ارائه الگوی راهبردی سیاست همسایگی برای جمهوری اسلامی ایران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی
بهار راوندی
1
(دانشجوی دکتری علوم سیاسی ، دانشکده حقوق ،الهیات و علوم سیاسی ، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
کیهان برزگر
2
(دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشکده حقوق ،الهیات و علوم سیاسی ، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
علیرضا ازغندی
3
(گروه علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
کلید واژه: سیاست خارجی, سیاست همسایگی, همگرایی, واگرایی, الگوی راهبردی, چندهمسایگی,
چکیده مقاله :
ایران، پس از چین، پرهمسایه‌ترین کشوردنیا است، امادرسال‌های اخیر با کمترین تعامل اقتصادی با این کشورها، از مزایای آن، در سایه سنگین و میراث گفتمان واگرایی با بیشتر کشورهای همسایه محروم مانده است. ماهیت سیاست خارجی تک بعدی ایران پساانقلابی در بعد سیاست همسایگی از آن جهت مورد انتقاد است که به ناکامیها و نومیدی‌ها در مناسبات فرامرزی کشور افزوده است؛ به ویژه آنکه، توسعه را از دسترس دور کرده است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که در شرایط حساس کنونی، کدام راهبرد جامع را برای سیاست همسایگی ایران می‌توان تدوین نمود. این پژوهش با این فرض که در سطوح جغرافیای سیاست خارجی لازم است با انتخاب سطح همسایگی از میان سطوح چهارگانه جغرافیایی(همسایه، منطقه، فرامنطقه، بین‌الملل) سیاست خارجی را از نو بنیان نهاد، به بازآفرینی مفاهیم سیاست همسایگی اقدام نموده است.چارچوب نظری پژوهش بر اساس مفاهیم سیاست همسایگی شامل مفاهیم جغرافیایی و سیاسی توسط خود پژوهشگر تدوین شده است.این پژوهش بر مبنای روش تحلیل راهبردی مرحله‌ای با اتکا بر مدیریت راهبردی دیوید استوار است. الگوی راهبردی سیاست همسایگی برای ج.ا ایران از عوامل زیر تاثیر می‌گیرد: منابع و راهنمای استخراج راهبرد، تلفیق منابع در طراحی الگویی برای سیاست همسایگی، تبیین شاخص های راهبردی سیاست همسایگی
Second to China, Iran has the most number of neighboring countries in the world; despite the fact, in the recent years, having the lowest levels of economic interaction with its neighboring countries, Iran has lost this advantage under the heavy shadow and legacy of using a discourse of divergence in its relationships with most of them. The single-dimensional nature of the post-revolution foreign policy of Iran in its neighborhood policy is criticized as resulting in more failures and hopelessness in its cross-border relationships, and, more importantly, making the development of the country out of reach. The main question of the present research is that, “in the sensitive circumstances of today, what a universal approach to Iran´s neighborhood policy can be developed. By assuming that on the geographical levels of foreign policy, it is of necessity to reconstruct foreign policy by choosing from four geographical levels (neighborhood, regional, cross-regional, and international), the present research attempted to recreate the concepts of neighborhood policy. The theoretical framework of the research was developed by the researcher based on the concepts in neighborhood policy including geographical and political concepts.Relying on David's Strategic Management, the present research is based on the method of step by.
14/ فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی شمار ه52 پاییز 1401 صص 1-15 منابع
-دیوید، فردآر(1392) مدیریت راهبردی،ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی.
- فرهنگی انتظار برای دولت زمینه ساز ظهور، مجله راهبرد بومی، سال یازدهم، شماره 105،1-25.
-گیدنز، آنتونی(1384) جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
-مجتهدزاده، پیروز(1381) جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران. انتشارات سمت.
-مجتهدزاده، پیروز؛ عسگری، سهراب (1384) جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، تهران :انتشارات پیام نور.
-واتسلاف،هاول(1374) یادداشت هایی درباب اخلاق، سیاست، تمدن در دوران تحول، ترجمه محمد رفیعی
_||_
