تحلیل عوامل مؤثر بر الگوی سرمایه‌گذاری مسکن (مورد شناسی؛ کلانشهر اهواز)

محورهای موضوعی : معماری و شهرسازی و سکونتگاههای انسانی

ابوالفضل مشکینی ¹ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
فاطمه پیری ² (دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران)
سعید امان پور ³ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/04/25 تاریخ پذیرش : 1401/08/09 تاریخ انتشار : 1402/12/01

کلید واژه: کلانشهر اهواز, اقتصاد مسکن, چرخش مالی,

چکیده مقاله :

مقدمه: عوامل گوناگون و طیف وسیعی از متغیرها، از جمله: ساختار عرضه و تقاضا، بازار پول و سرمایه، ارز و طلا، درآمد نفتی، قیمت حامل های انرژی، درآمد خانوار، عوامل جمعیتی، نقدینگی و تورم، تسهیلات خرید مسکن، بازار نهاده های تولید مسکن، سیاست های دولتی، قوانین شهرسازی و ... تأثیرات انکارناپذیری بر سرمایه گذاری در بازار مسکن برجا می گذارند.هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر الگوی گردش سرمایه گذاری مسکونی در شهر اهواز انجام شده است.روش‌شناسی تحقیق: مطالعه حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت تحقیق جزو تحقیقات توصیفی- تحلیلی و اکتشافی به شمار می آید‌ و به روش پیمایشی و میدانی و مصاحبه انجام شده است. به‌ منظور تحلیل داده ها، از مدل‌های تحلیل عاملی اکتشافی و معادلات ساختاری استفاده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر کلانشهر اهواز می باشند.یافته ها: بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی 4 عامل اقتصادی با مقدار ویژه 078/11، عامل کالبدی - زیرساختی با مقدار ویژۀ 352/6، عامل مدیریتی - نهادی با مقدار ویژۀ 17/5 و در نهایت عامل اجتماعی- جمعیتی با مقدار ویژه 19/4 به عنوان عوامل مؤثر در تدوین الگوی سرمایه‌گذاری مسکن شناسایی شدند. این عوامل با متغیرهای تبیین‌کنندۀ خود بصورت مثبت و منفی بر روند سرمایه‌گذاری مسکن در کلانشهر اهواز تأثیر زیادی گذاشته اند. عامل اول به ترتیب با 19/38 درصد و مقدار ویژه 078/11 و عامل چهارم 239/15 درصد از کل تغییرات 33 گویه‌ها را تبیین کرده‌ است. نتایج: بازار مسکن تحت تأثیر فاکتورها و عناصر اقتصادی، سیاسی، کالبدی و اجتماعی می‌باشد، بدین معنی که رویکرد اقتصاد سیاسی فضا، فضا را تحت الشعاع نظام سرمایه داری می داند که برای بقای خود، ناچار به توسعه نامتوازن می باشد. نتایج حاصل از این مطالعه، به درک کلی از سرمایه گذاری و مسکن در کلانشهر اهواز به عنوان مرکز استان استراتژیک خوزستان کمک کرده و تجزیه و تحلیل مفیدی از نمونه سرمایه گذاری های انجام شده در این کلانشهر ارائه می دهد.

چکیده انگلیسی:

Introduction: various factors and a wide range of variables, including: supply and demand structure, money and capital market, currency and gold, oil income, price of energy carriers, household income, demographic factors, liquidity and inflation, housing purchase facilities, the input market for housing production, government policies, urban planning laws, etc., have undeniable effects on investment in the housing market.Research Aim: The present research was conducted with the aim of identifying and analyzing the factors affecting the circulation pattern of residential investment in Ahvaz city.Methodology: The present study is considered to be a descriptive-analytical research in terms of its practical purpose and in terms of its nature, and it was conducted by survey, field and interview methods. In order to analyze the data, exploratory factor analysis models and structural equations were used.Studied Areas: The geographical territory of the current research is Ahvaz metropolis.Results: Based on the results of exploratory factor analysis, 4 economic factors with a specific value of 11.078, physical-infrastructure factor with a specific value of 6.352, managerial-institutional factor with a specific value of 5.17 and finally social-demographic factor with a specific value of 4.19 as effective factors in developing investment model Housing were categorized. These factors, with their explanatory variables, have both positively and negatively affected the housing investment process in the metropolis of Ahvaz. The first factor with 38.19% and the specific value of 11,078 and the fourth factor with 15.239% explained the total changes of 33 items, respectively.Conclusion: The housing capital market is influenced by economic, political, physical and social factors and elements, which means that the approach of political economy is space, which considers space under the shadow of the capitalist system, which is forced to develop unbalanced for its survival. is The results of this study contribute to a general understanding of investment and housing in the metropolis of Ahvaz as the capital of the strategic province of Khuzestan and provide a useful analysis of the examples of investments made in this metropolis.

منابع و مأخذ:

اسدی، مرتضی و صفی خانی گلبوس، پرستو. (1396). عوامل موثر بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در مسکن در ایران. فصلنامه اقتصاد مسکن، 6، 99-78.

اسدی، صالح؛ مشکینی، ابوالفضل، علوی، سیدعلی و صفرقائدی، رحمت. (1399). تبیین سناریوهای مسکن گروه ­های آسیب شهری (مطالعة موردی: کلان شهر تهران). پژوهش­های جغرافیای انسانی، 3(52)، 888-871.

بارانی، برزین. (1393). بررسی عوامل نگرشی سرمایه گذار بر رضایت از سرمایه گذاری و تصمیم به سرمایه گذاری مجدد (مورد مطالعه: سرمایه گذاران زمین و مسکن در کلان شهر اهواز). پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، استاد راهنما: مهدی نداف، پردیس بازرگانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

شاه آبادی، ابولفضل و گنجی، مهسا. (1392). تحلیل عوامل مؤثر بر سرمایه گذاری در بخش مسکن و ساختمان ایران. دو فصلنامه اقتصاد توسعه و برنامه­ ریزی، 2(1)، 21-1.

شیخ بیگلو، رعنا. (1392). اهمیت سیاست­گذاری در بخش مسکن و ارزیابی وضعیت شاخص­های مسکن در ایران. مجله معماری و شهرسازی، 2(1)، 82-72.

عاقلی کهنه شهری، لطفعلی. (1386). تحلیل عوامل مؤثر بر تقاضای سرمایه گذاری در واحدهای مسکونی شهری. فصلنامه  اقتصاد مسکن، 40، 6-16.

نعمتی، غلامرضا؛ علیزاده، محمد و فطرس، محمد حسن (1398). شناسایی عوامل مؤثر بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در مسکن با تأکید بر سیاست­های مالی و پولی: رویکرد بیزین. فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، 8(29)، 109-87.

نقی زاده، جواد. (1394). تحلیل فضایی تقاضای مسکن و پایداری سیستم مسکونی شهر تهران، رساله دکتری رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، استاد راهنما: اسماعیل علی اکبری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

شکرگزار، اصغر و رضایی­ پور، غنچه. (1392). تحلیلی بر نقش انبوه سازان در توسعۀ مسکن کلانشهر رشت. فصلنامه مطالعات برنامه­ ریزی سکونتگاه های انسانی، 8(22)، 47-36.

سوری، علی. (1396). شناسایی ادوار تجاری بخش مسکن در اقتصاد ایران. معاونت امور اقتصادی، وزارت امور اقتصادی و دارایی.

فضلی­زاده، حسین؛ روانشادنیا، مهدی و کاشانی، حامد. (1395). ارائه مدلی به منظور پیش بینی چرخه ­های تجاری بازار سرمایه گذاری مسکن به کمک متغیرهای اقتصادی پیشرو با استفاده از شبکه ­های عصبی مصنوعی و الگوریتم ژنتیک. فصلنامه اقتصاد مسکن، 59، 11-1.

چگینی، علی و قائدی، علی. (1394). بررسی دلایل ایجاد دوره­ های رونق و رکود در بخش مسکن با تأکید بر دوره رکودی سال­های 1392 تا 1394. فصلنامه اقتصاد مسکن،52، 38-12.

حسینی شه پریان، نبی الله. (1394). تحلیلی بر عدالت فضایی با تأکید بر خدمات عمومی شهری کلانشهر اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما، مسعود صفایی­ پور، گروه جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز.

رضوی، مهدی؛ ایزدخواستی، حجت و دستجردی، وحیده. (1400). شناسایی عوامل مؤثر بر نرخ مالیات بر مسکن­ های خالی در اقتصاد ایران رویکرد مدلسازی تشریحی- ساختاری (ISM). فصلنامه اقتصاد شهری،  5(2)، 34-17.

Antipa, C., & Schalck, P. (2009). Impact of fiscal policy on residential investment in France, Housing Markets in Europe. Journal of Urban Economics, 6(5), 1-21.

Arundel, R., & Hochstenbach, C. (2018). The spatial polarization of housing markets and wealth accumulation, Centre for Urban Studies, 32, 1-32.

Bourdieu, P. (2005). The Social Structures of the Economy. Cambridge: Polity.

Buiter, W.H. (2010). Housing wealth isn’t wealth. Economics-the Open Access E-Journal, 4(1), 1-29.

Christophers, B. (2010). On voodoo economics: theorising relations of property, value and contemporary capitalism. Transactions of the Institute of British Geographers, 35(1), 94-108.

Forrest, R., & Yip, N.M. (2011). Housing Markets and the Global Financial Crisis. Cheltenham: Edward Elgar.

Fuller, G. W., Johnston, A., & Regan, A. (2019). Housing prices and wealth inequality in Western Europe. West European Politics, Housing. Theory and Society, 43(2), 297-230.

Golabeska, E. (2015). Identification of Selected Factors Affecting the Profitability of Investing in Real Estate), Newsletter of the Association of Valuers of the Wielkopolska Region. The problems of Real Estate Market, 2(44(, 77-84.

Gotham, K.F. (2009). Creating Liquidity out of Spatial Fixity: The Secondary Circuit of Capital and the Subprime Mortgage Crisis. International Journal of Urban and Regional Research, 33(2). 355–371.

Jacobsen, D.H., Kristin Solberg, J., & Hangland, K. (2007). Housing Iinvestment and House Prices. Journal of Norge bank Economic Bulletin, 78(1), 33-46.

Klink,J., Denaldi, R. (2014). On financialization and state spatial fixes in Brazil. A geographical and historical interpretation of the housing program My House My Life, Habitat International, 44, 220-226.

Lersch, P. M., & Dewilde, C. (2018). Homeownership, saving and financial wealth: a comparative and longitudinal analysis. Housing Studies, 33(8), 1175-1206.

Maclennan, D., & Miao, J. (2017). Housing and capital in the 21st century. Housing Theory & Society, 34(2), 127-145.

Mayer, E., & Gareis, J. (2013). What drives Ireland’s housing market? A BayesianDSGE approach. Open Economies Review, 24(5). 919-961.

Nneji, O., Brooks, C., Ward, C. W. (2013). House Price Dynamics and Their Reaction to Macroeconomic Changes. Economic Modelling, 32, 172-178.

Pereira, A. (2017). The financialization of housing in Brazil: new frontiers. International Journal of Urban and Regional Research, 41(4), 604-662.

Sassen, S. (2009). When Local Housing Becomes an Electronic Instrument: The Global Circulation of Mortgages - A Research Note. International Journal of Urban and Regional Research, 33(2), 411–426.

Theurillat, T., Lenzer J.H., & Zhan, H. (2017). The Increasing Financialization of China’s Urbanization. Issues & Studies, 54(4), 1-33.

Wyly, E., Moos, M., Hammel, D., & Kabahizi, E. (2009). Cartographies of race and class: mapping the classmonopoly rents of American Subprime Mortgage Capital. International Journal of Urban and Regional Research, 33(2), 332–354.