باورهای عامیانه مردم تالش زبان ماسوله استان گیلان با رویکرد ردّپای جغرافیا

محورهای موضوعی : جامعه شناسی و سکونتگاههای انسانی

علیرضا اقدامی معافی ¹ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آژاد اسلامی، واحد رشت، گیلان، ایران)
فاطمه همتی گسکری ² (دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آژاد اسلامی واحذ رشت، گیلان، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/09/29 تاریخ پذیرش : 1398/12/26 تاریخ انتشار : 1400/07/01

کلید واژه: فرهنگ عامه, آداب و رسوم, ماسوله, تالش‏,

چکیده مقاله :

گیلان دارای فرهنگ عامه ی شفاهی غنی و گسترده ای است که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است که متأسفانه به دلیل پیشرفت علم و دور شدن نسل های جوان از فرهنگ عامه، این باورها، آداب و رسوم و زبان عامیانه در معرض فراموشی قرار گرفته است. از جمله مناطق گیلان که دارای فرهنگ و تمدنی غنی و کهن است، منطقه ی تالش زبان ماسوله است. این پژوهش با هدف بررسی و استخراج باورهای عامیانه مردم این منطقه در زمینه های مختلف باورهای مربوط به طبیعت، حیوانات، آداب و رسوم زندگی اجتماعی با روش میدانی تهیه و تنظیم شده است. علاوه بر شیوۀ میدانی برای مطالب مقدماتی از روش کتابخانه یی استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین باورها و اعتقادات مردم این منطقه مربوط به طبیعت، گیاهان و حیوانات است و پس از آن در بخش عقاید مربوط به زندگی فردی و اجتماعی، اعیاد باستانی نوروز و چهارشنبه سوری از اهمیت و گستردگی بیشتری برخوردار هستند.

چکیده انگلیسی:

Guilan has a rich and extensive oral Folk culture that has been passed down from generation to generation. Unfortunately, these beliefs, customs and slang language has been forgotten due to the advancement of science and the departure of younger generations from Folk culture. One of the areas of Gilan which has rich ancient culture and civilization is Masuleh region with Talesh language. This study aims to investigate and extract the folk beliefs of the people of this area in different fields of beliefs related to nature, animals, and customs of social life by field study. In addition to the field method, the library method has been used for introductory material. The results of this study showed that most of the beliefs and beliefs of the people in this area are related to nature, plants and animals, and then to the beliefs about individual and social life, Nowruz and Chaharshanbe Suri are more important and widespread.

منابع و مأخذ:

احمدی، م.ز. (1394). غذاهای محلی گیلان. رشت: مطبوعات سالیان 

اصلان پور.(1387) .تحقیقات در رسم و رسوم دوره ی ایلخانی(براساس منابع تاریخی این دوره). آینه ی میراث 43 ، 64-86 

آزاد و شکوری. (1381). مدرنیته و خانواده ی تهرانی ،دانشگاه اصفهان ،دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی 

آموزگار، ج.(1390). زبان،فرهنگ،اسطوره. تهران: مطبوعات مهارت  

بهشتی. (1371). فرهنگ صبا و تهران: مطبوعات صبا 

بیهقی. (1376).  بررسی و تحقیقات بر فرهنگ عامیانه ایرانیان ، دومین ویرایش ، مشهد : مدیریت مسجد آستان قدس رضوی 

پاکدامن .م.ه. (1378). جامعه بر علیه خرافات، مشهد :مطبوعات ایران نانا  

پندی .ک (1388). ماسوله، الماس ایران زمین،رشت،مطبوعات طاعتی  

تمیمداری (1376). مخروط فرهنگ، سنت و باورها، شعر 21 ، 32-34 

حاجتی .پ. (1392). اشپزی غذاهای محلی گیلان (بانوان شمالی)،رشت: مطبوعات دهسرا  

رادفر. (1384). پیشینه ی فرهنگ عامیانه در ادبیات فارسی منشاء آن در فارسی،کردی و ترکی،فرهنگ ، 55، 65-82 

رفیعی. (1386). لغت نامه تالشی، رشت: دانشگاه گیلان 

 طالبی (1396). کتاب ماسوله 2، توسط طالبی و پورعلی، رشت: فرهنگ ایلیا 

عیدلی. (1386). نوروز در چیستا،تالش 57 و 58 ، 413-420 

فخر.و.ج (1375). قدرت خدا،دوستی(اسلام)،آداب معاشرت، تهران: مطبوعات حکمت 

کزازی .م.ج. (1390) رویاها،حماسی،اسطوره،تهران: مطبوعات مرکز 

گشتاسب .ف. (1391). بازتاب رسوم زرتشتی بر ایران ،مجله ادیان 12 ،157-176 

گولد .ج. (1391). فرهنگ علوم اجتماعی ، ترجمه شده توسط مازندرانی ،تهران: مطبوعات مازیار 

ماسه، هنری(1391). باورها و رسومات ایرانیان، ترجمه شده روشن ضمیر ،تبریز :کانون فرهنگ و تاریخ ایرانیان 

محجوبی.م.ج (1387). ادبیات عامیانه ایرانیان، 1 و 2 ،توسط ذوالفقاری،تهران:چشمه،ویرایش چهارم 

 مطهری (1372). اسلام و احتیاجات زمان ،1، تهران: صدرا، ویرایش سوم  

موریس (1380). تاریخ ادبیات از ابتدا تا کنون ترجمه شده توسط جیکوب، تهران : مطبوعات گستره 

موسوی (1386). نمایش ها، بازی های سنتی گیلان، تهران : فرهنگ ایلیا  

نصرتی (1385). تالشنامه: تفسیر فرهنگ، لطیفه ها ، ضرب المثل ها و غیره،رشت: فرهنگ ایلیا 

هدایت .س. (1378). فرهنگ عامیانه مردم ایران ،تهران:مطبوعات چشمه، ویرایش دوم 

هدایت .س. (1395). فرهنگ عامیانه مردم ایران، توسط هدایت .ج. تهران: مطبوعات چشمه.

Ahmadi, M. Z. (2015). Gilan Local Foods, Rasht: Salian Press. (In Persian)

Amuzgar, J. (2011). Language of Myth Culture (Papers), Tehran: Maharet Press. (In Persian)

Aslanpour, A. N. (2008). Research in the Traditions of the Ilkhanid Period (Based on Historical Sources of this Period), Mirror of Heritage, 43, 64-86. (In Persian)

Azad, A. T., & Shakouri, A. (2002). Modernity and the Tehrani Family, Isfahan University, Faculty of Literature and Humanities, 30(31), 255-268. (In Persian)

Beheshti, M. (1992). Saba Culture, Tehran: Saba Press. (In Persian)

Beyhaqi, H. A. (1997). Research and Study of Iranian Folk Culture, 2^nd Eds, Mashhad: Administration of Astan Ghods Razavi Mosques. (In Persian)

Eideli, A. (1989). Nowruz in Talesh, Chista, 57 & 58, 413-420. (In Persian)

Fakhr, V. G. (1996). The Power of Allah. Friendship (Islam), Etiquette, Tehran: Hekmat Press. (In Persian)

Fazeli, N. (2002). Folk Culture and Persian Literature, Art Month. 43 & 44, 82 - 85. (In Persian)

Gashtasb, F. (2012). Reflection on the Zoroastrian Customs of Iran, Journal of Religions, 12, 157-176. (In Persian)

Gould, J. (1997). Social Science Culture, Translated by Mazandarani, M. J., Tehran: Maziar Press.

Hajati, P. (2013). Cooking Local Foods of Gilan (Lady of the North), Rasht: Dehsara Press. (In Persian)

Hedayat, S. (1999). Folk Culture of the Iranian People, Tehran: Cheshme Press, 2^nd Eds. (In Persian)

Hedayat, S. (2016). The Folk Culture of the Iranian People, by Hedayat, J., Tehran: Cheshme Press. (In Persian)

Kezazi, M. J. (2011). Dreams, Epic, Myth, Tehran: Markaz Press. (In Persian)

Mahjub, M. J. (2008). Iranian Folk Literature, 1 & 2, by Zolfaghari, H., Taheran: Cheshmeh, 4^th Eds. (In Persian)

Maseh, Henry (2012). Iranian Beliefs and Traditions, translated by Roshanzamir M., Tabriz: Institute of Iranian History and Culture.

Morris, G., et al., (2001). The History of Literature from the Beginning to the Present, Translated by Jacob, A., Tehran: Gostareh Press.

Motahari, M. (1993). Islam and the Requirements of Time, 1, Tehran: Sadra, 3^rd Eds. (In Persian)

Mousavi, S. H. (2007). Guilan Traditional Shows and Games, Tehran: Ilya Culture. (In Persian)

Nosrati, S. A. (2006). Taleshnameh: Culture of Interpretations, Jokes, Proverbs, etc., Rasht: Ilya Culture. (In Persian)

Pakdaman, M. H. (1999). Society against Superstition, Mashhad: Iran Nana Press. (In Persian)

Pandi, K. (2009). Masouleh the Diamond Iran Earth, Rasht: Ta'ati Press. (In Persian)

Radfar, A. (2005). Background of Folk Culture in Persian Language and its Sources in Farsi, Kurdish and Turkish, Culture, 55, 65-82. (In Persian)

Rafi'I, J. A. (2007). The Taleshi Dictionary, Rasht: Gilan University. (In Persian)

Talebi, F. (2017). Book Masuleh II, by the efforts of Talebi, F., & Pourali, M. Rasht: Ilya Culture. (In Persian)

Tamimdari, A. (1997). The Cones of Culture, Tradition and Beliefs, Poetry, 21, 32-34. (In Persian)