نقش شهرک های صنعتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی شهری و منطقه ایی مورد؛ شهر مهریز

محورهای موضوعی : کالبدی

دکتر علی اکبر نجفی کانی ¹ (استادیار گروه جغرافیای دانشگاه گلستان)
بهنام متوسلی ² (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری)

تاریخ دریافت : 1398/02/29 تاریخ پذیرش : 1398/02/29 تاریخ انتشار : 1393/09/01

کلید واژه: توسعه, شهرک‌های صنعتی, واژه‌های کلیدی: صنعت, صنعتی‌شدن, شهر مهریز,

چکیده مقاله :

چکیده: امروزه صنعتی شدن یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای توسعه همه جانبه و متوازن کشورهای درحال توسعه محسوب می‌شود و از آنجایی که برای بسیاری از شهرهای ایران رشد شهرنشینی همراه با رشد صنعتی بوده است احداث صنایع در قالب مجتمع‌ها و شهرک‌های صنعتی یکی از مهم‌ترین مؤلفه ها برای توسعه پایدار شهرها به شمار می رود. هدف کلی پژوهش حاضر[1] بررسی میزان تاثیر شهرک صنعتی بر ارتقاء شاخص های اقتصادی و اجتماعی در شهر مهریز و ارائه راهکارهایی در راستای توسعه شهری می باشد. بدین منظور برای دستیابی به اهداف مورد نظر از دو روش کتابخانه ای و پرسشنامه استفاده گردید و افراد شاغل در صنایع با کارگران غیرشاغل در صنایع در قالب پرسشنامه مورد مطالعه و سنجش قرار گرفتند و به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار spss و excel استفاده شده است. آزمون فرضیه های تحقیق که با استفاده از آماره های کای اسکوئر، مان وایتنی وT مستقل انجام گرفت نشان می دهد که شهرک صنعتی باعث بهبودی اوضاع اقتصادی و اجتماعی کارگران شهر مهریز شده، به طوری که در بین سرپرستان شاغل و غیر شاغل در شهرک صنعتی در زمینه شاخص های اقتصادی (میزان درآمد، میزان پس انداز، تنوع و فرصت شغلی، میزانهزینه خانوار و افزایش انگیزه سرمایه گذاران) و مولفه های اجتماعی (میزان مهاجرت، میزان ماندگاری جهت سکونت و اشتغال، میزان مشارکت، افزایش سطح سواد و تحصیلات و استفاده از وسایل ارتباط جمعی) تفاوت معناداری وجود دارد.

منابع و مأخذ:

- منابع و ماخذ

1- احمدی ع و خیرخواه ا س. ، 1386، "روش تولید تمیز در توسعه پایدار صنعتی" انتشارات شرکت شهرک­های صنعتی ایران.

2-  آسایش ح.، 1379، " اصول و روش­های برنامه ریزی روستایی" انتشارات دانشگاه پیام نور.

3 - توکلی نیا ، ج ، 1379 ،" تاثیرات اقتصادی- فضایی شهرک­های صنعتی بر منطقه تهران بزرگ( نمونه موردی: غرب و جنوب تهران)" پایان­نامه دکتری دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

4 - حاجی پور ا.،  1376،" پراکندگی جغرافیایی صنایع بزرگ و نقش آن در توسعه منطقه­ای (مورد شهر تبریز)" پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی ، تهران..

5- حیدری ا.، 1381،"توسعه و موانع توسعه در ایران" انتشارات نیکا، تهران.

6- خلیفه قلی م.،1376، " برنامه­ریزی راهبردی توسعه فضایی شهرهای صنعتی( نمونه موردی: شهر اصفهان)" پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی ، تهران.

7- دانه کار، ا،1384، چهره بحرانی از زیست بوم سواحل مازندران، فصلنامه شهرداری‌ها،  شماره 71.

8-  رضویان م. ت، 1376،" مکان­گزینی واحدهای صنعتی بحثی در اقتصاد فضا" انتشارات ورپردازان، تهران.

9- سروامینی ش و دیگران.، 1389،"بررسی اثرات شهرک صنعتی اشتهارد بر توسعه روستاهای همجوار" نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی(علوم و صنایع کشاورزی) جلد 24، شماره 2، ص 227-238.

10-شفیعی م و شقایی ع. ا، 1384،"افزایش مشارکت موثر و رقابتی بخش صنایع کوچک و متوسط در توسعه اقتصادی و اجتماعی جمهوری اسلامی" انتشارات رسا، تهران.

11- فرقانی ع و علی پور گیل کلایه. ا، 1387،"مسایل مکانیابی مراکز صنعتی" ماهنامه آموزشی در زمینه مدیریت (تدبیر) شماره 196.

12- قاسمی سیانی .م، 1383،" اثرات احداث شهرک­های صنعتی در نواحی روستای(مورد: شهرک صنعتی اصفهان) پایان­نامه کارشناسی ارشد  دانشگاه تربیت مدرس تهران.

13- قاضی نسب م و مدیر ن، 1385،"فرهنگ و تاریخ مهریز" انتشارات نور گستر، یزد.

14- کلانتری .خ، 1385،"پردازش و تحلیل داده‌ها در مطالعات اقتصادی و اجتماعی با استفاده از (SPSS)" تهران: انتشارات شریف.

15- مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهر تهران و نهاد (سازمان) تهیه طرح­های جامع و تفضیلی شهر تهران(1383)، انتشارات شهرداری تهران.

16-  مطیعی لنگرودی س .ح، 1384 ،"جغرافیای اقتصادی ایران (صنایع)" انتشارت جهاد دانشگاهی مشهد.

17- مطیعی لنگرودی س ح و نجفی کانی ع. ا،1385، " بررسی و ارزیابی اثرات شهرک­های صنعتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی، نمونه موردی: شهرستان بابل" پژوهش­های جغرافیایی، شماره 58، 147- 165 .

18- مطیعی لنگرودی س ح و نجفی کانی ع. ا، 1390، توسعه و صنعتی سزی روستا، دانشگاه تهران. تهران

19- ملکی .س، "توسعه‌ی پایدار شهری و ناحیه‌ای(معنی، مفهوم وضرورت آن) 1378،" نخستین همایش مدیریت توسعه‌ی پایدار در نواحی شهری، دانشگاه و شهرداری تبریز.

20- مهدوی م و طاهرخانی. م،1383، "کاربردآمار در جغرافیا" نشر قومس، تهران.

21-  متوسلی .ب، 1391،" بررسی میزان اثرات شهرک های صنعتی در توسعه پایدار شهری، مورد شهر مهریز" پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه گلستان، گرگان .

22-نجفی کانی، ع. ا،1385 ،" نقش شهرک­ها و نواحی صنعتی در توسعه مناطق روستایی از دیدگاه توسعه پایدار(مطالعه موردی: شهرستان بابل)" رساله دکتری، دانشگاه تهران، تهران.

23- نقوی.م .ر،1389، "نقش شهرک­های صنعتی در توسعه اقتصادی روستاهای پیرامون ( نمونه موردی: شهرک صنعتی بهشهر)" پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس ، تهران.

24- Goletti .F,  2006 "Agricultural Diversification and Rural Industrialization asa Strategy for Rural Incom Growth and Poverty Reduction In Indochina and Myanmar".

25- Homchean. K,2000 "Industrial Estete Authority of Thailand Strategy For Enviormental Compliance.

26- Jatle .V,1994 " Frastructural Facilities in Industrial Estate .

27- Korhonen, .J,2004 "Industrial Ecology in the Strategical Sustainable Development Model" .

28- Singha, S. and  Amit, k., 2002 “Industrial Estate and Management in India” .

29- Wei  L .Q,2007 " Industrial Location in Chania" .

30- www.world bank. Org.2012.