ادرزا و شنردانا. مجله مهر، 2(7)، 727- 721.

Herrmann, G. (1969). The Dārābgird Relief: Ardashīr or Shāhpūr? A Discussion in the Context of Early Sasanian Sculpture. Iran, 7, 63-88.

Herzfeld, E. (1941). Iran in the Ancient East. London

Mousavi Haji, S.R., & Mehrafarin, R. (Spring 2009) The Lady Represented in Narseh’s Relief: Shahpourdokhtak or Anahita? The International journal of Humanities, 16(2), 75- 86.

Overlaet, B. (2013). And Man Created God? King’s Priests and Gids on Sasanian Investiture Reliefs. Iranica Antiqua, XLVIII, 313- 354

Schmidt, E.F. (1970). Persepolis III, The Royal Tombs and other Monuments, University of Chicago Press.

Vanden Berghe, L. (1984). Reliefs Rupestres de l’Iran Ancient, Bruxelles.