ابهام ویژگی ذاتی شعر "ری را"
محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
محبوبه خراسانی
1
()
ریحانه واعظ شهرستانی
2
()
کلید واژه: ابهام, نیما یوشیج, تنش, آیرونی, ری را, نقد فرمالیستی, تباین,
چکیده مقاله :
از جمله شعرهای نیمایوشیج شعر ری را است که به خاطر ویژگی های منحصر به فرد زبانی و ساختاری مورد توجه منتقدان ادبی بسیاری قرار گرفته است. این شعر که از جمله شعرهای واپسین سال های زندگی نیماست، یکی از درخشان ترین شعرهای او و نشان دهندۀ صناعت شعری پیشرفتۀ اوست. صناعتی که این شعر را مثل هر اثر طراز اول دیگری قابل تدقیق و توجّه بسیارنموده است. با این وجود، بحث های نقّادانه ای که تاکنون منتقدانی همچون هوشنگ گلشیری، تقی پورنامداریان، سیاوش کسرایی و محمود فلکی در مورد این شعر به دست داده اند، بیشتر خوانش هایی بوده است که به کمک مؤلفه های بیرون از متن، به رمزگشایی معنایی آن پرداخته اند. در این مقاله روش دیگری برای نقد این شعر به کار رفته است که هیچگونه استنادی به مفاهیم خارج از متن ندارد و تنها به کمک اجزا و آحاد اثر و با به کارگیری آراء فرمالیستی به ویژه با توجه به مفهوم ابهام، تنش، تناقض وآیرونی در ساختار شعر، به نقد آن می پردازد. به این منظور پس از نگاهی کوتاه به نقدهای موجود بر این شعر و معرفی اجمالی نظرات شکل گرایان در نقد ادبی، استدلال می شود که می توان شعر ری را را متنی قائم به ذات در نظر گرفت که در آن شاعر توانسته است با صناعت و رفتار ویژۀ خود با زبان و همچنین با استفاده از دلالت های گوناگون واژه ها، پیکرۀ زبانی منسجمی را بیافریند و نگاه و فضای ذهنی خود را به نمایش بگذارد.
.
_||_
