معرفی و تصحیح نسخۀ خطی رساله‌ای در عرفان تألیف شیخ حیدر نجفی

محورهای موضوعی : پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی

الهام روستایی راد ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا)
مریم حسینی ² (استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا)

تاریخ دریافت : 1398/11/17 تاریخ پذیرش : 1398/11/17 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: تصحیح, نسخۀ خطی, رسالۀ عرفانی, شیخ حیدر نجفی,

چکیده مقاله :

صوفیان از آغاز تاریخ تصوف، دربارۀ اصول مکتب خود آثاری نگاشتند و به مسائل و مباحث مختلف تصوف پرداختند که می‌توان آن‌ها را دستینه (manual) نامید. احیا و تصحیح نسخه‌های خطی با هدف حفظ آرا و نگاهداشت معرفت ایرانی و اسلامی، از اهمیت فراوانی برخوردار است. نوشتار حاضر، ضمن معرفی و تصحیح رساله‌ای کوتاه از یکی از عارفان به نام شیخ حیدر نجفی، به بیان درون‌مایه‌ها و اعتقادات و مبانی عرفانی وی پرداخته است. این نسخۀ منحصربه‌فرد به شمارۀ 196/4 در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه اصفهان نگهداری می‌شود. این رسالۀ کوچک در وصول به مقامات عالیه و به خواست پدر شیخ حیدر به تألیف در‌آمده است. هدف از نگارش آن اتصال و معرفت حق بوده و محور اصلی آموزه‌های عرفانی آن بر محبت مستقر شده است. در این مطالعه، ضمن تصحیح نسخۀ خطی دستینه‌ای قرن سیزدهمی از حیدر نجفی، به بررسی ویژگی‌های سبک‌شناسانۀ آن پرداخته شده است. نتیجۀ این پژوهش نشان می‌دهد که در قرون اخیر علاوه بر رسوخ ابتذال و گمراهی در فرقه‌های تصوف، هنوز هم اندیشه‌های متعالی و هماهنگی شریعت و طریقت در حافظۀ برخی از راهروان این مسیر به جا مانده است.