نقش حکمت در شکل گیری نظام سیاسی کارآمد با تاکید برجمهوری اسلامی ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

محمد حسین آقارخ میرآبادی ¹ (دانشجوی دکتری علوم سیاسی- مسائل ایران، گروه علوم سیاسی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران)
علیرضا گلشنی ² (دانشیار علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا،ایران.)
شریف لک زایی ³ (دانشیار گروه فلسفه سیاسی، پژوهشگاه علم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/12/25 تاریخ پذیرش : 1401/08/01 تاریخ انتشار : 1401/02/01

کلید واژه: کارآمدی, عدالت اجتماعی, الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت, حکمت اسلامی, اقتدار بازدارنده,

چکیده مقاله :

در این مقاله سعی بر آن است که به موضوع کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران و چالش‌هایی که ممکن است دراین زمینه وجود داشته باشد، توجه شود. سوال اصلی مقاله آن است که نسبت این موضوع با حکمت اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران چیست؟ در پاسخ به سوال فوق، فرضیه تحقیق این است که حکمت موجب افزایش بهره وری (کارایی و اثر بخشی)، نیل به اهداف، ارتقای کارآمدی و دوام و قوام حکومت خواهد شد. روش تحقیق، در مقام جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای است و در مقام تجزیه و تحلیل به تناسب نیاز از روش های عقلی، نقلی و تجربی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که حکمت در مقام نظر، بر پایه علم و اندیشه و در مقام عمل، بر پایه اخلاق و معنویت و تدبیر و سیاست استوار می باشد و نظام ج.ا.ا برای رسیدن به اهداف خود نظیر حیات طیبه اسلامی، وحدت ملی،‌ امنیت و اقتدار بازدارند و عدالت اجتماعی باید حکمت بنیان باشد؛ لذا الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیز به عنوان ابزار کارآمدی، باید بر اساس حکمت اسلامی یا چهار عنصر فوق تعریف و تنظیم گردد.

چکیده انگلیسی:

This article tries to pay attention to the issue of the efficiency of the Islamic Republic of Iran and the challenges that may exist in this field. The main question of the article is "What is the relationship between this issue and Islamic wisdom in the system of the Islamic Republic of Iran?" In answer to the above question, the research hypothesis is that "wisdom will increase productivity (efficiency and effectiveness), achieve goals, improve efficiency and durability and consistency of government." The research method is library in terms of data collection and rational, narrative and experimental methods have been used in the position of analysis as needed. The results of the research indicate that wisdom in theory, based on science and thought, and in practice, based on ethics, spirituality, strategy and politics, and the system of the Islamic Republic of Iran to achieve its goals such as the good life of Islam , National unity, deter security and authority, and social justice must be the wisdom of the foundation; Therefore, the Iranian Islamic model of progress as a tool of system efficiency should be defined and regulated based on Islamic wisdom or the above four elements.

منابع و مأخذ:

نقش حکمت در شکل گیری نظام سیاسی کارآمد با... / 17 منابع -ابوالحمد،عبدالحمید،(1376)، مبانی سیاست، تهران:توس.

-احمدی پور،زهرا،قادری حاجت،زهرا، مختاری هشی،حسن،(1389،)«تحلیل ژئوپولتیکیفرصتهاو چالشهایهمگرایی در منطقه غرب آسیا»،دو فصلنامهجغرافیا وبرنامهریزیمنطقهای،سال اول،شمارة1.

-اکبری،حسین،فخاری،روح الله،(1396،)«نقش قومیت در رفتار انتخاباتی اجتماعات چندقومیتی(مورد مطالعه: شهرستان بجنورد)»،جامعهشناسیکاربردی،سال بیست و هشتم، شمارهپیاپی66،شماره دوم.

-امامی جمعه،سید مهدی،گنجور،مهدی،(1392،)«عدالت پژوهی در حکمتمتعالیه(بررسی جایگاه،ابعاد و لوازم وجود شناختی عدالت از منظر ملاصدرا)»،دو فصلنامةپژوهشهایهستی شناختی،سال دوم،شماره4، صص 65-91.

-بهمن،شعیب،جعفری نژاد،مسعود،گلشنی،علی رضا،(1395،)«ضرورتهایتدوین الگویاسلامی-ایرانی پیشرفت از منظر حضرتآیتاللهخامنهای»،فصلنامةپژوهشهایانقلاب اسلامی،سالپنجم، شماره19، صص 107-129.

-بوزان،باری،(1378)، مردم دولت ها و هراس،ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی،تهران:پژوهشکدة مطالعات راهبردی.

-ترکاشوند، سینا، کشاورز، سوسن، صالحی اکبر، میرزا محمدی، محمد حسن، (1397،)«تبیین ملزومات معرفتشناختیعدالت از دیدگاه فارابیبهمنظوراستخراجدلالتهایآن در عرصةعدالت تربیتی»، فصلنامةمعرفتی در دانشگاه اسلامی، سال بیست و دوم، شماره سوم.

-حاجیانی، ابراهیم،(1391،)«هویت ایرانی-اسلامی و امنیت پایدار جمهوری اسلامی »،فصلنامةآفاق امنیت، سال پنجم،شمارة14. -خلیلی،رضا،(1394،)« مبانی نظری امنیت در جمهوری اسلامی ایران، تحولات هستی شناختی، معرفت شناخت ی و روش شناس ی»،فصلنامةآفاق امنیت،سال هشتم،شمارة26.

-موسویخمینی،سیدروح اللهامام خمینی،(1371)، شرح چهل حدیث،تهران:موسسةتنظیم و نشر آثار امام خمینی.

-دانش جعفری،داوود، کریمی، سمانه،(1394،)«نفت، برنامه ششم توسعه و اقتصاد مقاومتی»،فصلنامة سیاستهایراهبردی و کلان، سال دوم،شمارة8.

-دهمرده،نظر،خاکی،رضا،(1393،)«مدلسازیتغییرپذیریقیمت مسکن در ایران وپیشبینیرشدقیمتها: کاربردی از الگوهای خانوادهARCH،تحقیقات اقتصادی»،دورة49،شماره4،صص751-774.

-رزاقی،ابراهیم،(1392)، آشنایی با اقتصاد ایران، تهران:نشر نی. -رفیع پور،فرامرز،(1377)، توسعه و تضاد، تهران:شرکت سهامی انتشار. 18/ فصلنام ة تحقیقات سیاسی و بین المللی  شمارة 50  بهار 1401

-زارعیاحسان،پور آقابهروز،خدا کریمسهیلا،موسیزاده نصرآبادیعلیرضا( ،1396،)«میزانپرداخت از جیببیمارانبستریدربیمارستانهایدولتیبعد از اجرایطرح تحول سلامت (یکمطالعه مقطعیدر شهر تهران)»،فصلنامةبیمارستان، سال شانزدهم، شماره3.

-زاهدی، شمس السادات،الوانی،سیدمهدی،فقیهی، ابوالحسن،(1383)، فرهنگ جامع مدیریت، تهران. -صفایی دلویی،محمد،(1380)، جبهه مشارکت ایران اسلامی،تهران:نسل کوثر. -عالم،عبدالرحمن،(1381،) بنیادها ی علم سیاست،تهران:نی.

-فتحعلی،محمود،(1382)، مباحثی در باب کارآمدی،تهران:موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره). -قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،(1387)،تهران:دراک.

-قهرمانی،مسعود،زواری خانقاه،فرشاد،(1399،)«تحلیل نقش الگوی پایهاسلامی

-ایرانیپیشرفت در تحول عرصههایراهبردی و ارتقاء پیوستگی مردم وحکومت (مطالعه موردینهادهایمردمی-حکومتی و سازمان های دولتی استان آذربایجان غربی)»،مجلةمدیریت فرهنگی،سال سیزدهم،شمارة50.

-لک زایی، شریف،(1395)، فلسفه سیاسی صدرالمتالهین، پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی،قم.

-لک زایی،نجف،(1387)، اندیشه سیاسی صدرالمتالهین،قم:پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،بوستان کتاب.

-مرادی،حسن،(1388،)« هویت علم دینی از نگاه حکمت متعالیه»، نشریةراهبرد فرهنگ، شماره هفتم. -مصلی نژاد، غلام عباس،(1384)، دولت و توسعه اقتصادی در ایران،تهران:نشر قومس.

-نبیان،پروین،(1387،) مقوله علم در حکمت متعالیه، مطالعات تربیتی و روان شناس ی، دوره نهم،شماره1.صص 91-101.

-نعمت شاهیمحبوبه، ابراهیمیپور حسین،کیوانلوزهرا، خواجه دلوییمحمد، کیخسرویعقیل( ،1399،) «بررسیبودجه بخش بهداشت و درمان طیبرنامههایاول تا پنجم توسعه اجتماعیاقتصادیکشور»راهبردهای مدیریتدر نظام سلامت،سال پنجم، شماره2.

-نقیب زاده، احمد، سلیمانی، غلامعلی، (1388،)«نوسازی سیاسی وشکلگیریاحزاب در جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات انقلاب اسلامی، سال پنجم، شمارة17، صص187-212.

-یوسفی، احمدعلی،(1389،)«بررسی تطبیقی اقتصاد تعاونی با اقتصادسرمایهداریو اقتصاد اسلامی»،اقتصاد اسلامی، سال دهم،شماره37.نقش حکمت در شکل گیری نظام سیاسی کارآمد با... / 17 منابع -ابوالحمد،عبدالحمید،(1376)، مبانی سیاست، تهران:توس.

-احمدی پور،زهرا،قادری حاجت،زهرا، مختاری هشی،حسن،(1389،)«تحلیل ژئوپولتیکیفرصتهاو چالشهایهمگرایی در منطقه غرب آسیا»،دو فصلنامهجغرافیا وبرنامهریزیمنطقهای،سال اول،شمارة1.

-اکبری،حسین،فخاری،روح الله،(1396،)«نقش قومیت در رفتار انتخاباتی اجتماعات چندقومیتی(مورد مطالعه: شهرستان بجنورد)»،جامعهشناسیکاربردی،سال بیست و هشتم، شمارهپیاپی66،شماره دوم.

-امامی جمعه،سید مهدی،گنجور،مهدی،(1392،)«عدالت پژوهی در حکمتمتعالیه(بررسی جایگاه،ابعاد و لوازم وجود شناختی عدالت از منظر ملاصدرا)»،دو فصلنامةپژوهشهایهستی شناختی،سال دوم،شماره4، صص 65-91.

-بهمن،شعیب،جعفری نژاد،مسعود،گلشنی،علی رضا،(1395،)«ضرورتهایتدوین الگویاسلامی-ایرانی پیشرفت از منظر حضرتآیتاللهخامنهای»،فصلنامةپژوهشهایانقلاب اسلامی،سالپنجم، شماره19، صص 107-129.

-بوزان،باری،(1378)، مردم دولت ها و هراس،ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی،تهران:پژوهشکدة مطالعات راهبردی.

-ترکاشوند، سینا، کشاورز، سوسن، صالحی اکبر، میرزا محمدی، محمد حسن، (1397،)«تبیین ملزومات معرفتشناختیعدالت از دیدگاه فارابیبهمنظوراستخراجدلالتهایآن در عرصةعدالت تربیتی»، فصلنامةمعرفتی در دانشگاه اسلامی، سال بیست و دوم، شماره سوم.

-حاجیانی، ابراهیم،(1391،)«هویت ایرانی-اسلامی و امنیت پایدار جمهوری اسلامی »،فصلنامةآفاق امنیت، سال پنجم،شمارة14.

-خلیلی،رضا،(1394،)« مبانی نظری امنیت در جمهوری اسلامی ایران، تحولات هستی شناختی، معرفت شناخت ی و روش شناس ی»،فصلنامةآفاق امنیت،سال هشتم،شمارة26.

-موسویخمینی،سیدروح اللهامام خمینی،(1371)، شرح چهل حدیث،تهران:موسسةتنظیم و نشر آثار امام خمینی.

-دانش جعفری،داوود، کریمی، سمانه،(1394،)«نفت، برنامه ششم توسعه و اقتصاد مقاومتی»،فصلنامة سیاستهایراهبردی و کلان، سال دوم،شمارة8.

-دهمرده،نظر،خاکی،رضا،(1393،)«مدلسازیتغییرپذیریقیمت مسکن در ایران وپیشبینیرشدقیمتها: کاربردی از الگوهای خانوادهARCH،تحقیقات اقتصادی»،دورة49،شماره4،صص751-774.

-رزاقی،ابراهیم،(1392)، آشنایی با اقتصاد ایران، تهران:نشر نی.

-رفیع پور،فرامرز،(1377)، توسعه و تضاد، تهران:شرکت سهامی انتشار. 18/ فصلنام ة تحقیقات سیاسی و بین المللی  شمارة 50  بهار 1401

-زارعیاحسان،پور آقابهروز،خدا کریمسهیلا،موسیزاده نصرآبادیعلیرضا( ،1396،)«میزانپرداخت از جیببیمارانبستریدربیمارستانهایدولتیبعد از اجرایطرح تحول سلامت (یکمطالعه مقطعیدر شهر تهران)»،فصلنامةبیمارستان، سال شانزدهم، شماره3.

-زاهدی، شمس السادات،الوانی،سیدمهدی،فقیهی، ابوالحسن،(1383)، فرهنگ جامع مدیریت، تهران.

-صفایی دلویی،محمد،(1380)، جبهه مشارکت ایران اسلامی،تهران:نسل کوثر.

-عالم،عبدالرحمن،(1381،) بنیادها ی علم سیاست،تهران:نی.

-فتحعلی،محمود،(1382)، مباحثی در باب کارآمدی،تهران:موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره). -قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،(1387)،تهران:دراک.

-قهرمانی،مسعود،زواری خانقاه،فرشاد،(1399،)«تحلیل نقش الگوی پایهاسلامی

-ایرانیپیشرفت در تحول عرصههایراهبردی و ارتقاء پیوستگی مردم وحکومت (مطالعه موردینهادهایمردمی

-حکومتی و سازمان های دولتی استان آذربایجان غربی)»،مجلةمدیریت فرهنگی،سال سیزدهم،شمارة50.

-لک زایی، شریف،(1395)، فلسفه سیاسی صدرالمتالهین، پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی،قم. -لک زایی،نجف،(1387)، اندیشه سیاسی صدرالمتالهین،قم:پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،بوستان کتاب. -مرادی،حسن،(1388،)« هویت علم دینی از نگاه حکمت متعالیه»، نشریةراهبرد فرهنگ، شماره هفتم. -مصلی نژاد، غلام عباس،(1384)، دولت و توسعه اقتصادی در ایران،تهران:نشر قومس. -نبیان،پروین،(1387،) مقوله علم در حکمت متعالیه، مطالعات تربیتی و روان شناس ی، دوره نهم،شماره1.صص 91-101.

-نعمت شاهیمحبوبه، ابراهیمیپور حسین،کیوانلوزهرا، خواجه دلوییمحمد، کیخسرویعقیل( ،1399،) «بررسیبودجه بخش بهداشت و درمان طیبرنامههایاول تا پنجم توسعه اجتماعیاقتصادیکشور»راهبردهای مدیریتدر نظام سلامت،سال پنجم، شماره2.

-نقیب زاده، احمد، سلیمانی، غلامعلی، (1388،)«نوسازی سیاسی وشکلگیریاحزاب در جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات انقلاب اسلامی، سال پنجم، شمارة17، صص187-212.

-یوسفی، احمدعلی،(1389،)«بررسی تطبیقی اقتصاد تعاونی با اقتصادسرمایهداریو اقتصاد اسلامی»،اقتصاد اسلامی، سال دهم،شماره3

ابوالحمد،عبدالحمید،(1376)، مبانی سیاست، تهران:توس.

-احمدی پور،زهرا،قادری حاجت،زهرا، مختاری هشی،حسن،(1389،)«تحلیل ژئوپولتیکیفرصتهاو چالشهایهمگرایی در منطقه غرب آسیا»،دو فصلنامهجغرافیا وبرنامهریزیمنطقهای،سال اول،شمارة1.

-اکبری،حسین،فخاری،روح الله،(1396،)«نقش قومیت در رفتار انتخاباتی اجتماعات چندقومیتی(مورد مطالعه: شهرستان بجنورد)»،جامعهشناسیکاربردی،سال بیست و هشتم، شمارهپیاپی66،شماره دوم.

-امامی جمعه،سید مهدی،گنجور،مهدی،(1392،)«عدالت پژوهی در حکمتمتعالیه(بررسی جایگاه،ابعاد و لوازم وجود شناختی عدالت از منظر ملاصدرا)»،دو فصلنامةپژوهشهایهستی شناختی،سال دوم،شماره4، صص 65-91.

-بهمن،شعیب،جعفری نژاد،مسعود،گلشنی،علی رضا،(1395،)«ضرورتهایتدوین الگویاسلامی-ایرانی پیشرفت از منظر حضرتآیتاللهخامنهای»،فصلنامةپژوهشهایانقلاب اسلامی،سالپنجم، شماره19، صص 107-129.