شهر قدیمی، زندگی امروزی (مطالعه موردی شهر دزفول)
محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری
دکترمنصوره مهرگان
1
(استادیار گروه جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، واحد اندیمشک، دانشگاه آزاداسلامی، اندیمشک، ایران)
کلید واژه: شهر قدیمی, زندگی امروزی, بافت و شهر دزفول,
چکیده مقاله :
بدین ترتیب در این مقاله سعی شده است، ابتدا به بررسی مفهوم بافت قدیمی و ساختار آن بپردازد؛ سپس پیوستگی، تداوم و ارتباط بافت قدیمی دزفول با بافت امروزی این شهر را در مطالعات شهری مورد بررسی قرار دهد - تا بتوان آن را احیا نمود - این ارتباط به صورت متعادل و پایدار زمانی رخ می دهد که موجودیت ساختار شهر قدیم شناخته شود و ریشه های تداوم آن نیز بررسی و تقویت گردد. این مقاله توجه اخذ به مقوله بافت قدیم، در مقیاس کلان و زندگی امروزی در مقیاس خرد دارد. بافت قدیم شهر دزفول را می توان هم از دیگاه ارزشگذاری موزه ای تقویت و مورد توجه قرار داد که مستلزم سیاست ها و برنامه های حفاظتی است، و نگرش دیگری هم وجود دارد که مبتی بر زنده کردن و روان بخشی همه جانبه است. بافت تاریخی در ذات خود هماهنگ است، چون به صورت ارگانیک و در طول زمان و با توجه به نیاز شهروندان شکل گرفته است. عناصر تشکیل دهنده آن هماهنگ هستند و یکدیگر را کامل می کنند. درست در مقابل ناهنجاری و ناهماهنگی که در فضاهای شهری امروزی می بینیم. علاوه بر این در بافت های قدیمی، عرصه های فضایی با مقیاس های مختلف وجود دارد. از عرصه خصوصی که خانه است تا عرصه نیمه خصوصی که درگاه است و عرصه عمومی یعنی گذر؛ گذر هم به چهار سوق و بازارچه و سرانجام به بازار منتهی می شود. بافت تاریخی دزفول با ۲۴۰ هکتار وسعت و بیش از ۱۱۳ اثر ثبت ملی و با پیشینه تاریخی چند هزار ساله خود که یکی از قدیمی‌ترین شهرهای استان خوزستان به شمار می‌رود. بدین ترتیب در این مقاله سعی شده است، ابتدا به بررسی مفهوم بافت قدیمی و ساختار آن بپردازد؛ سپس پیوستگی، تداوم و ارتباط بافت قدیمی دزفول با بافت امروزی این شهر را در مطالعات شهری مورد بررسی قرار دهد - تا بتوان آن را احیا نمود - این ارتباط به صورت متعادل و پایدار زمانی رخ می دهد که موجودیت ساختار شهر قدیم شناخته شود و ریشه های تداوم آن نیز بررسی و تقویت گردد. این مقاله توجه اخذ به مقوله بافت قدیم، در مقیاس کلان و زندگی امروزی در مقیاس خرد دارد. بافت قدیم شهر دزفول را می توان هم از دیگاه ارزشگذاری موزه ای تقویت و مورد توجه قرار داد که مستلزم سیاست ها و برنامه های حفاظتی است، و نگرش دیگری هم وجود دارد که مبتی بر زنده کردن و روان بخشی همه جانبه است.
Historical fabric is inherently harmonious, as it has organically evolved over time based on the needs of citizens. Its constituent elements are coherent and complement each other, contrasting with the anomalies and inconsistencies we see in modern urban spaces. Additionally, in historical fabrics, there are spatial realms of various scales, from the private realm of a house to the semi-private realm of a gateway and the public realm of passage; the passage leads to crossroads, markets, and ultimately to the bazaar. The historical fabric of Dezful, with an area of 240 hectares and over 113 nationally registered monuments, has a historical background dating back thousands of years, making it one of the oldest cities in Khuzestan Province. Therefore, this article attempts to first examine the concept of the old fabric and its structure; then it delves into the continuity, coherence, and relationship of Dezful's historical fabric with the modern fabric of this city in urban studies - to revive it - this connection occurs in a balanced and sustainable manner when the entity of the old city structure is understood, and its roots of continuity are examined and strengthened. This article pays attention to the issue of the old fabric on a macro scale and modern life on a micro scale. The old fabric of Dezful city can be strengthened and highlighted from a museum valuation perspective, which requires conservation policies and programs, and there is another approach based on comprehensive revitalization and revitalization.
1) چنگیزی، نگار، واحمدیان، رضا (1392). بررسی شاخص‌های هویت فضای شهری در بافت تاریخی(نمونه موردی بازار کرمان). فصل‌نامه شهر ایرانی اسلامی، شماره11.
2) حامدی نیا، مهدی(1393). معماری دزفول باستان، انتشارات دار المومنین.
3) زبردست، اسفندیار(1383). اندازه شهر، انتشارات مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
4) رزقی مریم، و رزقی، کامبیز (1392). تحلیل فضاهای شهری، انتشارات اول و آخر.
5) شکوئی، حسین(1390). اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا. جلد اول، انتشارات گیتا شناسی.
6) شکوئی، حسین. (1390). جغرافیای اجتماعی شهرها، اکولوژی اجتماعی شهر، انتشارات جهادی دانشگاهی.
7) قربانی، رسول(1394). اصول و مبانی برنامه ریزی شهری، انتشارات سمت.
8) کامیار، غلامرضا (1394). حقوق شهری و شهرسازی، انتشارات مجد.
9) نظریان، اصغر (1388). پویش نظام شهری ایران، انتشارات مبتکران.
10) قبادیان، وحید، وفیض‌مهدوی، محمد(1384). طراحی اقلیمی-اصول نظری و اجرایی کاربرد انرژی در ساختمان، انتشارات دانشگاه تهران.
11) هوشمندی، علی(1400). ساماندهي و ارتقاي محيطي فضاهاي شهري با تاكيد بر پارك هاي اكولوژيك، مطالعه موردي: پارك هاي حاشيه رودخانه دز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اندیمشک.
12) یزدان، علی پناه، وجلیلی، تورج (1394)، همایش ملی معماری و شهرسازی بومی ایران، یزد.
13) https://chamadaneabi.ir/mahallate-dezful/
14) https://topomap.ir
