عوامل هویتی و تعارض در روابط جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

سلیمان الماسی ¹ , قاسم ترابی ² , عباس صالحی ³

1 - دانشجوی دکتری تخصصی گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
2 - دانشیار گروه روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران(نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

تاریخ دریافت : 1400/12/17 تاریخ پذیرش : 1401/10/25 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: " ایران", واژه‌های کلیدی: عوامل هویتی", " تعارض", " هویت", " امریکا,

چکیده مقاله :

چکیده:سؤال اصلی پژوهش که با هدف شناسایی و تبیین، عوامل هویتی مؤثر بر مناسبات ایران و امریکا مورد برسی قرار گرفت، اینست که علل و عوامل هویتی تعارض در روابط ایران و امریکا کدامند. و در پاسخ به سؤال مذکور فرضیه مطرح عبارتست از تضاد و تقابل در هویت خواهی و استقلال‌طلبی ناشی از فرهنگ ملی و اسلامی ایران از یک سو و هژمونی طلبی با نگاه یک‌جانبه و نگرش لیبرالیستی آمریکا از سوی دیگر موجب تعارض در روابط دو کشور شده و ایجاد روابط مسالمت‌آمیز و توأم با احترام متقابل را بسیار دشوار کرده است.این مقاله، با بهره‌گیری از روش تحلیلی - مقایسه‌ای و در چارچوب نظریه سازه‌انگاری، تلاش کرده، ضمن کشف و شناسایی عوامل هویتی ایران و امریکا، به بررسی و مقایسه‌ی عوامل هویتی متناظر و درعین‌حال متضاد، دو کشور بپردازد که نتیجه کلی آن عبارت است از اینکه: این رویکرد به دلیل معنا محوری و توجه به هنجارها و انگاره‌های هویتی، از ظرفیت خوبی برای فهم و درک موضع جمهوری اسلامی ایران در مقابل امریکا برخوردار است.واژه‌های کلیدی: عوامل هویتی، تعارض، هویت، ایران، امریکا

چکیده انگلیسی:

Review: The main question of the research, which was investigated with the aim of identifying and explaining identity factors affecting Iran-US relations, is "what are the causes and identity factors of conflict in Iran-US relations." And in response to the mentioned question, the proposed hypothesis is that the contradiction and opposition in the desire for identity and independence caused by Iran's national and Islamic culture on the one hand and hegemonic with a one-sided view and the liberal attitude of the United States, on the other hand, have caused conflict in the relations between the two countries and created It has made peaceful relations with mutual respect very difficult.This article, using the analytical-comparative method and within the framework of constructivist theory, tried to explore and identify the identity factors of Iran and America, investigate and compare the corresponding and at the same time opposite identity factors of the two countries, and the general result of which is That: this approach has a good capacity to understand the position of the Islamic Republic of Iran vis. a. vis America due to its meaning-oriented approach and attention to norms and identity concepts.Keywords: identity factors, conflict,. identity, Iran, America

منابع و مأخذ:

اکتار، عدنان (1387.)تاریخ ناگفته و پنهان آمریکا،ترجمه صاحب خلق، نصیر، تهران: هلال.

-ایوبی،حجت الله(1380).مؤلفه های گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی،مجله اندیشه انقلاب اسلامی،پیش شماره1، بهار.

-بوردو، (1378) لیبرالیسم، ترجمه عبدالوهاب احمدی، تهران: نشر نی،چاپ اول.

-جهانگیری، منصور(1401). قانون اساسیجمهوریاسـلامیایـران1400،تهـران:انتشارات دوران.

-جعفری موحد،حسین(1394.)رابطه ایران با ایالات متحده آمریکا؛امکان یاامتناع؟ فصلنامه سیاست خارجی،سال بیست نهم، شماره3، 

-خمینی،سیّدروح الله(1373). صحیفه امام: بیانات،پیامها،مصاحبه ها، احکام، اجازات شرعی ونامه ها،مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

-خمینی،سیدروحالله(1378). صحیفه امام، تهران:مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 72 /

-دهقانی فیروزآبادی،سیدجلال،(1391.)اسلامی ایران از دولت بازرگان تادولت روحانی،تهران:نشرمخاطب سیاست خارجی جمهوری ایـلامی ایران، تهران-سمت

-دارابی، علی(1394.)سازه انگاری چارچوبی نظری برای تبیین منازعه ایران و امریکا، فصلنامه سیاست خارجی، دوره29، شماره 2، تابستان، صص52-33.

-دانش نیا، فرهاد(1394.)سازهانگاری الکساندر ونت: امتناع گذار ازبنبست های تئوریک روابط بین الملل و دستیابی به راهی میانه،جستارهای سیاسی معاصر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، تابستان، شماره2، (پیاپی16)، صص74-49

-شکوری،ابوالفضل و وزیریان،امیرحسین(1398).احیای قدرت منطقه ای ایـران(2017-2005،)فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحدشهر ضا،شماره38،بهار.

-فوکو، میشل(1391). ایران روحیک جهان بیروح، ترجمه نیکوسرخوش و افشین جهندیده،تهران: نشر نی.

-کریمی، غلامرضا، کشوریان آزاد،محسن (1394). بررسی نقش مؤلفههای هویتی در روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا پس از انقلاب اسلامی، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، شماره24.

-لوین،اندرو(1380). نظریه لیبرال دموکراسی،ترجمه و تحشیدانتقادی سعیدزیباکلام، تهران: انتشارات سمت.

-مشیرزاده، حمیرا (1393). مطالعه سازه انگارانه سازمانهای بین المللی و امکانات پژوهشی، فصلنامه سازمانه ای بین المللی، سال دوم، شماره پنجم، صص35-7.

-مطهری، مرتضی (چاپ1385.)جهان بینی توحیدی، تهران: انتشارات صدرا.

-مطهری،مرتضی (چاپ1385). جامعه و تاریخ، تهران: انتشارات صدرا.

-مظفرپور،نعمتالله(1386.)رویارویی آرمان شهرگرایانه،تهران: انتشارات علمی وفرهنگی.

-منصوری،جواد(1396.)تهران:مرکزاسنادانقلاب اسلامی ایران،5مهر96.

-نوری،وحید،ملکوتی،محمد،(1391). جایگاه عدالت طلبی درسیاست خـارجی جمهـوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست خارجی، شماره26.

-نامدارو ندایی سالار)1397(طرح تحریم های مجدد کنگره آمریکا علیه سپاه پاسداران؛ پیامدهای منطقه ای وبین المللی، اندیشکده راهبردی تبیین

Blank, S. (2015). Russia’s Waning Soft Power in Central Asia, Available at: https://thediplomat.com/2015/01/russias-waning-soft-power-in-central-asia/. (Accessed on: 21/4/2022).

Elman, C. (2007). Realism, in Martin Griffiths, ed. International Relations Theory for the Twenty First Century, London: Routledge.

Fischer, S., & Stanzel, A. (2021). Afghanistan: The West Fails – a Win for China and Russia?, Available at: https://www.swp-berlin.org/en/publication/afghanistan-the-west-fails-a-win-for-china-and-russia, doi:10.18449/2021C50. Accessed on: 21/4/2022.

Freire, M. R. (2009). Russian Policy in Central Asia: Supporting, Balancing, Coercing, or Imposing? Asian Perspective, 33(2), 125–14. Available at: http://www.jstor.org/stable/42704675. (Accessed on: 21/4/2022).

Górecki, W. (2014). Ever further from Moscow Russia’s stance on Central Asia. OSW Studies, 48, pp.1_97. Available at:https: //www.os w.waw.pl/ sites/defaul t/files/prace _48_ever_fu rther_from_moscow_net.pdf. (Accessed on: 21/3/2022).

Gussarova, A., & Andžāns, M. (2018). Cultural and Other Relations - Mapping Strategies of Russia, USA and China towards Central Asia. SEnECA Policy Paper, pp.1-15, https://doi.org/10.17185/duepublico/47243.

Gussarova, A. (2017). Russian Soft Power in Kazakhstan (and Central Asia): Taken for Granted? Central Asia institute for strategic studies,1(2). pp.1_25.

Hess, M. (2020). Russia and Central Asia: Putin’s Most Stable Region? Foreign Policy Research Institute, 13. https://doi.org/doi: 10.1016/j.orbis.2020.05.005.

Huseynov, V. (2018). The Nexus of Neoclassical Realism and Soft Power. The Case of The West – Russia Geopolitical Rivalries in the “Common Neighborhood” [Dissertation]. Georg-August University of Göttingen.

Hynek, O. (2020). Geopolitics of Central Asia: Between the Russian Bear and the Chinese Dragon, Central European Journal of Politics, 6(2), pp. 73–93.

Ki, K. P. (2005). Political Role of Ruling Elites of Russia, Kazakhstan and Uzbekistan in Relations Between These Countries. Russia and the Muslim World, 16.

Kiseleva, Y. (2015). Russia’s Soft Power Discourse: Identity, Status and the Attraction of Power. Politics, 35(3–4), 316–329. doi.org/10.1111/1467-9256.12100.

Laruelle, M. (2021), Russia’s Niche Soft Power Sources, Targets and Channels of Influence, Russie.Nei.Visions, No. 122. pp. 5_25.

Laruelle, M. (2017). Russia’s Eurasianist Soft Power in Central Asia. Analytical Media “Eurasian Studies.” Available at: http://greater-europe.org/archives/3190.(Accessed on: 14/2/2022).

Lebedeva, M. (2017). “Soft Power”: concept and approaches. Bulletin of MGIMO University, 54(30, 12. doi.org/DOI 10.24833/2071-8160-2017-3-54-212-223. =

Lewis, David (2015), Reasserting Hegemony in Central Asia: Russian Policy in Post-2010 Kyrgyzstan, Comillas Journal of International Relations, Available at: http://hdl .handle. net/10871/18208. (Accessed on:25/3/2022).

Lo, B. (2015). Russian Policy in Central Asia, Russie.Nei.Visions, #82, 26. www.ifri.org.

Lukyanov, F. (2009). Poiski Myagkoy Sily. Forbes Online. Available at: http://ww w.gazeta.ru/colum n/ lukyanov/4929549.shtml, (Accessed on:25/3/2022).

Makarychev, A. (2020). Illiberalism, Post-liberalism, Geopolitics: The EU in Central Asia, ACTA VIA SERICA, 5(1), pp. 1–22.

Marshall, A. (2014). From Drug War to Culture War: Russia’s Growing Role in the Global Drug Debate, Available at: http://fileserver.idpc.net/library/GDPO-Russia-growing-role-global-drug-debate.pdf, (Accessed on: 21/4/2022).

Mattern, J. B. (2005). Why `Soft Power’ Isn’t So Soft: Representational Force and the Sociolinguistic Construction of Attraction in World Politics. Millennium: Journal of International Studies, 12. doi.org/doi.org/10.1177/03058298050330031601.

Morozov, V. (2015). Russia’s Postcolonial Identity: A Subaltern Empire in a Eurocentric World. Palgrave Macmillan.

Omelicheva, M. (2011). Counterterrorism Policies in Central Asia. Routledge.

Radio Azattyk. (2008). Kazakhstan otkazalsya priznať nezavisimost Abkhazii i Osetii. Available at: http://rus.azattyq.org/content/article/1293423.html.(Accessed on: 14/2/2022).

Sergunin, A., & Leonid, K. (2015). Understanding Russia’s Soft Power Strategy, Politics, 35(3-4), pp. 347–363.

Stepanova, E. (2021). Russia’s Approach to Afghanistan Following the Taliban Takeover, Available at: https://w ww.p onarseuras ia.org/russias-a pproach-to-afghanistan-following-the-taliban-takeover/. (Accessed on: 21/2/2022).

The Foreign Policy Concept of the Russian Federation (2013). Available at: https://www.ru semb.org.uk/in1/, (Accessed on: 21/4/2022).

Tsygankov, A. (2013). Moscow’s Soft Power Strategy. Current History, 112(756), 259–264.

Valenza, D., & Boers, E. (2018). Assessing the Effectiveness of the EU’s and Russia’s Cultural Diplomacy towards Central Asia. United Nations University Institute on Comparative Regional Integration Studies, UNU-CRIS, No. 693799, pp. 1–32.

Zabortseva, Y. (2016). Russia’s Relations with Kazakhstan: Rethinking ex-Soviet Transitions in the Emerging World System. New York: Routledge.