تحلیل تأثیرگذاری سیاست های توسعه کشاورزی بر شاخص های توسعه پایدار روستایی مطالعه موردی شهرستان رودسر

محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی روستایی و عشایری

الهام مشک بید ¹ , تیمور آمار ² , محمد باسط قریشی ³

1 - دانشجوی دکترا جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
3 - استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

تاریخ دریافت : 1399/09/20 تاریخ پذیرش : 1399/12/21 تاریخ انتشار : 1403/06/01

کلید واژه: توسعه پایدار, رودسر, برنامه ریزی روستایی, سیاست توسعه کشاورزی,

چکیده مقاله :

با توجه به نقش‌های متعددی که روستاییان در فرایند توسعه ملی به ویژه در زمینه تأمین مواد غذایی دارند، توسعه پایدار این نواحی اهمیت زیادی دارد. این پژوهش، با هدف بررسی میزان تأثیرگذاری اقدامات بخش کشاورزی در توسعه پایدار روستایی در شهرستان رودسر انجام شد. ابتدا میزان برخورداری 195 روستای نمونه از انواع سیاست‌های بنیادین و حمایتی به صورت کیفی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه ارزیابی شد. سپس وضعیت روستاهای نمونه براساس شاخص‌های توسعه پایدار بررسی گردید. نتایج نشان داد جامعه روستایی در شهرستان رودسر از لحاظ بعد اجتماعی نسبت به ابعاد اقتصادی و زیست محیطی با نمره میانگین 998/2 از پایداری بیشتری برخوردار است. براساس نتایج حاصل از مدلسازی رگرسیون خطی چند معیاره، در زمینه متغیر اشتغال، سیاست مکانیزاسیون کشاورزی با ضریب 456/0 بیشترین تأثیرگذاری را داشت. مکانیزاسیون کشاورزی، مدیریت منابع آب، بازاریابی و آموزش و ترویج بر اشتغال جامعه روستایی تأثیرگذار بودند. در خصوص متغیر وابسته درآمد، یکپارچه سازی اراضی روستا، مکانیزاسیون کشاورزی و قیمت گذاری محصولات کشاورزی به ترتیب بیشترین تأثیرگذاری را داشتند. یکپارچه سازی اراضی روستایی و مدیریت منابع آب کشاورزی به ترتیب 1/41 درصد و 9/28 درصد قدرت پیش بینی متغیر وابسته تولید را داشتند. قیمت‌گذاری، بازاریابی و آموزش و ترویج بیشترین تأثیرگذاری را بر متغیر پیوند با اقتصاد بازار داشتند. مکانیزاسیون کشاورزی تا حدود 54 درصد بر ثبات جمعیت روستایی تأثیرگذار بود. آموزش و ترویج تنها سیاست تأثیرگذار بر کیفیت محیط بود. یکپارچه‌سازی اراضی روستا، مدیریت منابع آب و توزیع نهاده‌های کشاورزی نیز بر منابع طبیعی روستا تأثیرگذار بودند.

چکیده انگلیسی:

Given the many roles that villagers have in the national development process, especially in the field of food supply, the sustainable development of these areas is very important. The aim of this study was to investigate the effectiveness of agricultural sector measures in sustainable rural development in Rudsar city. First, the extent to which 195 sample villages had a variety of basic and supportive policies was assessed qualitatively using a questionnaire technique. Then, the situation of the sample villages was studied based on sustainable development indicators. The results showed that the rural community in Rudsar city is more stable in terms of social dimension than economic and environmental dimensions with an average score of 2.998. Based on the results of multi-criteria linear regression modeling, in the field of employment variable, agricultural mechanization policy with a coefficient of 0.456 had the greatest impact. Agricultural mechanization, water resources management, marketing and education and promotion had an impact on rural employment. Regarding the dependent variable of income, rural land integration, agricultural mechanization and pricing of agricultural products had the most impact, respectively. Rural land integration and agricultural water resources management had 41.1% and 28.9% predictive power of production dependent variable, respectively. Pricing, marketing, education and promotion had the greatest impact on the variable related to the market economy. Agricultural mechanization affected the stability of the rural population by up to 54%. Education and promotion were the only policies affecting the quality of the environment.